1141
De Immaculata B. M. V. Conceptione relate ad omnium gratiarum mediationem
Oryg.: brak. - Druk.: "Miles Immaculatae" 1 (1938) 25-28.
De Immaculata B. M. V. Conceptione e ad omnium gratiarum mediationem
Omnibus nobis notus est arctissimus ille nexus inter veritates doctrinae christianae. Dogmata enim catholica altera ex alteris gignuntur atque vicissim se perficiunt. Qua in re exemplo esse possunt Concili Ephesini patres, qui unice catholica doctrina de hypostatica unione naturae divinae et humanae in Persona verbi nixi, divinam Mariae Maternitatem proclamaverunt.
Cognita enim inter Iesum eiusque Matrem Mariam relatione, orta est fides catholica, quae Matrem Salvatoris ab originali culpa immunem esse tenet. Catholici ne cogitare audebant Mariam, etiamsi uno tantum temporis momento in servitute diaboli mansisse. Etiam ex praeclara B[eatae] M[ariae] Virginis missione eiusque ineffabili cum Spiritu S[ancto] coniunctione (Immaculata Conceptio) admiranda inter fideles orta est spes recipiendi suavem Mariae tutelam.
Iamque perspicuum est nostram in oecononia redemptionis relationem ad Mariam Corredemptricem et gratiarum Dispensatricem non eadem ab initio perfectione perceptam esse. Nunc tamen temporis fides nostra in B[eatae] M[ariae] Virginis mediationem in dies magis magisque crescit. Hoc brevi articulo ostendere volumus, quid dogma de Immaculata B[eatae] M[ariae] Virginis conceptione dogmati de Mariae mediatione inferat.
Opus redemptionis immediate a Secunda Dei Persona - Iesu Christo, qui suo nos sanguine reconciliavit Patri, Eiquo pro Adae peccato satisfecit atque gratiam sanctificantem varias[que] gratias et ius ingrediendi regnum caelorum nobis meruit, dependet.
Attamen etiam Tertia Persona S[anctissimae] Trinitatis, eo quod animas hominum virtute redemptionis a Christo peractae in Dei templa transformat et in filios Dei nos adoptat atque haeredes regni caelestis nos facit, particeps est huius operis, secundum illud S. Pauli effatum: "Abluti estis, iustifcati estis in nomine D[omini] N[ostri] Iesu Christi et in Spiritu Dei nostri" [1 Cor 6,11].
Usque in animas nostras descendens Spiritus Sanctus, Deus-caritas, nos cum reliquis duabus Personis coniungit. Qua de causa in epistola ad Romanos S. Paulus scripsit: "Quid oremus, sicut oportet, nescimus, sed ipse Spiritus S[anctus] postulat pro nobis gemitibus inenarrabilibus" [Rom 8,26].
Etiam in epistola ad Corinthios distributionem gratiarum a voluntate Spiritus S[ancti] dependere dicit: "Alii quidem per Spiritum datur sermo sapientiae, alii sermo scientiae... alii gratia sanitatum in eodem Spiritu; alii operatio virtutum, alii prophetia... Haec autem omnia operatur unus atque idem Spiritus" [1 Cor 12,8-11].
Sicuti tamen Iesus ad immensum suum erga nos amorem manifestandum, Deus-Homo factus est, ita et Tertia Persona, Deus-Caritas aliquo signo externo suam aud Patrem et Filium mediationem ostendere voluit. Quod signum Cor Immaculatae Virginis esse ex dictis sanctorum constat praesertim, qui Mariam Sponsam Sancti Spiritus habent. Unde ad mentem Patrum B. Ludovicus M[aria] Grignion ita concludit:
"Spiritus S[anctus] qui fecunditate in Deo caret i.e. a quo nulla divina Persona procedit, per Mariam, quam sibi Sponsam assumpsit, factus est fecundus. Cum Ea et in Ea et per Eam praeclarissimum opus producit i.e. Verbum incarnatum est: «Spiritus Sanctus superveniet in te, et virtus Altissimi obumbrabit tibi» [Lc 1,35].
