28a

I[esus] M[aria] I[oseph] Fr[anciscus]

Carissime

Etsi tempore careo, tamen quamprimum respondeam, etiamsi breviter, oportet.

Magnae pro nobis consolationis fuit epistola quam misistis; pro nobis dico, nam statim etiam aliis MI inter Clericos eam transferre in Polonicam linguam oretenus curavi.

Apud nos Immaculata semper magis auget "Suam Militiam". Sine dubio iam pagellam Polonica lingua typis editam accepistis. Nunc praeter benedictionem Episcopi ex Riga (Łotwa) Polonice scriptam, quae Latine ita reddi posset: "Benedicat Deus piae activitati «Militiae Immaculatae» et Mater Dei (Madonna) eam sua intercessione et protectione coadiuvet. † Edoardus O,Rourke, Episcopus Rigae", etiam aliam Episcopi principis Cracoviae accepimus, quae ita ex Polonico translata sonat: "Ex corde membris Militiae

Immaculatae benedicimus; pugnando sub vexillo Matris Dei (Madonna), Ecclesiam, totum mundum ad pedes Iesu perducere, adiuvet. † Adam Sapieha".

Notus autem est ille Episcopus ex difficultate cum qua aliquid novi approbat. - Admodum R[everen]dus autem P. Provincialis mihi scripsit Polonice die 27 XII 1919: "Rogo divulgare Militiam Immaculatae et ejus statuta typis, intelligitur sciente P. Guardiano, edere" et die 11 I 1920, accepta iam pagella typis edita et notificationes de progressu MI (etiam Polonice): "Multum gaudeo, quod Pater tam sincere (ardenter) te «Militia» occupes et fiduciam nutrio, quod brevi offensivam in tota linea in Magna, Parva et Media Polonia (ita partes Poloniae nominantur) et in Lithuania et forsan in aliis frontibus incipies - in defensione cultus Immaculatae".

Securus ergo me oboedientia et inde voluntate Matris et Reginae nostrae moveri, non attendo ad derisiones et difficultates quae aliunde utique adsint necesse est.

Numerus inscriptorum in primo gradu iam 200 superavit.

Quoad historiam, fr. Hieronymus multa scit et quia nunc forsan etiam aliquid temporis habebit, ergo potes ex illo plus quaerere. Ego ista solum noto: Nata est "Militia Immaculatae" in feriis aestivis anni 1917. Initio defuit programma determinatum, desiderium solum totaliter se Immaculatae tradendi, ut instrumentum in immaculatis Eius manibus ad animas (praesertim massonorum) salvandas et sanctificandas plus minusque expressum primos univit. Primo autem statuto scriptis expresso, convenerunt, hortatu R[everendissi]mi P[atris] Alexandri Basile SI et cum licentia Reverendissimi P[atris] Rectoris P[atris] Stefani Ignudi primi septem in cubiculo s[anctae] m[emoriae] fr[atris] Antonii Mansi ad statutum discussione facta stabiliendum. - Per totum tamen adhuc annum res incerta fluctuabat. Sed cum duo ex membris P. Antonius M-a Głowiński, 18 X 18 et fr. Antonius M-a Mansi 31 X 18 coelum ingressi sunt, statim statutum solidatum membraque multiplicata sunt.

Die 28 III 1919 S[ua] Ex[cellentia] Mons. Dominicus Jaquet in audientia particulari apud Pontificem Benedictum XV petiit et obtinuit (in forma generali, sine praesentatione statuti) benedictionem pro "Societate B[eatae] M[ariae] Immaculatae existenti inter alumnos Collegii Seraphici". Post hebdomadam, 4 IV 1919 R[everendissi]mus P[ater] Vicarius Generalis, P[ater] M[agister] Dominicus M[aria] Tavani finem, media, spiritum et evolutionem Militiae diligenter examinatis hanc propria manu benedictionem scripto dedit: "Libenti animo benedicimus, votaque facimus ut Beatissima Virgo Immaculata Ordinis Nostri Patrona, materna sua Protectione ac copiosa benedictione foveat et protegat hanc piam militiam. Fr. Dominicus M[aria] Tavani, Vicarius Generalis".

Expressit tunc etiam R[everendissi]mus P[ater] Generalis desiderium ut membra MI multiplicentur et ut MI in nostris Collegiis plantetur et evolvatur. - Finio hic, nam sequentia iam ipse novis. - Etiam P. Cyrillus Kita de nostris est.

