28d

Do członków MI w Międzynarodowym Kolegium Serafickim w Rzymie

Oryg.: rkps Archiwum Prowincji OO. Franciszkanów (OFMConv) w Padwie. Cztery karty dwustr. zapis. List na blankiecie z odciskiem stempla (na pierwszej i piątej stronie): Milicja Niepokalanej w Polsce. Fotokop.: AN.
Cracovia, 27-29 III 1920

L[audetur] I[esus] Ch[ristus]

Carissimi MI

Augurando "Buone Feste", mando anche qualche notizia di quello che l’Immacolatanostra Sovrana e Madre si degnò di operare per [mezzo del]la Sua Milizia in Polonia.

Il numero nostro sta per compiere il primo migliaio; l’ultimo occupato nel libro delle iscrizioni in momento presente è 966; inoltre aspetto relazioni da Kalisz e da Miejsce Piastowe perciò il numero dei nuovi iscritti compirà e senza dubbio supererà questo primo migliaio. Fra questi ci sono persone di diversissime condizioni, età ed occupazioni. Per questi si fanno ogni mese delle conferenze di natura religioso-apologetica riguardo alle correnti antireligiose del momento presente. E così:

1) il 11 I (introduttoria) "Natura e lo spirito della Milizia dell’Immacolata";

2) il 8 II "Uno dei pericoli del momento presente";

3) il 14 III "Il più grande nemico della Chiesa".

La prima e la seconda [le] tenne il P. M[aestro] Enrico Górczany, professore di S. Scrittura (membro della Milizia); [la] terza poi il P. M[aestro] Ceslao Kellar, professore di filosofia, Maestro (Rettore) dei Chierici professi (anche lui MI).

In seconda delle conferenze si trattava della (cosidetta) Chiesa libera polacca, che, nata in America, rifiutando la soggezione al Papa, fa de[gl]i sforzi per allargarsi da noi in Europa; nella terza poi si svelò e combattè la massoneria, che anche da noi minaccia fortemente.

Al diavolo tanto dispiacciono queste conferenze, che ha ispirato già due volte qualche zelante di strappare l’invito alla prima ed alla terza di esse in momento in quanto di più potevano essere lette. - Oltre [a] questo ci sono qua non poche difficoltà da superare anche da uomini di ottima fede, ma colla obbedienza santa, dalla quale nacque e vive, [la] MI sempre è vittoriosa.

Non so se ho già scritto altre volte che nel giorno (o nella vigilia) della Ia conferenza abbiamo ricevuto la benedizione del Vescovo di Cracovia, che così suonerebbe tradotta dal polacco:

"Benediciamo dal cuore ai membri della Milizia dell’Immacolata; combattendo sotto la bandiera della Madre di Dio aiuti la Chiesa a condurre tutto il mondo ai piedi di Gesù". † Adam Stephanus

Nel secondo grado poi, abbiamo l’attività sociale (come scrissi altre volte). Qui esiste, come sapete, "il focolare" dei Chierici di Cracovia (teologi e filosofi) - il primo in Polonia. Ebbe finora 12 sedute dove si tennero delle conferenze di natura apologetico-religiosa. Inoltre hanno cominciato un,altra specie di brevi sedute colle conversazioni apologetiche per imparare praticamente come si potrebbe, in qualche occasione (per es. in treno), rispondere e confutare gli avversari della Chiesa ed anche domandare che essi rispondano. Finora ci erano due di queste e trattavano prima del [lo] scetticismo, l’altra del[l’]idealismo. La seguente sarà del[l]’ateismo etc., seguendo così logicamente il pensiero umano dal[lo] scetticismo universale fino alla cognizione delle fondamentali, almeno, verità della fede. Si fanno poi così: Uno fa (per es[empio]) da idealista ed gli altri cercano di convertirlo. Convinto che sia, mette lui ancora i suoi argomenti per difendere la verità ed allora gli altri, cambiando la posizione, gli fanno le obiezioni. - Così ciascuno ha l’occasione di proporre i suoi punti, forse non ancora chiari, e comunicare agli altri le ragioni "a pro" della verità che conosce. - Tutto poi si fa in una forma libera, sciolta così come potrebbe accadere in una compagnia, in un treno. Per agevolare poi la libertà si usano perfino i titoli che allora si userebbero cioè "signore". Adesso fr. Bonaventura Podhorodecki (il Segr[etario] IIdo) tiene una serie di conferenze, o piuttosto una conferenza divisa in parecchie, sotto il titolo "Come bisogna far le conferenze". Lavoro scientificamente profondo ed assai utile per la ricerca e comunicazione agli altri della verità. Inoltre ci erano delle conferenze "della" Massoneria" "della relazione dell’intelletto alla fede" etc.

