27a

Do o. Petru Iosif Pala w Rumunii

Oryg.: brak. - Odp.: ms Archiwum Kurii Generalnej OO. Franciszkanów (OFMConv) w Rzymie. - Fotokop.: AN.
Cracovia, 8 I 1920

G[esù M[aria] G[iuseppe] Fr[ancesco]

Carissime

Ho ricevuto una Sua cartolina; ma non so se la mia seconda è arrivata, nella quale scrivevo che mi sono inteso con [il] Visitatore della Polonia dei PP. Missionari (S. Apollinare a Roma) di far che Lei possa essere ispettore della "Società della Medaglia Miracolosa", ultimamente di nuovo approvata con "Breve" di 8 luglio 19191. Il Vescovo deve nominare l’ispettore, e per questo atto introduce canonicamente la detta Società, e allora tutti coloro che ricevono in tutta la diocesi la Medaglia Miracolosa da uno dei Sacerdoti, che hanno la facoltà di benedire e imporre la Medaglia, godono di tutte le indulgenze [ 2 ]. L’ispettore del resto non ha nessun obbligo determinato. - Mi risponda quanto prima se si è fatto già nominare dal Rev[erendi]ssimo P. Cipolloni o non ancora e se lo vuol fare (perché se no, scrivo ad un altro). Vedi, sono troppo focoso, è vero?

Un altra cosa: la nostra carissima comune Mamma fece, come vede dal foglio stampato aggiunto a questa lettera, anche stampare il nostro Statuto Generale di Roma. Ne abbiamo fatte fare 5000 copie a dispetto della carestia terribile della carta e della stampa. I cattivi stampano e non c’è per loro la carestia e allora neppure per noi. Subito dopo che erano finiti i nostri fogli il prezzo della stampa si alzò, in seguito ad uno sciopero, da 90 a 100 per cento, vuol dire il doppio. La Mamma ci ha pensato proprio a tempo. - Ricevuta l’approvazione del Vescovo di Cracovia, abbiamo cominciato [a] lavorare più pubblicamente. Si iscrivono uomini e donne di diversissima età e condizione. Siamo quasi 60. Questa domenica [ci] sarà [in] così detta "sala cappella italica", un discorso spiegante la natura e lo spirito della MI. Lo terrà un Padre (Professore di S[acra] Scrittura da quasi forse 10 anni). L’invito a tutti i fedeli è affisso alla porta della chiesa.

Lo Statuto Generale è questo che è stampato; in forza poi di c[apitolo] III, par[agrafo] 2 dello stesso Statuto, si distinguono 2 o anche 3 gradi, in quanto l’azione è soltanto individuale oppure anche sociale, ossia in fine "sine limite" (sarebbe anche [grado] eroico). Il 2o grado ammette, poi, statuti particolari per regolare gli atti sociali. Così, per es[empio], i Chierici di Cracovia hanno elaborato un tale statuto (per mezzo di una commissione di 3, eletta per questo) e approvato nella seduta ordinaria del 20 XII (ci sono due sedute ordinarie al mese: nel primo e terzo sabato) "ad experimentum" per tre mesi. Le mando una copia. Il Vescovo di Riga, passando di qua, ci lasciò una benedizione in scritto e volle per sé una copia latina e polacca.

Il 5 I 1920 ebbe luogo la prima seduta del[la] MI dei Sacerdoti, francescani, Min[ori] Conv[entuali], della nostra Provincia. Eletto il Presidente e il Segretario, erano anche questi due delegati per elaborare uno statuto particolare. Il tempo della seguente seduta [è] lasciato "ad arbitrium" del Presidente. Ci entrano anche qua dei capelli bianchi.

Carissimo, non so che cosa la nostra cara Mamma vuole ultimamente fare con tutto questo, cerco soltanto di seguire in tutto l’obbedienza e poi non mi curo.

Se crede opportuno, applichi anche nel Collegio dove sta il desiderio del Rev[erendissi] mo P. Generale, cioè che la "Milizia dell’Immacolata" si impianti nei nostri Collegi. Lo statuto particolare dei Chierici di Cracovia che Le potrà, oltre la semplice notizia dell’operato della Mamma, servire anche di aiuto per compilare (o approvare la compilazione fatta dai Collegi stessi) dello Statuto particolare del suo Collegio. Aspettiamo dunque la notizia ufficiale del[la] MI del Collegio di Romania ai MI del Coll[egio] di Chierici di Cracovia. Questo giova per rinforzarsi e rinfocarsi per la salute e la santificazione delle anime. È vero che lo Statuto del Collegio nostro di Romania avrebbe lo stesso carattere dello Statuto particolare dei Chierici di Cracovia, cioè: specialmente la preparazione al futuro lavoro. - I Chierici nostri o piuttosto i MI dei nostri Chierici ha[nno] già mandati una lettera ufficiale munita delle firme di tutti e scritta da un delegato per questo e di cui scritto venne approvato da[gli] altri.