Quod attinet autem correctiones maneat statutum generale prout a R[everendissi]mo P[atre] Generale approbatum benedictione fuit. Ad notabene aliud (prout notabene 2) adiungi poterit, prout in pagella Polonica adest; Latine translatum ita sonabit: "Nihil sub peccato vel minimo obligat; solo amore (sine limite - verba "sine limite" desunt in textu Polonico, quia a Censore episcopali Cracoviae fuerunt ablata. Si transiet per censorem Romae possunt apponi) erga Sacratissimum Cor Iesu, ut Ei quam plurimas animas quam strictissime per Immaculatam uniamus, moveamur". - Insuper "dignare me, etc." meliorem locum (prout in pagella Polonica) post actum consecrationis habebit.

Quoad autem ipsum actum, cum iam Polonice typis editus et ab Episcopo officialiter approbatus est, non erit mutandus; solum grammaticales mendae auferentur, inde ita sonabit:

Actus consecrationis BMV Immaculatae

O Immaculata, coeli et terrae Regina, refugium peccatorum et Mater nostra amorosissima, tu cui Deus totum ordinem misericordiae committi voluit, ego N. N. indignus peccator, ad pedes Tuos me provolvo suppliciter petens, ut me totum et totaliter tamquam rem et proprietatem Tuam assumere et de me, de omnibus potentiis animae et corporis, de tota vita, morte et aeternitate mea, quidquid Tibi magis placet facere digneris.

Utaris etiam, si hoc Tibi placet, me toto et totaliter ad hoc quod de Te dictum est: "Ipsa conteret caput tuum" [Gen 3,15] et "Cunctas haereses sola interemisti in universo mundo" [officium BMV] exequendum, ut in Tua immaculata et misericordissima manu aptum sim instrumentum ad gloriam Tuam in tot deviatis ac tepidis animis introducendam et quam maxime augmentandam et ita dulcissimum Regnum S[acratissi]mi Cordis Iesu quam maxime extendendum, ubi enim Tu intras ibi et gratiam conversionis et sanctificationis impetras, per Tuas enim manus omnes ad nos gratiae ex Corde Sacratissimo Iesu perveniunt.

V. Dignare me laudare Te Virgo sacrata.

R. Da mihi virtutem contra hostes Tuos.

Potes etiam pro mere grammatica correctione hunc actum R[everendissi]mo P[atri] d’Avoli praesentare, prout et ego feci cum statuto generali ante acceptam benedictionem R[everendissi]mi P[atris] Generalis.

Si Romae potes facile typis pagellam Latine edere fac hoc quam citius (intelligitur prout Superioribus videbitur), secus autem scribas quamprimum mihi.

Quoad normas generales pro quibuscumque statutis particularibus i.e. M.I. in secundo gradu (M.I. 2) haec firma sint: 1) statuta particularia nascuntur vi C[apitis] III, § 2 statuti generalis; 2) omnes actus sociales (inde fori externi) vim suam ex approbatione Protectoris, qui est semper relativus immediatus Superior Ecclesiasticus (apud nos Superior Religionis) accipiunt, omnes enim sodales in oboedientia agnoscunt ordinationes suae Matris et Reginae. Actus sociales sunt determinatio particularis statuti, ejus mutatione, electiones in democratico sistemate, decreta, etc.

Satis pro nunc quia careo tempore. Sciat unde R[everendissi]mus P[ater] Rector nunc qui M.I. constituunt et quales sunt ejus externae res. - Hoc totum in animadversionibus continetur.

Ergo omnia per oboedientiam fiant in relativo foro et quia res novae generatim paulatim in mentem veniunt et dein evolvuntur; inde etiam prius generatim fori interni sunt. Cum autem hac ex fonte certiores facti de nostrae Reginae voluntate sumus, tum si res est aliquid externum, quod semper fere adest in socialibus Protectoris approbatione vel reprobatione, utrum hic et nunc ab Illa a nobis exigitur, cognoscimus.

Etiam hoc erit bonum ut pro M.I. primi gradus (M.I. 1) consilium et permissio Dir[ectoris] Spir[itualis] laudetur, in secundo consilietur, (praesertim in iuvenibus) in tertio autem semper exigatur.

Utrum statutum particulare apud vos ex monarchico ad democraticum prout est Cracoviae transmutari opportunum sit Dir[ectoris] Spiritualis sententia recepta, R[everendissi] mi P[atris] Rectoris, prout Protectoris (q[uia] Superior), voluntatem exquiras et prout Immaculata inspiret faciatis ad Eius quam maximam gloriam.

Nimis scripsi ergo etsi non omnia dixi fiat pro nunc.

Gratias ago iterum et P. Dominico pro epistola et dicas illi quod de illa re de qua scripsi antea tractabatur post confessionem in via ad conventum S. Maria.

