107

P[ochwalony] J[ezus] Ch[rystus]

Drogi Bracie!

Opóźniłem się z odpowiedzią, ale inaczej nie mógłbym odpowiedzieć wyczerpująco na sprawę powrotu do Grodna zaraz. Otóż mój lekarz to człek spowiadający się i uczęszczający z rodziną do kościoła, a na biurku ma obraz Najśw[iętszego] Serca Jezusowego. Więc uczciwy chyba będzie. W tych dniach fotografowano moje płuca promieniami Roentgena. Okazało się, że znaczna większość schorzałych części już się dawniej zwapniła (podczas pracy nad "Rycerzem" oczywiście) i pozostało już niewiele, i [utworzyło się] kilka nowych małych ognisk, tak że stan dobry i, jak twierdzą lekarze, do uleczenia. Jednak i lekarz fotografujący niezależnie od mojego lekarza powiedział, że kilka miesięcy trzeba posiedzieć. I drugi lekarz, stary i doświadczony wyga, co i koty trochę drze z moim doktorem, gdym mu pokazał fotografie, uznał stan za dobry, ale i konieczność przezimowania zaznaczył. Więc mój lekarz nie jest odosobniony w tym zdaniu. -Z werandy spoglądam sobie na figurkę Niepokalanej, którą fotografowałeś i Ona o mnie pamięta.

"Proprie" [ 1 ] dla "Rycerza" wysyłałem o. Samuelowi, o. Bronisławowi, a o. Korneli obiecał w ten sposób wspomagać "Rycerza". Teraz jednak, gdy "Rycerz" stanął na nogi rzadko co wysyłałem.

Aha - 100 zł i 10 dol[arów] św. Antoni dowiózł. "Bóg zapłać". Także intencje doszły.

Co do papieru, to po raz pierwszy byłem aż w Myszkowie [ 2 ], by w fabryce sytuację wymyszkować, ale po raz drugi tylko listownie załatwiałem. Naprzód zapytałem na pocztówce naszej firmowej, ile to teraz będzie kosztować. Odpisali ile i że 1/3 przy zamówieniu wpłacić trzeba a resztę przy odbiorze. Odpisałem "nequaquam" [ 3 ], bo co byśmy zrobili, gdyby wagon stał już na stacji i trzeba by było kilka tysięcy wpłacić, by go wykupić. Więc zaproponowałem: zawiadomcie, jak papier będzie gotowy, a my postaramy się o pożyczkę, a wtedy wpłacimy i wy papier przyślecie. Oni na takie "dictum" przyjęli ową 1/3, którą przy zamówieniu posłałem, przysłali papier i cierpliwie czekali na resztę. Oczywiście, że starałem się szarmancko słać raty grubsze po racie, by nie stracić zaufania. - I jeszcze; zamawiając prosiłem o jak najniższe ceny, bo pismo ideowe, oświatowe (też można) i nie obliczone na zysk.

Po raz pierwszy dali 5 proc. zniżki, jako że nazywało się, żeśmy gotówką wpłacili i ostatnio tegoż procentu udzielili. Bacz dobrze w "Przeglądzie Grafioznym i Papierniczym" [ 4 ] (który do nas przychodzi), jak tam z sytuacją papierową, a zorientujesz się co do chwili odpowiedniej do zamówienia. Jeżeli na przykład są dane pewne, że potanieje, można zaczekać, ale chyba takich danych nie ma, bo usiłowania rządu w kierunku obniżenia cen pójdą zdaje się w kierunku artykułów pierwszej potrzeby, zresztą trzeba to wymyszkować.

Franusiowi oczywiście nie można było inaczej odpisać. Zresztą teraz siedzi u rodziców Irki, więc chyba i pieniędzy dostanie.

Co do obietnicy niepalenia [ 5 ], będzie to wielki plus dla Wydawnictwa.

Co do "Pochodni" [ 6 ], to naprawdę niełatwa sprawa. Bo i tercjarstwo nasze. Ale znów żeby "Pochodnia" nie wychodziła kosztem "Rycerza". Od samego początku "Rycerza" pokutuje u niektórych z ojców myśl, by tylko tercjarstwo wynieść, więc nawet "Rycerza" połączyć z "Pochodnią". Pamiętasz, co było w początkach, a i teraz o. Łukasz [ 7 ] mi mówił, że np. o. Anzelm [ 8 ] o tym myśli. Będzie takich więcej, Niechajby kto z tych ojców (może i o. Rajne [ 9 ] do nich należy) dostał się do Wydawnictwa, kto wie czy z czasem nie zrobiłoby się wszystko tylko tercjarskie, a "Rycerz" byłby traktowany po macoszemu, albo gdyby chciano z powodu jego nakładu zamienić go na pismo tercjarskie (o czym się marzyło i teraz zdaje się marzy), to naprzód przestałby być "Rycerzem", z początku tolerowanoby tam sprawy Milicji, a potem, kto bardziej gorliwy dla tercjarstwa, mógłby tam dla Milicji nie znaleźć miejsca - co byłoby krzywdą tych licznych ofiarodawców, którym nie o tercjarskie pismo chodziło; a potem siłą rzeczy nakład musiałby spaść do liczby tercjarzy i to tych tylko, którzy nie przenoszą [ 10 ] innych pism tercjarskich. Do tego świadomie czy mniej świadomie się zdąża, a do tego dopuścić nie można - owszem trzeba tak robić, by podobna rzecz była niemożliwa. Przecież Niepokalane Poczęcie jest naszą rzeczą, perłą naszego Zakonu i o tyle szczęśliwszą u nas od tercjarstwa (quoad externa) [ 11 ], że III Zakonem kieruje każda z gałęzi franciszkańskich albo, moim zdaniem nieszczęśliwie sklecona, Rada Główna, a tu przez łaskę Niepokalanej my i tylko my Franciszkanie. Pod tym hasłem możemy rozwinąć działalność po całej Polsce, a w sprawie, tercjarskiej musimy się liczyć z tercjarzami kapucyńskimi, reformackimi, bernardyńskimi i zresztą nie każdy może być tercjarzem, a rycerzem Niepokalanej każdy.