Attamen hoc non est intelligendum Beatam Virginem Spiritui Sancto fecunditatem attulisse, quam Ille, qua Deus, sicut Pater et Filius habuerit, etsi - nulla enim ab Eo Persona divina procedit - eam actu non manifestaverit, sed Spiritum Sanctum mediatione Mariae, qua non necessario indiguerit, potius ad suam fecunditatem manifestandam uti voluisse in efficienda per Eam et cum Ea humana natura Christi".
Spiritus Sanctus etiam post Christi mortem omnia in nobis per Mariam operatur. Verbo enim Creatoris ad serpentem de Immaculata effata: "ipsa conteret caput tuum" [Gen. 3,15] - secundum doctrinam theologorum sine limitatione relate ad tempus intelligenda sunt.
Nova corporis Christi mystici praedestinatorum membra usque ad finem mundi formare ad Spiritum Sanctum pertinet. Sed ut Beatus Ludovicus Grignion demonstrat, hoc opus cum Maria, in Maria, atque per Mariam perfici.
Ad quam conclusionem id est Spiritum Sanctum per Mariam agere, adducimur textibus Sacrae Scripturae verbisque Sanctorum, qui optimi sunt Sacrae Scripturae interpretes: "Et ego rogabo Patrem, et alium Paraclitum dabit vobis, ut maneat vobiscum in aeternum, Spiritum veritatis... [J 14,16-17]. Paraclitus autem Spiritus Sanctus, quem mittet Pater in nomine meo, ille vos docebit omnia et suggeret vobis omnia, quaecumque dixero vobis... [J 14,26]; cum autem venerit ille Spiritus veritatis, docebit vos omnem veritatem... Ille me clarificabit..." [J 16,13-14].
Beatus L[udovicus] Grignion verba eiusdem fere sensus sed de Immaculata affert: "Mariam adhuc non cognovimus, qua de causa etiam Christum, ut oportet, nescimus. Si tamen - quod nihilominus fieri debet - Christus cognoscetur Eiusque regnum super mundum adveniet - hoc solummodo effectus erit cognitionis Mariae atque Eius super nos regini; Maria enim quae Iesum pro salute mundi prima vice parturiit, nunc ad Iesum clare cognoscendum aptos nos reddit".
Ut igitur secunda Dei Persona incarnata sub nomine "semen mulieris" apparet, ita etiam Spiritus Sanctus per Immaculatam Virginem, servata tamen uniuscuiusque eorum Persona, arctissime secum supra omnem nostrum modum intelligendi coniunctam, suam in opere redemptionis communicationem externe manifestat. Aliter est igitur quam in hypostatica duarum naturarum divinae et humanae in unica Christi Persona coniunctione, quod tamen nihil obstat, quominus actio Mariae perfectissima actio Spiritus Sancti sit. Maria enim, utpote Sponsa Spiritus Sancti, ideoque supra omnem creatam perfectionem elevata, voluntatem in se habitantis seque [idque] a primo instanti conceptionis Sancti Spiritus omnimode explet.
Quibus una simul collatis concludere licet, Mariam, qua Matrem Iesu Salvatoris, factam esse Corredemptricem generis humani, qua Sponsam Spiritus Sancti participare, in distributione omnium gratiarum. Unde cum theologis dicere valemus: "... sicut prisca Eva veris actibus liberis ad nostram ruinam est operata, in quam vere influit, ita Maria veris actibus suis ad reparationem concurrit... in hoc iam habetur apertissime vera ac proprie dicta mediatio".
Ultimis praesertim temporibus Immaculatam, Sponsam Spiritus Sancti ut nostram Mediatricem conspicimus.
Anno enim 1830 Immaculata V[irgo] Sorori Catharinae Labouré apparuit. Ex narratione huius novitiae congnoscimus finem apparitionis Mariae fuisse: ostendere Immaculatam suam Conceptionem suamque apud Deum mirificam potentiam: "Sanctissima Virgo suos in me vertit oculos et simul vox a me audita est: «Hic globus mundi omnes homines unamquamque personam repraesentat». Et insuper: «Ecce gratiarum symbolum, quas in omnes me invocantes infundo».
