617

Do o. Anzelma Kubita

Oryg.: ms, częściowo rkps, AN. Jedna karta dwustr. zapis. List na blankiecie z nadr.: Klasztor | OO. Franciszkanów | Niepokalanów | p[oczta] Teresin k[oło] Soch[aczewa], st[acja] kol[ejowa] Szymanów.

Niepokalanów, 24 II 1937

L[audetur] I[esus] Ch[ristus] - Maria!

Najprzewielebniejszy Ojcze Prowincjale,

W odpowiedzi na list z dnia 22 lutego przesyłam nieco wyjaśnień.

Bezprawny wyjazd Mrozińskiego zauważyłem i zaraz po powrocie potraktowałem go w myśl nru 807 Konstytucji jako fugitivus [ 1 ] i w myśl nru 812 poleciłem zwrócić się do O. Prowincjała (Superior maior [ 2 ]) po karę. Jadąc do Rzymu mówiłem O. Prowincjałowi o tej sprawie.

Co do kontroli na początku tych wypadków poleciłem braciom w refektarzu, by sąsiad zawiadamiał o nieobecności sąsiada. Jadąc do Rzymu poleciłem też sekretariatowi organizacyjnemu przygotować projekt instytucji Referatu, gdzie by prowadzono ewidencję bieżącego stanu i zmian dotyczących pracy, organizacji, osób, rzeczy, miejsca i czasu dla kontroli, racjonalnego opiniowania i wnioskowania. W tym tygodniu jeszcze ten aparat będzie zmontowany. Po jego uruchomieniu i opinie co do konieczności wyjazdów będą ściślejsze.

Mroziński nie był głównym sekretarzem, ale tylko sekretarzem propagandy podległej kierownikowi administracji. Zadaniem było projektowanie imprez, a praktycznie jako niepewny był pod obserwacją. Potem przeniesiony na zwyczajnego kontownika jako jeszcze bardziej niepewny. Do pieniędzy w Niepokalanowie dostępu nie miał, ale mógł łatwo je sobie zbierać, jeżdżąc z wystawami misyjnymi od szeregu lat, gdyż wtedy sporo ofiar wpływa.

Wiem z pewnych źródeł w Rzymie, że Kuria Generalna OO. Jezuitów ma co tydzień posiedzenia karne. Bez wątpienia zwolnienia profesów symplicznych są połączone wtedy w myśl nru 782 pkt 4 ipso facto [ 3 ] ze zwolnieniem ze ślubów bez zwracania się do Kongregacji. Sądzę, że i u nas lepiej wcześniej usuwać niż czekać, aż ktoś sam zechce opuścić zakon i zwróci się do Kongregacji po dyspensę. W tym przeświadczeniu być może, że w tym roku jeszcze jakąś sprawę przyślę w razie defectus spiritus religiosi [ 4 ] w myśl nru 782 pkt 2.

Przy tym wszystkim uważam, że stan duchowy braci w Niepokalanowie jest dobry, a nawet bardzo dobry i choćby - co nie daj Boże - ilość wypadków doszła do pięciu na rok, to dopiero będzie mniej niż 1 na 100 więc dużo lepiej niż u pierwszych apostołów, tj.: 1 na 12.

Wszystkie przesłane uwagi postaram się jak najdokładniej w życie wprowadzić przy pomocy Niepokalanej i ufam, że będzie jeszcze coraz lepiej. Od jakiegoś już czasu wprowadziło się też badania przed daniem habitu i przed nowicjatem.

Br. Jan Burté Nowacki profes z prowincji pragnie wstawienia zębów złotych, co ma kosztować 150 zł. Quid ad casum? [ 5 ]

Jakaś instytucja chce, byśmy wspólnie założyli lecznicę (bo już mamy narzędzia). Uważam za niestosowne, by bracia leczyli się w jednym domu ze świeckimi. By uniknąć długich rozumowań, obiecałem zwrócić się do Prowincjałatu, by mieć oparcie.

Z pielgrzymką do Rzymu [ 6 ] czy mogliby się wybrać bracia: Walezy, Czesław, Joachim i Manswet [ 7 ]. W związku z projektem drukarni br. Czesław mógłby służyć fachową poradą szczegółową; br. Salezy zna wszelkie urządzenia pomocnicze; br. Joachiam jako sekretarz redakcyjny rozszerzyłby sobie horyzont i nieco wypoczął, br. Manswet, jako przyszły sekretarz produkcyjny, też poszerzyłby swoją orientacja. Cała podróż ma być bezpłatna.