Un po,di italiano: Io non so che cosa vuole la nostra comune Mamma, ma forse da noi [la] MI si ingrandirà di ancora molto.

Preghi un po,per me, povero, che io possa meglio corrispondere alle grazie di Dio per mezzo della Mamma. Scusi anche se senza ordine ho scarabocchiato.

Saluti tutti i M.I. dalla parte d[e]i M.I. nostri. - Oggi vi è la seduta ordinaria. - La conferenza [la] tiene il fr. Alfonso sulla fede e ragione.

Lavoriamo e soffriamo per la Mamma Immacolata e per le anime.

Suo in S[an] Fr[ancesco] fratello e in Immacolata commiles

fr. Massimiliano M-a Kolbe M.I.

[PS] Era stata da noi, nella domenica 11 I, una conferenza sulla M.I.; la sala era piena e circa 400 carte stampate si sono distribuite per venire poi per ricevere la firma del sacerdote M.I. che ammette alla M.I.

Fr[ate] Girolamo dove sta? Lo saluto, che si ricordi nelle preghiere del "povero Max".

Saluti a P[adre] Lelii.

Il bacio della mano mando al R[everendissi]mo P[adre] Rettore; lo saluti tanto.

Vorremmo sapere anche i nomi dei nuovi M.I.

[Przekład polski]

Kraków, 17 I 1920

J[ezus] M[aryja] J[ózef] F[ranciszek]

Mój Drogi,

Wprawdzie brak mi czasu, jednak wypada, bym natychmiast odpowiedział, chociaż krótko.

List, który przysłaliście, był dla nas wielką pociechą; dla nas mówię, gdyż postarałem się zaraz przetłumaczyć go ustnie na język polski innym rycerzom MI spośród kleryków [ 1 ]. U nas Niepokalana wciąż coraz bardziej pomnaża "swoje Rycerstwo". Bez wątpienia otrzymaliście już dyplomik wydany drukiem w języku polskim. Teraz otrzymaliśmy błogosławieństwo biskupa z Rygi (Łotwa), napisane w języku polskim, które na język łaciński tak można przetłumaczyć: "Benedicat Deus piae activitati «Militiae Immaculatae» et Mater Dei (Madonna) eam sua intercessione et protectione coadiuvet. † Edoardus O’Rourke, Episcopus Rigae" [ 2 ]. Oprócz tego otrzymaliśmy inne błogosławieństwo, księcia biskupa krakowskiego, które w przekładzie na język łaciński brzmi: "Ex corde membris Militiae Immaculatae benedicimus; pugnando sub vexillo Matris Dei (Madonna), Ecclesiam, totum mundum ad pedes Iesu perducere, adiuvet. † Adam Sapieha [ 3 ].

Biskup ten jest znany z trudności, jakie czyni przy zatwierdzaniu czegoś nowego. Przewielebny zaś O. Prowincjał [ 4 ] napisał mi po polsku dnia 27 XII 19193 roku: "Proszę rozszerzać Milicję Niepokalanej i wydać drukiem jej statuty oczywiście za wiedzą O. Gwardiana" [ 5 ]. A kiedy dnia 11 I 1920 otrzymał już dyplomik wydany drukiem i informacje o rozwoju MI, napisał, także po polsku; "Cieszę się bardzo, że Ojciec tak się szczerze (gorliwie) zajął Milicją i spodziewam się, że wkrótce rozpoczniesz ofensywę na całej linii w Wielko-Mało-Środo-Polsce (tak nazywają się części Polski) i na Litwie, a może i na innych frontach - w obronie czci Niepokalanej" [ 6 ].

Spokojny więc, że kieruję się posłuszeństwem, a przeto wolą Matki i Królowej naszej, nie zważam na kpiny i trudności, które skądinąd koniecznie [dla dobra sprawy] muszą się pojawić.

Liczba zapisanych do pierwszego stopnia już przekroczyła 200 [ 7 ].

Co do historii, to br. Girolamo wie dużo, a ponieważ teraz będzie miał prawdopodobnie trochę czasu, więc możesz od niego więcej się dowiedzieć. Ja tylko zaznaczę: "Rycerstwo Niepokalanej" narodziło się podczas letnich wakacji w 1917 roku. Z początku nie było określonego programu. Pierwszych członków łączyło jedynie bardziej lub mniej wyrażone pragnienie całkowitego poświęcenia się Niepokalanej jako narzędzie w Jej niepokalanych rękach dla ratowania dusz (zwłaszcza masonów) i dla ich uświęcenia. Po napisaniu pierwszego statutu [ 8 ], za zachętą Najprzewielebniejszego O. Alessandro Basile TJ i za pozwoleniem Najprzewielebniejszego O. Rektora Stefano Ignudiego, pierwszych siedmiu członków zebrało się w celi śp. br. Antonio Mansiego w celu przedyskutowania statutu i nadania mu ostatecznego kształtu. Przez cały jednak rok jeszcze sprawa była niepewna i chwiejna. Lecz gdy dwaj członkowie (o. Antoni Głowiński 18 X 1918 i br. Antonio Mansi 31 X 1918) przeszli do nieba, zaraz umocnił się statut i liczba członków się powiększyła.