Il 17 I giorno di sabato cominciò un nuovo "focolare" di MI 2 (secondo grado) fra i Chierici novizi a Leopoli; eletto il Preside, Segr[etario] I° e Segr[etario] II°. - Adottarono lo statuto particolare dei MI di Cracovia. È venuta al Segr[etario] II della MI dei Chier[ici] di Cracovia una lettera ufficiale dei MI dei Chierici di Leopoli colla data di 16 III dove, dando una notizia della vitalità del "focolare", dicono di aver stabilito di dire anche una parte dell’Uffizio della Madonna (Officium Parvum) in ogni sedutaper le intenzioni raccolte nella seduta.

I titoli delle conferenze sono: La potenza dell’Immacolata (fr. Giuliano) 2) I privilegidell’Immacolata (fr. Eugenio) 3) L’Immacolata nel nostro Ordine (fr. Ilario) - Ci sono 8 membri (cioè tutti i novizi).

Si è fondato anche "il focolare" fra i Sacerdoti con uno statuto particolare diverso, perché adattato non tanto alla preparazione, come al lavoro stesso. Lo compongono 7 membri, fra i quali il Maestro dei Novizi (a Leopoli), il Maestro dei Chierici professi (filosofi e teologi), il Segretario della Provincia ed un Padre Professore di S. Scrittura. Ufficiale apertura si aspetta ancora, perchè lo statuto deve essere prima bene perscrutato.

Il 28 III si tenne la seconda seduta del "Focolare" de[gl]i studenti del ginnasio. Già il Preside e i due Segretari sono eletti ed adesso si è scelta una comissione di 3 per elaborare lo statuto particolare. La terza seduta è stabilita dopo le feste. Ci sono 7 membri (in I° grado ci sono quasi 100). Si sta formando anche uno "focolare" di uditori (studenti) di università ed un altro dei artigiani. Nonostante le difficoltà, la indifferenza religiosa ed un intensivo lavoro della massoneria, socialismo, bolscevismo, etc., la nostra Mamma lavora.

La massoneria lavora specialmente in Università (come dappertutto). Cinque uditori appartengono già alla MI di Imo grado. Abbiamo comprato anche una piccola stamperietta a mano (di gomma) ed anche fatto fare il bollo. Eccolo: MILICJA NIEPOKALANEJ - MI - W POLSCE.

[La] MI in Polonia possiede anche una scelta biblioteca di natura apologetico-religiosa (per lo più). Il numero dei volumi è per adesso quasi 40. Oltre questo abbiamo comprato e divulgato quasi 400 libriccini descriventi le grazie ed i miracoli operati per mezzo della Medaglia Miracolosa. La biografia di P. Antonio abbiamo fatto stampare in un periodico (mensile) che esce in 12 000 copie.

Domanderete, forse, donde abbiamo il denaro per far tutte queste spese nei tempi di una tale carestia. Ecco la povertà di S. Francesco rimedia a tutto. Non può spendere certo il convento, perché i tempi da noi sono difficili, ma la Madonna ispira quelli che si iscrivono alla Milizia di contribuire volontariamente, perché non vendiamo niente, né le pagelle d,iscrizione né i libretti: tutto gratis ed anche la Provvidenza ci pensa gratis.

Domanderei (se possibile) un po’ più di fonti per la biografia di P. Antonio e di fr. Antonio.

Adesso sto preparando un giudeo soldato al battesimo; ed altro ieri ho finito [con] un altro israelita, uditore di diritto nell’Università, gli esercizi spirituali per il battesimo. Io avevo cura anche di lui in questi giorni. È anche candidato ottimo alla MI, ma prima lasciamo che si faccia cristiano. Sarà battezzato probabilmente per la Pasqua. Ecco le consolazioni mie.

Adesso da noi c’è molto lavoro per le confessioni.

Finisco domandando la preghiera alla nostra comune Mamma e Duce l’Immacolata. Voi vi preparate adesso al futuro lavoro; io devo già combattere, salvare. Aiutiamoci dunque davanti al Santissimo ed ai piedi della nostra Regina

in S[anto] P[adre] Fr[ancesco] fratello e nell’Immacolata commiles

fr. Massimiliano M. Kolbe MI

[PS] (Questa è la nostra carta per le lettere di MI; per questo è segnata da principio: Milicja Niepokalanej w Polsce).