Dwaj bracia: Efrem i Florian [ 8 ] wybierają się do Lipska [ 9 ]. Czy też tam zaglądnąć, bo mam wielokrotny paszport bezpłatny.

O. Florian jest już w Poznaniu [ 10 ].

Kilkakrotnie stukał do furty eks-brat Kilian Kowalski urgując o ponowne przyjęcie [ 11 ]. Powiedziałem mu ostatnio, że sprawa pójdzie do Prowincjałatu i otrzyma ostateczną odpowiedź. Opinię o nim załączam.

Ks. dr Zygmunt Surdacki chce nam powierzyć zakład [ 12 ], sprawę załączam.

Wobec napływu nowych sił wspomniany br. Jan Burté nie jest już nam konieczny.

Poproszę o zwrot dokumentów z listu poprzedniego do tajnego archiwum i z listu obecnego, o ile te dokumenty nie są Najprzewielebniejszemu Ojcu Prowincjałowi potrzebne.

Z prośbą serafickiego błogosławieństwa

br. Maksymilian M-a Kolbe [ 13 ]

PS - Osobiście uważam, że zwolniony na podstawie nru 798 Konstytucji ma podobne powody do "ipso facto" quoad vota [ 14 ] co zwolniony w myśl nru 782. Uważam, że byłoby może dobrze przesłać urzędowo do Generalatu dubium: Utrum dimissus ad mentem numeri 798 Const[itutionum] eodem modo se habeat quoad vota ac dimissus ad mentem 782 an non" [ 15 ].

Praktycznie, czy i co ja mam jeszcze co do tych ślubów zrobić? Gdyby Generalat w myśl nru 782 załatwił to, byłoby skończone. Jeżeli odpowiedź na pytanie powyższe wypadłaby wedle mej opinii, to też sprawa zakończona. Gdybym miał co zrobić, to poproszę o powiadomienie.

W razie wyjazdu braci do Rzymu to już zapewne O. Prowincjał załatwi formalności z pozwoleniem z Generalatu w myśl Konstytucji. Jednak wiadomość, czy i kto pojedzie, byłaby pożądana już wcześniej, by na czas przygotować paszporty.

[O. Maksymilian M-a Kolbe]

[ 1 ] Jako zbiega.

[ 2 ] Przełożony wyższy.

[ 3 ] Tym samym.

[ 4 ] Brak ducha zakonnego.

[ 5 ] Jak postąpić?

[ 6 ] Wielkanocna pielgrzymka do Rzymu, zorganizowana przez biuro podróży "Francopol" a ogłaszana przez MD odbyła się w dniach 21 III - 2 IV 1937. Ostatecznie udział w pielgrzymce wzięli: br. Klaudiusz Grochocki, br. Łukasz Kuźba, br. Salezy Mikołajczyk i br. Joachim Sochocki.

[ 7 ] Salezy Mikołajczyk, Czesław Półtoraczyk, Joachim Sochocki i Manswet Marczewski.

[ 8 ] Efrem Szuca i Florian Cibura.

[ 9 ] Kronika Niepokalanowa nie odnotowała czyjegokolwiek wyjazdu do Lipska.

[ 10 ] O. Florian Koziura przebywał w Poznaniu do 17 VIII 1937.

[ 11 ] Wspomniany brat opuścił zakon 24 IX 1936.

[ 12 ] Chodziło o oddanie OO. Franciszkanom ośrodka rekolekcyjnego i ideowo-szkoleniowego dla członków Akcji Katolickiej diecezji lubelskiej. Ośrodek ten zamierzano stworzyć w gmachu byłego pałacu hr. Szeptyckiego w Łaszczowie, który miał być w tym celu wyremontowany i przystosowany. Był też zamiar utworzenia drukarni Diecezjalnego Instytutu Akcji Katolickiej w wyżej wymienionym budynku i oddania jej w ręce OO. Franciszkanów.

[ 13 ] Podpis i postscriptum własnoręczne.

[ 14 ] Tym samym [do zwolnienia] od ślubów.

[ 15 ] Wątpliwość: Czy zwolniony w myśl nru 798 Konstytucji jest w takim samym położeniu co do ślubów jak zwolniony w myśl nru 782, czy nie.