177b
Do br. kleryka Otto Caputo, prezesa prymarii MI w Rzymie
Oryg.: rkps Archiwum Kurii Generalnej OO. Franciszkanów (OFMConv) w Rzymie. Jedna karta dwustr. zapis. List na blankiecie z nadr.: Wydawnictwo | "Rycerz Niepokalanej" | OO. Franciszkanie | Niepokalanów, p[oczta] Teresin Soch[aczewski] | Nr konta PKO 150.283. - Fotokop.: AN.
Reverende Pater
Vota in epistola expressa sequens, textum aliquorum documentorum, quem prae manibus habeo nunc mitto, alios post acceptionem a sedibus Poloniae transmissurus. Prout antea iam notavi fere omnes socii M.I. in Polonia et Poloni extra fines habitantes Poloniae ad Niepokalanów pertinent, quae sedes praeter erectionem, etiam validam aggregationem die 22 Oct[obris] a. 1928 a R[everendi]ssimo P. Generali documento firmatam, habet.
Aliis ex sedibus conventus Grodnensis perfecta erectione et accepto consensu episcopi pro aggregatione per telegraphum declarationem aggregationis a R[everendi]ssimo P. Generale accepit et usque dum documentum ibi desideratur scriptum. Varsaviae omnia rite perfecta fuere; Gnesnae item, quia erectione obtenta, ultimis temporibus etiam aggregatio curabatur. Solum Posnaniae nescio utrum de aggregatione cogitatum fuit. Ideo scribam ad eos.
Praeter supranominatas sedes aliae in Polonia haud dantur, quia prout dixi fere tota M.I. inter Polonos ubicumque habitantes pro sede agnoscit Niepokalanów et per periodicum "Rycerz Niepokalanej" unitatem servat.
Quoad actum consecrationis apud nos difficile esset novum adaptare, quia etsi indulgentia ditatus tamen: 1) non correspondet fini M.I. 2) nec verbum "Immaculata" ibi habetur, 3) desumptus est (comparationem accuratam feci) ex Sodalitate Mariana Patrum Iesuitarum, compositus a S. Francisco Salesio. Praeter istum actum etiam alium illi habent magis fortem, quem primo loco ponunt (compositus a S. Ioanne Berchmans) et ad libitum in actu inscriptionis ad Sodalitatem unum vel alterum recitare proponunt. Quid ergo Patribus Iesuitis diceremus, si vellent nobis obicere quod eorum actum desumpsimus? Ideo actus mutationem non faciemus, cum hoc ad essentiam non pertinet.
Omnia faustissima ab Immaculata.
Indignus in S[ancto] P[atre] Fr[ancisco]
fr. Maximilianus M.I.
[Przekład polski]
Idąc za życzeniem wyrażonym w liście, przesyłam obecnie teksty niektórych dokumentów, które mam pod ręką, inne prześlę po otrzymaniu ich z siedzib [erygowanych]w Polsce. Jak już przedtem zaznaczyłem, prawie wszyscy członkowie MI w Polsce i Polacy mieszkający poza granicami naszego kraju przynależą do Niepokalanowa, który oprócz erekcji ma również prawomocną agregację potwierdzoną dokumentem Najprzewielebniejszego O. Generała [ 1 ] z dnia 22 października 1928 roku [ 2 ].
Z innych siedzib konwent grodzieński po dokonaniu erekcji i po uzyskaniu zgody biskupa [ 3 ] na agregację, otrzymał ją telegraficznie od Najprzewielebniejszego Ojca Generała i dotychczas oczekują tam dokumentu na piśmie. W Warszawie dokonano wszystkiego jak należy; w Gnieźnie również po załatwieniu erekcji ostatnio także postarano się o agregację. Jedynie co do Poznania - nie wiem, czy pomyślano o agregacji. Przeto napiszę do nich.
Prócz wyżej wymienionych siedzib inne w Polsce nie istnieją, ponieważ jak powiedziałem, prawie cała MI wśród Polaków, gdziekolwiek są, uważa Niepokalanów za centralę i przez czasopismo "Rycerz Niepokalanej" utrzymuje jedność.
Co do aktu poświęcenia, trudno byłoby u nas nowy akt zastosować, bo chociaż jest obdarzony odpustami, to jednak: 1) nie odpowiada celowi MI, 2) ani też nie ma tam słowa "Niepokalana", 3) zaczerpnięty został (dokładnie to zbadałem) z Sodalicji Mariańskiej Ojców Jezuitów, ułożony przez św. Franciszka Salezego [ 4 ]. Oprócz tego aktu mają oni jeszcze inny, dobitniejszy, który wysuwają na pierwsze miejsce (ułożony przez św. Jana Berchmansa [ 5 ]) i przy zapisywaniu do Sodalicji zalecają odmawiać ten lub tamten do wyboru. Cóż powiemy Ojcom Jezuitom, jeśli chcieliby nam zarzucić, że wzięliśmy ich akt? Tak więc nie dokonamy zmiany aktu, ponieważ to nie należy do istoty.
Wszystkiego najlepszego od Niepokalanej.
Niegodny w świętym Ojcu Franciszku
br. Maksymilian MI
[ 1 ] O. Alfonso Orlich (Orlini).
[ 2 ] Odpis w zbiorze: Księga erekcji i agregacji kanonicznych MI w Polsce, AN.
[ 3 ] Abpa Romualda Jałbrzykowskiego.
[ 4 ] Oto akt poświęcenia św. Franciszka Salezego (w oryginale włoskim listu św. Maksymilian pomylił się i napisał "Franciszka Ksawerego"), podany w podręczniku pt. Przewodnik Sodalicyi Maryańskich, red. H. Haduch TJ, Kraków 1914, 63-64: "Najświętsza Panno, Bogarodzico Maryjo, ja N.N., lubo najniegodniejszy Twej służby, wzruszony jednak przedziwną dobrocią Twoją i wiedziony pragnieniem służenia Tobie, obieram Cię dzisiaj, wobec Anioła Stróża mego i całego Dworu niebieskiego za Panią, Orędowniczkę i Matkę i mocno postanawiam, że Ci odtąd zawsze służyć będę i, o ile w mej mocy będzie, starać się będę, by Ci wszyscy wiernie służyli. Proszę Cię więc i błagam, Najlepsza Matko, przez krew Jezusa Chrystusa za mnie przelaną, byś mnie w poczet poddanych swoich i za wiernego sługę przyjąć raczyła. Bądź ze mną we wszystkich sprawach moich i wyjednaj mi łaskę, bym w słowach, uczynkach i myślach tak się zachował, żeby Twoich i Najświętszego Syna Twego oczu nigdy nie obrazić. Pamiętaj o mnie i nie opuszczaj mnie w godzinę śmierci. Amen".
[ 5 ] Akt poświęcenia św. Jana Berchmansa, tamże, 62-63: "Święta Maryjo, Bogarodzico Dziewico, ja N. N. obieram Cię dzisiaj za Panią, Patronkę i Orędowniczkę moją, mocno postanawiając i przedsiębiorąc, że nigdy Cię nie opuszczę i nigdy nic przeciw Tobie nie powiem, nie uczynię i nie pozwolę, by inni cokolwiek czynili, co by czci Twojej uwłaczało. Błagam Cię więc, przyjmij mnie za wiernego sługę swego, bądź przy mnie we wszystkich sprawach moich i nie opuszczaj mnie w godzinę śmierci mojej. Amen".