Postea facta est ovata circum Sanctissimam Virginem imago in qua aureis syllabis sequens invocatio inscribebatur: «O Maria sine labe originali concepta, ora pro nobis, qui ad Te confugimus». Eodem momento vocem audivi: «Exprimite iuxta hoc exemplar numisma; omnes: qui id portabunt, multis gratiis afluent»".
Lapurdi Immaculata Virgo omnes homines ad poenitentiam agendam incitabat; denique, ut nobis veluti fontem auxilii ostenderet "Ave Maria" recitabat. Ab hoc momento Immaculata partes nostrae Mediatricis Lapurdi agere coepit: Aegrotos invitat, homines colligit claudos ac debiles, ut eos sanet et nostram ab Ea dependentiam in vita naturali ostendat.
Aegrotos in anima i.e. incredulos et peccatores corde obduratos suaviter attrahit et in eorum cor vitam supernaturalem infundit ut eos de sua potestate largiendi nobis vitam supernaturalem convincat.
Praeterea ad hoc imprimis attendendum est, miracula a Christo in loco (Lapurdi) ab Eius Matre electo patrari.
Omnia quae Lapurdi a B[eata] V[irgine] Maria perficiuntur, testimonium veritati verborum S. Petri Damiani dant: "Per mulierem infusa est maledictio terrae, per mulierem redditur benedictio terrae", atque horum S. Augustini: "Decipiendo homini propinatum est venenum per feminam, reparando homini propinetur salus per feminam".
Quod igitur a S. Bernardo verbis, id factis a Immaculata Virgine commendatur: "Sic est voluntas eius qui totum nos habere voluit per Mariam".
P. M[aximilianus]
[Przekład polski]
Niepokalane Poczęcie NMP a wszechpośrednictwo łaski [ 2 ]
Wszyscy znamy bardzo ścisły związek, jaki istnieje między prawdami nauki chrześcijańskiej. Dogmaty katolickie rodzą się bowiem jedne z drugich i udoskonalają się wzajemnie. Przykładem mogą być tu Ojcowie Soboru Efeskiego, którzy opierając się jedynie na katolickiej nauce o zjednoczeniu hipostatycznym natury Bożej i ludzkiej w osobie Słowa, ogłosili Boskie macierzyństwo Maryi.
Skoro zaś poznano związek między Jezusem a Jego Matką Maryją, powstała nauka katolicka, która utrzymuje, że Matka Zbawiciela jest wolna od grzechu pierworodnego. Katolicy nie odważali się nawet pomyśleć, że Maryja przez jedną choćby chwilę pozostawała w niewoli szatana. Także z dostojnego posłannictwa Najświętszej Maryi Panny i z Jej niewymownego zjednoczenia z Duchem Świętym (Niepokalane Poczęcie) zrodziła się wśród wiernych przedziwna nadzieja otrzymania słodkiej opieki Maryi.
Jasną jest rzeczą, że początkowo nie tak dokładnie pojmowano nasz stosunek do Maryi Współodkupicielki i Szafarki łaski w ekonomii odkupienia. Obecnie jednak nasza wiara w pośrednictwo Najświętszej Maryi Panny wzrasta z dnia na dzień coraz bardziej. W tym artykule chcemy ukazać, co wnosi dogmat o Niepokalanym Poczęciu Najświętszej Maryi Panny do dogmatu o pośrednictwie Maryi.
Dzieło odkupienia zależy bezpośrednio od drugiej Osoby Bożej, Jezusa Chrystusa, który pojednał nas przez krew swoją z Ojcem i zadośćuczynił Mu za grzech Adama, oraz wysłużył nam łaskę uświęcającą, różne łaski uczynkowe i prawo wejścia do królestwa niebieskiego.