"Pochodnia" więc musi zawsze być gościem, a "Rycerz" gospodarzem w Wydawnictwie, a nie odwrotnie.

Rozpisałem się zbytnio, a tu i czasu brak; wiesz zresztą sam, o co chodzi.

Memento mei [ 12 ].

Twój

br. Maksymilian M. Kolbe

PS - Przyślij mi też czapkę, bo w zimie też na powietrzu werandować muszę. Onucek ciepłych zdałoby się ze 2 pary (o ile materiał jest jeszcze pod ręką). Jeżeli tam nikt nie używa mego kaftanika, tj. jeżeli bezczynnie wisi w szafie, to można mi go posłać (ten z rękawami); jeżeli kto używa, to się obejdzie, bo i tak na werandowanie wśród mrozu kupiłem kożuszek.

O. gwardianowi [ 13 ], o. definitorowi [ 14 ], o. Innocentemu, o. Edwardowi [ 15 ] jako też drogim braciom serdeczne pozdrowienia.

Aha jeszcze:

1) Przyślij mi statut Franciszkańskiej Krucjaty Misyjnej [ 16 ].

2) Niech br. Gabriel [ 17 ], chodząc do miasta, pilnie baczoay na ogłoszenia tyczące wojskowości, bo niedawno po jednego z" braci aż żandarm przyszedł, by go aresztować, że się nie stawił. Wzywają i dawne roczniki.

3) Jak mi tu kto daje pieniądze za "Rycerza", to zawiadamiam, a pieniądze biorę na kurację.

4) Do biskupów już wysłałeś o błogosławieństwo?

5) Czy "Respice" [ 18 ] do św. O. Franciszka po obiedzie jeszcze się mówi? Nie mam tu sposobności sprawdzić.

6) Co do redagowania "Pochodni" ja tego się nie podjąłbym, bo nie miałem czasu i nie wiem, czy. jeden zdoła dobrze [ 19 ] redagować ".Rycerza" tj. a) śledzić w prasie (książkach, czasopismach i dziennikach) prądy nurtujące w Polsce i za granicą, zwłaszcza zderzające jawnie lub (co trudniejsza wybadać) ukrycie przeciw Bogu i Jego Kościołowi; b) badać pierwsze przyczyny, nerwy dające impuls tym prądom i okoliczności za i przeciw, by, jak to zwykle spotyka się w prasie naszej dobrej, nie ze "ślepym mieczem" walczyć, ale z "ręką" [ 20 ], która nim kieruje (masoneria). Starać się poznać osoby z tamtego obozu: co one myślą, co zamierzają i wtedy pisać w skromnej formie artykuliku albo pogadanki czy wyznania itd., ale cel głęboko uchwycić. Więc nie wiem, czy jeden zdoła dobrze redagować "Rycerza", by był prawdziwie rozkazem dziennym dziesiątków tysięcy rycerzy Niepokalanej, i równocześnie dobrze [ 21 ] redagować "Pochodnię" tj. zaznajamiać się szczegółowo z ruchem tercjarskim w Polsce i za granicą, studiować dzieła i czasopisma w tej materii i być na tyle doświadczonym w tym względzie, by móc kreślić lnie wytyczne tego ruchu i wziąć za to odpowiedzialność. Tak wyobrażam sobie dobrze redagowany organ tercjarstwa.

Nadto Wydawnictwo "Rycerza Niepokalanej" jako Wydawnictwo "Milicji" nie może się ograniczyć na "Rycerzu", ale mam już nawet pozwolenie N[ajprzewielebniejszy] O. Prowincjała [ 22 ] na periodyczne broszurki w tym duchu, a z czasem to i wiele więcej rzeczy się przedsięweźmie. Może więc lepiej będzie, by kto inny redagował "Pochodnię". Zresztą pomów z o. Fordonem [ 23 ].

Wreszcie kończę:

Twój

br. Maksymilian

[Dopisek] - Powiedz br. Ewarystowi [ 24 ], że w dniu jego imienin szczególne memento zrobiłem za niego.