Dnia 28 III 1919 Jego Ekscelencja Mons. Dominique Jaquet na osobistej audiencji u Ojca Świętego Benedykta XV prosił i otrzymał (w formie ogólnej bez pokazywania statutu) błogosławieństwo dla "Stowarzyszenia Najświętszej Maryi Panny Niepokalanej istniejącego wśród alumnów Kolegium Serafickiego". Po tygodniu, dnia 4 IV 1919, Najprzewielebniejszy O. Wikariusz Generalny, O. Magister Domenico Tavani, zbadawszy dokładnie cel, środki, ducha i rozwój Rycerstwa napisał własnoręcznie takie oto błogosławieństwo: "Jak najchętniej błogosławimy to pobożne Rycerstwo i życzymy, aby Najświętsza Panna Niepokalana, Patronka naszego Zakonu, macierzyńską swą pieczą i obfitym błogosławieństwem wspierała je i chroniła. Fr. Domenico M[aria] Tavani, Wikariusz Generalny".

Wtedy Najprzewielebniejszy O. Generał [ 9 ] wyraził także pragnienie, aby członkowie MI wzrastali w liczbę i aby zakładać i rozwijać MI w naszych kolegiach.

Kończę na tym, albowiem ciąg dalszy już znasz sam. - Także o. Cyryl Kita należy do naszych [członków MI].

Co się tyczy poprawek, niech pozostanie statut ogólny, jak został zatwierdzony błogosławieństwem przez Najprzewielebniejszego O. Generała. Do uwagi można dodać drugą (jako uwaga 2), jak w dyplomiku polskim. W przekładzie łacińskim będzie to brzmieć: "Nihil sub peccato vel minimo obligat; solo amore (sine limite - słów "sine limite" nie ma w tekście polskim, ponieważ zostały wykreślone przez cenzora biskupiego w Krakowie. Jeżeli cenzor rzymski je przepuści, mogą być dodane) erga Sacratissimum Cor Iesu, ut Ei quam plurimas animas quam strictissime per Immaculatam uniamus, movemur" [ 10 ]. - Nadto słowa "dozwól mi itd." lepiej będzie umieścić po akcie ofiarowania (jak w dyplomiku polskim). Natomiast samego aktu, ponieważ został już wydrukowany po polsku i oficjalnie zatwierdzony przez biskupa, nie należy zmieniać; należy jedynie usunąć błędy gramatyczne; dlatego takie będzie miał brzmienie:

Akt poświęcenia się NMP Niepokalanej

O Niepokalana, nieba i ziemi Królowo, Ucieczko grzesznych i Matko nasza najmiłościwsza, Ty, której Bóg cały porządek miłosierdzia powierzyć raczył, ja N. N., niegodny grzesznik, rzucam się do stóp Twoich, kornie błagając, abyś mnie całego i zupełnie za rzecz i własność swoją przyjąć raczyła i uczyniła ze mną, wraz z wszystkimi władzami mej duszy i ciała, i z całym mym życiem, śmiercią i wiecznością, cokolwiek Ci się podoba.

Użyj także, jeżeli zechcesz, mnie całego, bez żadnego zastrzeżenia, do dokonania tego, co o Tobie powiedziano: "Ona zetrze głowę twoją" [Rdz 3,15], jako też: "Wszystkie herezje samaś zniszczyła na całym świecie" [Oficjum o NMP], abym w Twych niepokalanych i najmiłościwszych rękach stał się użytecznym narzędziem do zaszczepienia i jak najsilniejszego wzrostu Twej chwały w tylu zbłąkanych i obojętnych duszach, a w ten sposób do jak największego rozszerzenia błogiego Królestwa Najświętszego Serca Jezusowego: albowiem gdzie Ty wejdziesz, tam łaskę nawrócenia i uświęcenia wypraszasz, przez Twoje bowiem ręce wszelkie łaski z Najsłodszego Serca Jezusowegona nas spływają.