Jednak również trzecia Osoba Trójcy Przenajświętszej uczestniczy w tym dziele przez to, że dusze ludzkie - na mocy odkupienia dokonanego przez Chrystusa - przemienia w świątynie Boże, przyjmuje za dzieci Boże i czyni nas dziedzicami królestwa niebieskiego, według powiedzenia św. Pawła: "Aleście obmyci, aleście poświęceni, aleście usprawiedliwieni w imię Pana naszego Jezusa Chrystusa, i w Duchu Boga naszego" [1 Kor 6,11].
Duch Święty, Bóg-Miłość, zstępując aż do naszych dusz, łączy nas z pozostałymi dwiema osobami [Trójcy Świętej]. Z tego powodu św. Paweł w Liście do Rzymian napisał: "Albowiem o co prosić mamy, jak potrzeba, nie wiemy; ale sam Duch prosi za nami wzdychaniem niewymownym" [Rz 8,26].
Także w Liście do Koryntian mówi, że rozdział łask zależy od woli Ducha Świętego: "Jednemu dostaje się przez Ducha mowa mądrości, a drugiemu mowa umiejętności..., innemu łaska uzdrawiania w tym samym Duchu; innemu dar czynienia cudów, innemu proroctwo... A wszystko to sprawia jeden i ten sam Duch" [1 Kor 12,8-11].
Jednak jak Jezus dla okazania swej niezmiernej względem nas miłości stał się Bogiem-Człowiekiem, tak i trzecia Osoba, Bóg-Miłość, chciała jakimś znakiem zewnętrznym okazać swoje pośrednictwo u Ojca i Syna. Tym znakiem jest Serce Niepokalanej Dziewicy, jak jasno wynika z wypowiedzi świętych, zwłaszcza tych, którzy uważają Maryję za Oblubienicę Ducha Świętego. Stąd, zgodnie z myślą Ojców, bł. [ 3 ] Ludwik Maria Grignion tak wnioskuje:
"Bóg Duch Święty, który w Bogu nie jest płodny, tzn. który nie daje początku innej osobie Boskiej, stał się płodny przez Maryję, którą poślubił. Z Nią, w Niej i przez Nią ukształtował On swe arcydzieło, Boga Wcielonego: «Duch Święty zstąpi na cię, a moc Najwyższego zaćmi tobie» [Łk 1,35] [ 4 ].
Nie znaczy to, jakoby Najświętsza Maryja Panna dawała Duchowi Świętemu płodność, której by nie posiadał, bo będąc Bogiem, posiada On płodność, tak samo jak Ojciec i Syn, choć jej nie wprowadza w czyn, nie daje bowiem początku żadnej innej osobie Boskiej. Znaczy to raczej, że Duch Święty, który aczkolwiek Najświętszej Maryi Panny nie potrzebuje koniecznie, to jednak chciał użyć Jej pośrednictwa dla okazania swej płodności, kształtując w Niej i przez Nią Jezusa Chrystusa" [ 5 ].
Duch Święty także po śmierci Chrystusa wszystko działa w nas przez Maryję. Słowa bowiem Stwórcy wypowiedziane do węża o Niepokalanej: "Ona zetrze głowę twoją" [Rz 3,15] według nauki teologów trzeba rozumieć bez ograniczenia co do czasu.
Tworzenie nowych członków Mistycznego Ciała Chrystusowego do końca świata należy do Ducha Świętego. Lecz jak bł. Ludwik Grignion wykazuje, dzieło to jest dokonywane z Maryją, w Maryi i przez Maryję.
Do wyprowadzenia tego wniosku, mianowicie że Duch Święty działa przez Maryję, dochodzimy na podstawie tekstów Pisma świętego i zdań Świętych, którzy są najlepszymi tłumaczami Pisma świętego: "A ja poproszę Ojca, a innego Pocieszyciela da wam, aby mieszkał z wami na wieki: Ducha prawdy... [J 14,16-17]; Pocieszyciel zaś, Duch Święty, którego Ojciec pośle w imię moje, On was wszystkiego nauczy i przypomni wam wszystko, co tylko wam mówiłem... [J 14,26]; lecz gdy przyjdzie ów Duch prawdy, nauczy was wszelkiej prawdy... On mnie uwielbi..." [J 16,13-14].
