1090

Maria

Die 27 Maii anni 1719 celebratum fuit Romae nostrum Capitulum Generale.

Inter decreta tunc edita in primo loco posuit Capitulum decretum de causa Immaculatae in nostro Ordine, qui sic audit:

"Decretum primum. Sacra Minorum Conventualium Religio B[eatae] Virginis Conceptionem singularibus devotionis officiis a suis primordiis quovis tempore prosecuta est.

Quamobrem Maiorum suorum semitis inhaerendo, decrevit Venerabile Definitorium eandem B[eatam] Virginem sub titulo Immaculatae Conceptionis in Patronam principalem sibi assumere, firmissimam ex eo spem concipiens, futurum, ut in Ordine nostro erga eandem Deiparam, Eiusdemque Immaculatae Conceptionis Mysterium, pietas et religio in dies fervescat et augeatur" [ 2 ].

Tres partes in hoc decreto de Immaculata distinguere licet: 1) traditionis testimonium, 2) in Patronam principalem assumptionem, ac 3) spem in futurum.

Finis decreti proximus fuit assumptio B. Virginis in Patronam et quidem "Patronam" non ordinariam sed "principalem" nostri Ordinis. Et hoc praecise non sub quocumque titulo, sed "sub titulo Immaculatae Conceptionis".

Prout fundamentum istius actus ponunt Patres traditionem "Maiorum suorum semitis inhaerendo".

Et in prima parte decreti explicant qualitates istius traditionis et testantur 1) "Sacra Minorum Conventualium Religio B[eatae] Virginis Conceptionem devotionibus officiis prosecuta est"; sed 2) ista officia non fuerunt devotionis qualiscumque, nec communis, sed specialis; et hoc 3) non ab aliquo plus minusve longo tempore, sed "a suis primordiis", ergo a culla Ordinis; et quidem 4) non apparebat ista devotio in aliquibus solum temporibus, cum maioribus vel minoribus interruptionibus, sed "quovis tempore". Agebatur ergo iam tunc de traditione maxime veneranda, a culla Ordinis per 500 annos sine interruptione transeunte a generatione in generationem.

Et hoc testatur non unus, alterve scriptor, sed repraesentantes officiales totius mundi Franciscanorum Conventualium istius temporis.

Si in iure canonico traditio 40 annorum iam infringit leges sibi contrarias, et ante traditionem ad 100 annos protractam cadunt leges etiam contra consuetudines seu traditiones editae [ 3 ], nemo non videt quamquam vim habebat, iam tunc traditio causae Immaculatae in nostro Ordine. Iure ergo Patres Capituli, tamquam fundamentum sui decreti de Principali Patrona nostri Ordinis istam traditionem posuerunt et tamquam fontem, ex quo hoc decretum post 500 annos fluere iam quam maxime decebat, illam assignaverunt.

Non aliter putaverunt alii rami Ordinis Minorum, cum Fratres Cappucini iam ante 7 annos anno 1712 similem decretum emiserunt et Fratres Observantes adhuc a. 1645.

Qua spe Capitulum Generale ante 200 annos B[eatam] Virginem Immaculatam in Principalem Patronam Ordinis assumpsit? "Futurum - dicit Capitulum - ut in Ordine nostro erga eandem Deiparam, Eiusdemque Immaculatae Conceptionis Mysterium, pietas et religio in dies fervescat et augeatur".

Qualem spem conceperunt Patres?

"Firmissimam".

Unde?

"Ex eo", id est praecise ex assumptione Immaculatae in Patronam principalem Ordinis.

Spes illa ergo erat finis ultimus decreti, nempe: ut ista pietas et religio erga Immaculatam in Ordine nostro in dies fervescat et in dies augeatur.

Utinam.

fr. M[aximilianus]

[Przekład polski] [ 4 ]

Sprzed lat 200

Dnia 27 maja 1719 roku zebrała się w Rzymie nasza kapituła generalna.

Pomiędzy wydanymi naówczas dekretami na pierwszym miejscu "Decretum primum" [ 5 ] postawiono sprawę Niepokalanej w naszym Zakonie.