W. Dozwól mi chwalić Cię, o Panno Przenajświętsza.

O. I daj mi moc przeciwko nieprzyjaciołom Twoim.

Możesz także dla czysto gramatycznego poprawienia akt ten pokazać Najprzewielebniejszemu O. d’Avoli [ 11 ] jak to i ja uczyniłem ze statutem generalnym, przed otrzymaniem błogosławieństwa Najprzewielebniejszego O. Generała.

Jeżeli możesz łatwo w Rzymie wydać drukiem dyplomik w języku łacińskim, uczyń to jak najszybciej (oczywiście jeśli Przełożeni uznają to za stosowne), w przeciwnym razie napisz mi zaraz.

Co do norm ogólnych, odnoszących się do statutów szczegółowych, to jest do MI drugiego stopnia (MI 2), należy przestrzegać następujących zasad: 1) statuty szczegółowe powstają na mocy rozdziału III § 2 statutu ogólnego; 2) wszystkie akty związkowe (czyli w zewnętrznym zakresie) nabierają mocy przez zatwierdzenie protektora, którym zawsze jest odnośny bezpośredni przełożony kościelny (u nas przełożony Zakonu). Wszyscy bowiem członkowie w posłuszeństwie rozpoznają zarządzenia swojej Matki i Królowej. Aktami związkowymi są: określenie szczegółowego statutu, jego zmiany, demokratyczne wybory, dekrety itd.

Dosyć tym razem, gdyż brak mi czasu. Stąd niech wie teraz Najprzewielebniejszy O. Rektor [ 12 ] kto należy do MI i jakie są sprawy zewnętrzne MI. - Wszystko to jest zawarte w uwagach.

Niech więc wszystko odbywa się zgodnie z posłuszeństwem w zakresie wewnętrznym czy zewnętrznym, a ponieważ nowe rzeczy zwykle powoli przenikają do umysłów i następnie podlegają rozwojowi, dlatego też najpierw należą do zakresu wewnętrznego. Gdy zaś z tego źródła upewnimy się o woli naszej Królowej, wtedy poznajemy - jeśli rzecz jest zewnętrzna, co prawie zawsze zachodzi w sprawach związkowych - z aprobaty lub dezaprobaty Protektora, czego Ona w danych okolicznościach od nas wymaga.

Także i to będzie rzeczą dobrą, że dla MI pierwszego stopnia (MI 1) rada i pozwolenie Kierownika Duchownego będą chwalebne, dla MI drugiego stopnia - wskazane (zwłaszcza dla młodzieży), zaś w MI trzeciego stopnia zawsze wymagane [ 13 ].

Czy byłoby rzeczą stosowną zmienić u Was statut szczegółowy z monarchicznego na demokratyczny, jak to jest w Krakowie, to po zasięgnięciu zdania Kierownika Duchowego, poznaj wolę Najprzewielebniejszego O. Rektora jako Protektora (ponieważ jest Przełożonym) i jak Niepokalana natchnie, uczynicie dla Jej jak największej chwały.

Zbyt dużo napisałem, więc chociaż może nie o wszystkim wspomniałem, to na teraz wystarczy.

Dziękuję jeszcze raz O. Dominikowi za list, i proszę mu powiedzieć, że o tej rzeczy [ 14 ], o której pisałem przedtem, była mowa po spowiedzi w drodze do klasztoru S. Maria.

Trochę po włosku: Ja nie wiem, czego żąda nasza wspólna Mamusia, lecz może u nas MI jeszcze bardzo wzrośnie.

Pomódl się trochę za mnie biednego, bym mógł lepiej odpowiedzieć łaskom Bożym, [otrzymywanym] za pośrednictwem Mamusi. - Wybacz też, że bez porządku nabazgrałem.

Pozdrowienia dla wszystkich rycerzy MI od naszych MI. - Dziś jest zwyczajne zebranie. - Br. Alfons będzie miał konferencję na temat: wiara a rozum [ 15 ].

Pracujmy i cierpmy dla Mamusi Niepokalanej i dla dusz.

Twój w św. Franciszku brat a w Niepokalanej współrycerz

br. Maksymilian M-a Kolbe MI

[PS] W niedzielę 11 stycznia urządziliśmy konferencję o MI. Sala była pełna. Rozdaliśmy około 400 wydrukowanych dyplomików, z którymi należało przyjąć potem, aby otrzymać podpis kapłana mającego władzę przyjmowania do MI.

Gdzie przebywa br. Girolamo? [ 16 ] Pozdrawiam go. Niech pamięta w modlitwach o "biednym Maksie".

Pozdrowienia dla o. Lelii [ 17 ].

Ucałowanie rąk posyłam dla Najprzewielebniejszego O. Rektora; pozdrawiam go serdecznie.

Chcielibyśmy poznać także imiona nowych członków MI.