Bł. Ludwik Grignion odnosi słowa w tym samym prawie znaczeniu do Niepokalanej: "Matka Najświętsza dotąd nie była znana i to jest jednym z powodów, dlaczego Jezus Chrystus nie jest tak znany, jak być powinien. Jeśli zatem, co jest rzeczą pewną, świat pozna Jezusa Chrystusa i przyjmie Jego Królestwo, to może to być tylko koniecznym następstwem poznania i królestwa Bogarodzicy Maryi. Maryja bowiem, która po raz pierwszy dała światu Chrystusa, i teraz uzdalnia nas do jasnego poznania Jezusa" [ 6 ].
Jak więc druga Osoba Boża wcielona ukazuje się pod nazwą "nasienia niewiasty", tak też Duch Święty objawia na zewnątrz swój udział w dziele odkupienia przez Niepokalaną Dziewicę, ściślej ze sobą zjednoczoną, niż my to pojąć możemy, z zachowaniem jednak osobowości i swojej, i Jej. Inaczej jest więc niż w zjednoczeniu hipostatycznym dwóch natur Boskiej i ludzkiej w jednej Osobie Chrystusa. To jednak w niczym nie przeszkadza, by działalność Maryi była najdoskonalszą działalnością Ducha Świętego. Maryja bowiem, jako Oblubienica Ducha Świętego, a więc wyniesiona ponad wszelką doskonałość stworzoną, spełnia całkowicie wolę Ducha Świętego, mieszkającego w Niej od pierwszej chwili Jej poczęcia.
Z tego wszystkiego, co wyżej powiedziano, wolno wnioskować, że Maryja, jako Matka Jezusa Zbawiciela, stała się Współodkupicielką rodzaju ludzkiego, a jako Oblubienica Ducha Świętego uczestniczy w rozdawnictwie łask wszelkich. Przeto możemy razem z teologami mówić: "Jak pierwsza Ewa przyczyniła się prawdziwie wolnymi czynami do naszej zguby, którą prawdziwie spowodowała, tak Maryja prawdziwymi czynami swoimi współdziałała w odkupieniu... w tym zaś zawarte jest w sposób najbardziej oczywisty prawdziwe i właściwe pośrednictwo" [ 7 ].
W ostatnich zwłaszcza czasach spostrzegamy, że Niepokalana, Oblubienica Ducha Świętego, jest naszą Pośredniczką.
Oto bowiem w roku 1830 Niepokalana Dziewica objawiła się siostrze Katarzynie Labouré. Z opowiadań tej nowicjuszki poznajemy, że celem objawień Maryi było okazać Jej Niepokalane Poczęcie i przedziwną u Boga potęgę: "Najświętsza Dziewica zwróciła na mnie swój wzrok i jednocześnie usłyszałam głos: «Ta kula ziemska przedstawia wszystkich ludzi i każdą poszczególną osobę». - I nadto: «Oto symbol łask, jakie zlewam na wszystkich, którzy mnie wzywają»".
Potem ukazał się naokoło Najświętszej Dziewicy owalny obraz, na którym złotymi literami było napisane: «O Maryjo bez grzechu poczęta, módl się za nami, którzy się do Ciebie uciekamy». W tejże chwili usłyszałam głos: «Wybijcie według tego wzoru medalik. Wszyscy, którzy go będą nosili, dostąpią licznych łask»" [ 8 ].
W Lourdes Niepokalana Dziewica zachęcała wszystkich ludzi do czynienia pokuty; wreszcie, aby nam niejako okazać źródło pomocy, odmawiała "Zdrowaś Maryjo" [ 9 ]. Od tej chwili Niepokalana w Lourdes poczęła wykonywać obowiązki naszej Pośredniczki: wzywa chorych, zbiera chromych i ułomnych, aby ich uleczyć i okazać naszą od Niej zależność w życiu naturalnym.
Przyciąga łagodnie chorych na duszy, czyli niewierzących i grzeszników zatwardziałego serca, i wlewa w ich serce życie nadprzyrodzone, aby przekonać ich o swojej władzy udzielania nam życia nadprzyrodzonego.