Sarebbe una gran consolazione per i nostri MI, come fu quella dei Romani, se una tale lettera arriverà quanto più presto anche dalla Romania.

A Leopoli si sta già formando un altro focolare MI fra i novizi nostri.

Carissimo Padre, mettiamo adesso in pratica quelle belle idee che ci sviluppavamo a vicenda a Roma. Lavorare, soffrire e "utinam" anche morire, se si potesse, per la salvezza di tutte tutte le anime che sono e saranno e per la loro quanto più alta santificazione (cominciando, si capisce, ma non limitandosi, con la propria).

Ancora qualche parola di MI. Sul foglio stampato - vede nella pag[ina] 3 riga 8: "2) Nic nie... etc." questo così sarebbe più o meno in italiano: "Niente obbliga sotto il peccato benché minimo; soltanto, l’amore verso il S[acratissi]mo Cuore di Gesù per unire "quam strictissime" con Lui per mezzo dell’Immacolata quanto più delle anime, è l’unico nostro stimolo".

Ancora: Se vuole prendere in Sua mano la causa del[la] MI in tutta la Romania! Può anche compilare uno statuto particolare con gli altri Padri MI cioé P. Bejan e P. Persechini! Si capisce che la caratteristica di questo non è di prepararsi, ma di lavorare anche in comune preghiera, cognizione e applicazione dei (legittimi) mezzi, benché il luogo separi i singoli. Faccia anche (se crede) il foglio stampato in rumeno (e ci mandi per l’archivio una almeno copia), ottenuta l’approvazione del rispettivo Vescovo, e poi iscriva anche (come facciamo noi qua) i secolari, prima al I grado, poi se il numero sarà sufficiente si può con statuti particolari organizzare separatamente glii studenti, per es., i maestri, etc. Facendo tutto coi mezzi legittimi, non si avrà difficolta, neppure dall’autorittà civile.

Scusi per scarabocchio, grida per me forte. Ci mandi particolari per una biografia del P. Antonio.

Suo sincero e cordiale in S[anto] P[adre] Fr[ancesco] fratello e in Immacolata commilite

fr. Massimiliano M-a Kolbe
M[inorum] C[onventualium] M.I.

[PS] La biografia di fr. Antonio si stamperà in polacco in qualche periodico. La traduzione della biografia del P. Antonio fatta a Roma è già tradotta in polacco e andrà in questi giorni in qualche periodico.

[Przekład polski]

Kraków, 8 I 1920

J[ezus] M[aryja] J[ózef] Fr[anciszek]

Mój Drogi,

Otrzymałem pocztówkę Ojca; lecz nie wiem, czy moja (druga) nadeszła, w której pisałem, że porozumiałem się z wizytatorem polskim OO. Misjonarzy (ul. św. Apolinarego w Rzymie), aby tak można było zrobić, by Ojciec mógł być inspektorem "Stowarzyszenia Cudownego Medalika", niedawno na nowo zaaprobowanego przez brewe z dnia 8 lipca 1919 [ 1 ]. Biskup powinien mianować inspektora i przez ten akt wprowadzić kanonicznie wspomniane Stowarzyszenie, a wtedy wszyscy w całej diecezji, którzy przyjmą Cudowny Medalik z rąk jednego z kapłanów mających władzę błogosławienia i nakładania medalika, korzystają ze wszystkich odpustów [ 2 ]. Zresztą inspektor nie ma żadnego określonego obowiązku. Odpowiedz mi jak najprędzej, czy Najprzew[ielebniejszy] O. Cipolloni [ 3 ] dokonał już nominacji czy jeszcze nie, i czy to zechce zrobić (bo jeśli nie, napiszę do kogo innego). Widzisz, jestem w gorącej wodzie kąpany, prawda?