Dekret ten brzmi: "Sacra Minorum conventualium Religio B[eatae] Virginis Conceptionem singularibus devotionis officiis a suis primordiis quovis tempore prosecuta est. Quamobrem Majorum semitis inhaerendo, decrevit Venerabile Definitorium eandem B[eatam] Virginem sub titulo Immaculatae Conceptionis in Patronam principalem sibi assumere, firmissimam ex eo spem concipiens, futurum, ut in Ordine nostro erga eandem Deiparam, eiusque Immaculatae Conceptionis Mysterium, pietas et religio in dies fervescat et augeatur". Zakon Braci Mniejszych Konwentualnych od swego zarania nieprzerwanie szczególną cześć oddawał Poczęciu Najświętszej Dziewicy. Dlatego Czcig[odne] Definitorium, idąc śladami Przodków, postanowiło tęż Najśw[iętszą] Dziewicę pod wezwaniem Niepokalanego Poczęcia wziąć sobie za główną Patronkę, żywiąc stąd jak najsilniejszą nadzieję, iż w przyszłości nabożeństwo i cześć względem tejże Bogarodzicy i tajemnicy Jej Niepokalanego Poczęcia w Zakonie naszym co dzień bardziej będzie się rozpalać i powiększać". Papież Klemens XI dekret ten potwierdził dnia 7 maja roku następnego, 1720 [ 6 ].

W dekrecie tym, w sprawie Niepokalanej w naszym Zakonie, możemy rozróżnić trzy części: 1) stwierdzenie tradycji, 2) obranie Niepokalanej za główną Patronkę Zakonu, 3) nadzieję na przyszłość.

Celem bliższym dekretu jest punkt drugi, tj. obranie Niepokalanej za Patronkę Zakonu. I to nie za jedną z Patronek czy z Patronów, ale za główną, najważniejszą - "principalem".

Akt ten uzasadnia Definitorium tradycją: "Maiorum semitis inhaerendo" - idąc śladami przodków.

W części zaś pierwszej Definitorium nie tylko stwierdza istnienie tradycji w sprawie Niepokalanej w Zakonie, ale także podaje jej właściwości. Mówi tam, że nie tylko jeszcze przedtem: "Sacra Minorum Conventualium Religio B[eatae] Virginis Conceptionem devotionis officiis prosecuta est". - Zakon Braci Mniejszych Konwentualnych żywił nabożeństwo do Poczęcia Błogosławionej Dziewicy, ale że to nabożeństwo wyróżniało się, było szczególne - "singularibus".

Już wtedy nabożeństwo to nie było nowością, ale tradycją i to dawną tradycją, sięgającą kolebki Zakonu "a primordiis". I nie była to tradycja zmienna, ale stała, w każdym czasie - "quovis tempore".

Świadectwo zaś o tej tradycji daje tu jakiś nie jeden lub drugi pisarz, ale przedstawiciele całego ówczesnego świata franciszkańskiego.

W prawie kościelnym tradycja nie tylko jest postawiona obok prawa, ale już 40-letnia przełamuje przepisy prawne jej przeciwne, a jeżeli dosięga lat 100, padają przed nią nawet prawa zabraniające zwyczajów, czyli tradycji przeciwne [ 7 ].

Zupełnie więc słusznie już wtedy Ojcowie Definitorium na takiej tradycji jak sprawa Niepokalanej w Zakonie oprzeć się mogli i Niepokalaną za główną Patronkę Zakonu obrać.

A raczej wziąć - "assumere", bo wobec 500-letnej już wtedy tradycji szczególniejszego nabożeństwa - "singularibus devotionis officiis", to i wypadało wreszcie na ten krok się zdecydować, tym bardziej, że i inne gałęzie franciszkańskie już to uczyniły: Kapucyni przed 7 laty w roku 1712, a Bernardyni jeszcze w 1645.

Tak więc już wtedy byliśmy w szarym ogonku i nie wiadomo, co by z nami teraz było, gdybyśmy nawet jeszcze wtedy na ten akt się nie byli zdobyli.

Święto zaś Niepokalanego Poczęcia w naszym klasztorze jeszcze przed rozdarciem w Zakonie - jak ogólnie wiadomo - wprowadził św. Bonawentura w r[oku] 1263.

W jakiej nadziei Ojcowie Definitorium powzięli tę decycję?

Że w przyszłości w Zakonie naszym nabożeństwo i cześć (pietas et religio) względem Bogarodzicy i Jej tajemnicy Niepokalanego Poczęcia co dzień bardziej będzie się rozpalać i powiększać - "in dies fervescat et augeatur". I co do tego mieli nie tylko nadzieję silną, ale bardzo silną, najsilniejszą - "firmissimam". Skąd się tak silnie spodziewali tego rozkwitu czci Bogarodzicy i Jej tajemnicy Niepokalanego Poczęcia u nas?

Z tego ("ex eo"), tj. z obrania Niepokalanej za szczególną Patronkę Zakonu. Obyśmy tylko tej najsilniejszej nadziei Ojców naszych nie zawiedli.

br. M[aksymilian]