Cracovia, 1 IV 1920

In fine chiudo la lettera. L’occupazione non mi permise di scriverla ad un tratto, perciò ci sono dei cambiamenti da notare. Ecco: il numero dei MI è 985 (ci sono dei nuovi anche, ma non ancora messi nel libro, perché ero fuori di casa quando uno mi portò la lista).

Nella biblioteca entrarono altri quasi 40 libri nuovamente comprati, tutti scelti per bene di natura per lo più religioso-apologetica. Undici dei primi acquistati uscirono dalla legatoria dei libri per resistere di più al sudore delle mani dei lettori ed al tempo distruttore.

Aspettiamo le nuove [notizie] da Roma.

Pregate per me, povero, che io giunga a riconoscere ed amare con tutto il cuore il mio vero niente ed il tutto del buon Dio per mezzo dell’Immacolata il vostro sincero in S[anto] P[adre] Fr[ancesco] fratello e nell’Immacolata commiles

fr. Massimiliano MI

Kraków, 27-29 III 1920

N[iech] b[ędzie] p[ochwalony] J[ezus] Ch[rystus]

Drodzy Rycerze MI

Życząc "Szczęśliwych Świąt", przesyłam również niektóre wiadomości o tym, co Niepokalana, nasza Władczyni i Matka, raczyła zdziałać w Polsce przez swoje Rycerstwo.

Jeśli idzie o liczbę członków, osiągamy już pierwszy tysiąc; ostatni zajęty numer w księdze wpisowej w tej chwili to 966; ponadto oczekuję sprawozdania z Kalisza [ 1 ] i z Miejsca Piastowego [ 2 ] przez co liczba nowo wpisanych dopełni i bez wątpienia przewyższy ten pierwszy tysiąc. Są to osoby przeróżnego stanu, wieku i zawodu. Każdego miesiąca urządza się dla nich konferencje o charakterze religijno-apologetycznym w związku z prądami antyreligijnymi chwili obecnej, i tak:

1) 11 I (wstępna) "Natura i duch Rycerstwa Niepokalanej";

2) 8 II "Jedno z niebezpieczeństw chwili obecnej";

3) 14 III "Największy wróg Kościoła".

Pierwszą i drugą wygłosił O. Magister Henryk Górczany, profesor Pisma św. (członek Rycerstwa); natomiast trzecią O. Magister Czesław Kellar, profesor filozofii, Magister (Rektor) kleryków profesów (również i on MI).

W drugiej konferencji chodziło o (tak zwany) Polski Kościół niezależny, który, zapoczątkowany w Ameryce, odrzucając zależność od papieża, czyni wysiłki, aby rozszerzyć się u nas w Europie; w trzeciej zaś odsłoniło się i zwalczało masonerię, która również i u nas silnie zagraża.

Diabłu tak bardzo nie podobają się te konferencje, iż już dwa razy natchnął jakiegoś gorliwca do zerwania afiszów z zaproszeniem na pierwszą i na trzecią z nich w chwili, gdy najbardziej mogły być czytane. - Prócz tego są tu niemałe trudności do pokonania również ze strony ludzi będących w najlepszej wierze, ale Rycerstwo w oparciu o święte posłuszeństwo, z którego narodziło się i żyje, jest zawsze zwycięskie.

Nie wiem, czy już kiedyś pisałem, że w dniu (lub w przeddzień) pierwszej konferencji otrzymaliśmy błogosławieństwo biskupa krakowskiego, które tak by brzmiało po włosku [ 3 ]:

"Benediciamo di cuore i membri della Milizia dell’Immlacolata; combattendo sotto la bandiera della Madre di Dio aiuti la Chiesa a condurre tutto il mondo ai piedi di Gesù". † Adam Stephanus