A oto inna sprawa: nasza najukochańsza wspólna Mamusia sprawiła również, jak to widzisz z drukowanej kartki załączonej do tego listu, że został wydrukowany nasz rzymski statut ogólny. Kazaliśmy go wydrukować w nakładzie 5000 egzemplarzy pomimo okropnej drożyzny papieru i druku. [Ludzie] źli drukują i dla nich nie ma drożyzny, a więc nie ma jej i dla nas. Wnet po skończeniu naszych kartek opłata za usługi drukarskie wskutek strajku podniosła się od 90 do 100 procent, to znaczy podwójnie. Mamusia pomyślała o tym w sam raz na czas. - Po otrzymaniu aprobaty biskupa krakowskiego [ 4 ] zaczęliśmy pracować bardziej publicznie. Wpisują się osoby bardzo różnego wieku i stanu. Jest nas prawie 60 [ 5 ]. W tą niedzielę w tak zwanej "Sali Włoskiej" (kaplicy) będzie wygłoszone przemówienie mające na celu scharakteryzowanie natury i ducha MI. Będzie je miał pewien Ojciec (profesor Pisma św. od może blisko 10 lat) [ 6 ]. Zaproszenie dla wszystkich wiernych zostało wywieszone na drzwiach kościoła.

Statut ogólny, to ten, który został wydrukowany; zaś na mocy rozdziału III, paragrafu 2 tegoż statutu rozróżnia się 2 albo 3 stopnie, według których akcja może być tylko indywidualna lub także zorganizowana albo też wreszcie "bezgraniczna" (może być także [stopień] heroiczny). Drugi stopień zatem dopuszcza statuty szczegółowe mające regulować pracę grupową. Tak więc np. klerycy krakowscy opracowali taki statut (poprzez komisję trzech w tym celu wybraną) [ 7 ] i zatwierdzili na posiedzeniu zwyczajnym 20 grudnia (w miesiącu odbywają się dwa posiedzenia zwyczajne: w pierwszą i trzecią sobotę) "na próbę" na trzy miesiące. Przesyłam Ojcu kopię. Biskup z Rygi [ 8 ], przejeżdżając tędy, zostawił nam błogosławieństwo na piśmie [ 9 ] i chce mieć dla siebie kopię łacińską i polską.

5 stycznia 1920 odbyło się pierwsze posiedzenie. kapłanów Franciszkanów (OFMConv) naszej Prowincji zrzeszonych w MI. Wybrano prezesa [ 10 ] i sekretarza [ 11 ], wybrano również dwóch, delegatów [ 12 ] do opracowania statutu szczegółowego. Termin następnego posiedzenia zostawiono "do uznania" prezesa. Przybyli tam również i Ojcowie o włosach przyprószonych siwizną [ 13 ].

Mój Drogi Ojcze, nie wiem, co nasza kochana Mamusia chce ostatecznie zrobić z tym wszystkim; pragnę tylko we wszystkim kierować się posłuszeństwem, a o resztę się nie troszczę.

Jeżeli Ojciec uzna to za pożyteczne, może również w kolegium, gdzie przebywa, spełnić pragnienie Najprzewielebniejszego Ojca Generała [ 14 ], to znaczy, aby "Rycerstwo Niepokalanej" zakorzeniło się w naszych kolegiach. Statut szczegółowy kleryków krakowskich, którym Ojciec może się posłużyć - poza zwykłą znajomością dzieła Mamusi - również jako pomocą w ułożeniu (albo zatwierdzić kompilację dokonaną przez samo kolegium) statutu szczegółowego dla swojego kolegium. Oczekujemy więc urzędowej wiadomości członków MI kolegium rumuńskiego skierowanej do kleryków członków MI kolegium krakowskiego. To się przysłuży do wzmocnienia nas i do gorliwości o zbawienie i uświęcenie dusz. Prawda, że statut naszego kolegium rumuńskiego miałby ten sam charakter, jak statut szczegółowy kleryków krakowskich, to jest: w sposób szczególny przygotowanie do przyszłej pracy. Nasi klerycy, a raczej klerycy należący do MI, wysłali już list urzędowy zaopatrzony podpisani wszystkich, a napisany przez jednego, który został do tego wydelegowany, pismo to zostało zatwierdzone przez innych.

Byłoby to wielką pociechą dla naszych z MI, a także i dla rzymskich, gdyby taki list nadszedł jak najprędzej także z Rumunii.

We Lwowie tworzy się już drugie ognisko MI - wśród naszych nowicjuszy [ 15 ].

Drogi Ojcze, wprowadźmy teraz w praktykę te piękne idee, które wspólnie rozwijaliśmy w Rzymie. Pracować, cierpieć i "oby" również umrzeć, jeśliby można, dla zbawienia wszystkich, wszystkich dusz, które są i będą oraz dla jak największego ich uświęcenia (rozpoczynając od siebie, rozumie się, lecz nie ograniczając się do tego).