Poza tym trzeba zważać przede wszystkim na to, że Chrystus działa cuda w miejscu obranym przez Jego Matkę (Lourdes).
Wszystko, czego dokonuje Najświętsza Maryja Panna w Lourdes, daje świadectwo prawdziwości słów św. Piotra Damiani: "Przez niewiastę spadło na ziemię przekleństwo, przez niewiastę także zostaje zwrócone ziemi błogosławieństwo" [ 10 ] oraz słów św. Augustyna: "Przy upadku została człowiekowi podana trucizna przez niewiastę, przy odkupieniu podane jest człowiekowi zbawienie także przez niewiastę" [ 11 ].
Przeto co św. Bernard głosi słowami, to Niepokalana potwierdza czynami: "Taka jest wola Tego, który chciał, byśmy mieli wszystko przez Maryję" [ 12 ].
O. M[aksymilian]
[ 1 ] Zamieszczone w numerze kwietniowo-czerwcowym pisma z 1938 r.
[ 2 ] W tekście ilustracja przedstawiająca Matkę Bożą Wszechpośredniczkę Łask.
[ 3 ] Kanonizowany w 1947 r.
[ 4 ] Cytatu z Ewangelii nie ma w tym miejscu w tekście św. Ludwika Grigniona. Został on dodany z św. Maksymiliana jako wyjaśnienie faktu Wcielenia.
[ 5 ] Bł. Ludwik Grignion de Montfort, O doskonałym nabożeństwie do Najświętszej Maryi Panny, Poznań 1927, 18-19.
Łaciński tekst cytatu jest prawdopodobnie własnym tłumaczeniem św. Maksymiliana z dostępnego u polskiego przekładu dzieła św. Ludwika. Oto jego francuski oryginał: "Dieu le Saint-Esprit étant térile en Dieu, c’est-à-dire ne produisant point d’autre personne divine, est devenu fécond par Marie qu’il a épousée. C’est avec elle et en elle qu’il a produit son chef-d’oeuvre, qui est un Dieu fait homme... Ce n’est pas qu’on veuille dire que la très sainte Vierge donne au Saint-Esprit la fécondité, come s’il ne l’avait pas, puisque, étant Dieu, il a la fécondité ou la capacité de produire, comme le Père et le Fils, quoiqu’il ne la réduise pas à l’acte, ne produisant point d’autre personne divine. Mais on veut dire que le Saint-Esprit, par entremise de la sainte Vierge, dont il veut bien se servir, quoiqu’il n’en ait pas absolument besoin, réduit à l’acte sa fécondité, en produisant en elle et par elle Jésus-Christ..." St. Luis-Marie Grignion de Montfort, Traité de la vraie dévotion à la Sainte Vierge, Montréal-Paris 1953, 21-22.
[ 6 ] Bł. Ludwik Grignion de Montfort, O doskonałym nabożeństwie..., 15.
[ 7 ] J. Bittremieux, De Mediatione universali B. M. V. - przyp. Aut.
[ 8 ] Swobodny cytat z książeczki Cudowny Medalik, Kraków 1913, 17-18.
[ 9 ] Św. Bernadeta opowiadała, że gdy ona odmawiała różaniec, Maryja "przesuwała paciorki swojej i, lecz nie poruszała ustami" - zob. F. Trochu, Święta Bernadeta Soubirous, Niepokalanów 1986, 51.
[ 10 ] Zdanie: "Per mulierem infusa est maledictio terrae, per mulierem redditur benedictio terrae" - zob. św. Piotr Damiani, Homilia in Nativitate Virginis, PL 144, 758.
[ 11 ] "Decipiendo homini propinatum est venenum per feminam: reparando homini propinetur salus per feminam" - zob. św. Augustyn, Sermo 51, c. 2, PL 38, 335.
[ 12 ] "Taka jest wola Boga, abyśmy wszystko mieli przez Maryję" - zob. św. Alfons Liguori, Uwielbienia Marii, cz. I, Kraków 1927, 152 (nowsze wydanie: Wysławianie Maryi, Kraków 2000, 99).