Jeszcze kilka słów o MI. Na kartce drukowanej - zob. str. 3 wiersz 8: "2) nic nie... itd." tak by to brzmiało mniej więcej po włosku; "Niente obbliga sotto peccato benché minimo; soltanto l’amore verso il Santissimo Cuore per unire, "quam strictissime" con lui per mezzo dell’Immacolata quante più anime [possibile], e l’unico nostro stimolo" [ 16 ].

Jeszcze: Gdyby Ojciec zechciał ująć w swe ręce sprawę MI w całej Rumunii! Może również ułożyć statut szczegółowy z innymi Ojcami należącymi do MI, to jest z O. Bezanem, z O. Persechinim! Rozumie się, że cechą charakterystyczną MI jest nie tylko przygotowywać się, ale pracować we wspólnej modlitwie, poznaniu i zastosowaniu (godziwych) środków, choćby każdy w oddzielnym miejscu. Również niech Ojciec każe (jeśli uzna za stosowne) wydrukować statut w języku rumuńskim po otrzymaniu zatwierdzenia właściwego biskupa (i przyśle nam przynajmniej jedną kopię do archiwum), a potem również wpisywać świeckich (jak my to tutaj robimy), najpierw do I stopnia, następnie, jeśli liczba będzie wystarczająca, można według statutów szczegółowych organizować oddzielnie np. studentów, nauczycieli itd. Czyniąc wszystko przy pomocy środków godziwych, nie będzie się mieć trudności nawet ze strony władzy cywilnej.

Przepraszam za bazgraninę, niech. Ojciec mocno mnie zgani. Proszę nam przysłać szczegóły do biografii o. Antoniego [ 17 ].

Twój szczery i serdeczny w św. Ojcu Franciszku brat, a w Niepokalanej współrycerz

br. Maksymilian M-a Kolbe franciszkanin MI

[PS] Życiorys br. Antonio [ 18 ] zostanie wydrukowany po polsku w jakimś czasopiśmie. Przekład biografii o. Antoniego dokonany w Rzymie jest już przetłumaczony na język polski i pójdzie w tych dniach do jakiegoś czasopisma.

[ 1 ] Vide "Acta Ap[ostolicae] Sedis" - przyp. Aut.

[ 2 ] Vide Raccolta delle Indulg[enze] - przyp. Aut.

[ 3 ] Zob. "Acta Apostolicae Sedis" - przyp. Aut.

[ 4 ] Zob. Raccolta delle Indulg[enze] - przyp. Aut.

[ 5 ] O. Ulderico Cipolloni był prowincjałem rumuńskim w latach 1911-1920.

[ 6 ] Bpa Adama Stefana Sapiehy.

[ 7 ] O pierwszej trzydziestce MI w Krakowie była już mowa - zob. Pisma, 26h. W drugiej trzydziestce figurują m.in.: dwaj bracia zakonni - franciszkanie: br. Benwenuty Bombrys i br. Anioł Guzik, uczniowie, służące, krawcowe, nauczyciel; niektórzy nie mają wpisanych zawodów. Do 8 I 1920 włącznie zapisało się 56 osób - zob. Księga wpisowa członków MI 1919-1922, 3.

[ 8 ] Dnia 11 I 1920 o. Henryk Górczany wygłosił referat, zaznajamiający świeckich z MI - zob. Notatki o MI o. Alfonsa Kolbego, 35.

[ 9 ] Zob. Pisma, 26h, przyp. 5 i 6.

[ 10 ] Bp Edward O’Rourke - zob. Pisma, 28a, przyp. 2.

[ 11 ] W oryginale błędna data 4 stycznia. Datę 5 stycznia podaje św. Maksymilian w pamiętniku - por. Pisma, 865, H, a także o. Alfons Kolbe w Notatkach o MI, 34.

[ 12 ] Św. Maksymiliana - zob. Pisma, 28.

[ 13 ] O. Henryka Górczanego - zob. jw.

[ 14 ] Prezesa i sekretarza - zob. jw.

[ 15 ] Ze starszych ojców przebywali wówczas w Krakowie: o. Marian Sobolewski - gwardian, o. Stefan Wawrzkowicz i o. Daniel Bieleń.

[ 16 ] O. Domenico Tavaniego.

[ 17 ] Zob. Pisma, 26h, przyp. 7.

[ 18 ] Tekst polski - zob. Pisma, 26h, przyp. 4.

[ 19 ] O. Serafinem Bejanem.

[ 20 ] O. Paolo Persechinim.

[ 21 ] O. Antoniego Głowińskiego.

[ 22 ] Br. Antoniego Mansiego.