W drugim natomiast stopniu mamy działalność zorganizowaną (jak już pisałem innym razem). Istnieje tu, jak wiecie, "ognisko" kleryków krakowskich (teologowie i filozofowie) - pierwsze w Polsce [ 4 ]. Dotychczas miało 12 posiedzeń, na których wygłoszono referaty o charakterze religijno-apologetycznym. Prócz tego rozpoczęli inny rodzaj krótkich posiedzeń z dyskusjami apologetycznymi w celu praktycznego nauczenia się, jak można przy pewnych okazjach (np. w pociągu) odpowiadać i zwalczać przeciwników Kościoła, a także stawiać pytania, by oni odpowiadali. Dotąd odbyły się dwie [dyskusje] i w pierwszej poruszono sceptycyzm, a w drugiej idealizm [ 5 ]. Następna będzie na temat ateizmu itd. Podążamy w ten sposób logicznie za myślą ludzką od powszechnego sceptycyzmu aż do poznania przynajmniej podstawowych prawd wiary. Robi się to w ten sposób: Jeden (na przykład) występuje w roli idealisty, inni próbują go nawrócić. Jako już przekonany, wysuwa on jeszcze swoje argumenty w obronie prawdy, a wówczas inni, zmieniając pozycję, stawiają mu zarzuty. W ten sposób każdy ma okazję do przedstawienia swoich punktów, może jeszcze niejasnych, i do podania innym racji przemawiających za prawdą, którą zna. Wszystko to czyni się w formie swobodnej, dobranej w ten sposób, jak to mogłoby się zdarzyć w towarzystwie, w pociągu. Zresztą dla ułatwienia sobie swobody używa się nawet tytułów, jakie kiedyś mogłyby mieć zastosowanie, tj. "pan". Obecnie br. Bonawentura Podhorodecki (II sekretarz) przeprowadza serię odczytów, a raczej jeden odczyt, podzielony na kilka części, pod tytułem "Jak należy przygotowywać referaty". Praca naukowo głęboka i dość pożyteczna dla badania prawdy i przekazywania jej innym. Ponadto zostały wygłoszone odczyty "o masonerii", "o stosunku rozumu do wiary" [ 6 ] itd.

W sobotę 17 I zostało zapoczątkowane nowe "ognisko" MI 2 (drugiego stopnia) wśród kleryków nowicjuszy we Lwowie; wybrano prezesa, sekretarza I, sekretarza II [ 7 ]. Przyjęto statut szczegółowy MI w Krakowie. Do sekretarza II MI kleryków w Krakowie [ 8 ] nadszedł list urzędowy kleryków lwowskich z 16 III, w którym po podaniu wiadomości dotyczących żywotności "ogniska" mówi się o postanowieniu odmawiania części oficjum o Najświętszej Maryi Pannie (Małe Oficjum) na każdym posiedzeniu w intencjach poddanych na zebraniu.

Tytuły referatów są następujące: "Potęga Niepokalanej" (br. Julian), 2) "Przywileje Niepokalanej" (br. Eugeniusz), 3) "Niepokalana w naszym Zakonie" (br. Hilary). Jest 8 członków (tj. wszyscy nowicjusze) [ 9 ].

Powstało również "ognisko" wśród kapłanów z odmiennym statutem szczegółowym [ 10 ], odnoszącym się nie tyle do przygotowania, ile do samej pracy. Koło składa się z 7 członków, wśród których jest mistrz nowicjuszy (we Lwowie) [ 11 ], mistrz kleryków profesów (filozofowie i teologowie) [ 12 ], sekretarz Prowincji [ 13 ] i jeden ojciec profesor Pisma św. [ 14 ] Oficjalne rozpoczęcie ma się dopiero odbyć, ponieważ najpierw trzeba dobrze obmyśleć statut.

Dnia 28 III odbyło się drugie posiedzenie "ogniska" uczniów gimnazjum [ 15 ]. Wybrano już przedtem prezesa i dwóch sekretarzy, a teraz wyłoniono trzyosobową komisję do opracowania statutu szczegółowego. Ustalono, że trzecie posiedzenie odbędzie się po świętach. Jest 7 członków (w pierwszym stopniu jest prawie 100). W stadium organizacji jest również "ognisko" słuchaczy (studentów) uniwersytetu, a drugie rzemieślników. Pomimo trudności, obojętności religijnej i intensywnej pracy masonerii, socjalizmu, bolszewizmu itd., nasza Mamusia działa.

Masoneria działa szczególnie na uniwersytecie (jak wszędzie). Pięciu słuchaczy należy już do MI pierwszego stopnia. Kupiliśmy również małą drukarenkę ręczną (z gumy), a także kazaliśmy wykonać pieczątkę. Oto on: MILICJA NIEPOKALANEJ - MI - W POLSCE [ 16 ].

MI w Polsce posiada również doborową bibliotekę o charakterze religijno-apologetycznym (przeważnie). Ilość tomów wynosi obecnie około 40. Ponadto kupiliśmy i rozpowszechniliśmy około 400 książeczek z opisem łask i cudów zdziałanych za pośrednictwem Cudownego Medalika. Życiorys o. Antoniego [ 17 ] oddaliśmy do druku w czasopiśmie (miesięczniku) wychodzącym w nakładzie 12 000 egzemplarzy [ 18 ].

Może zapytacie, skąd mamy pieniądze na te wszystkie wydatki w czasach takiej drożyzny. Oto ubóstwo św. Franciszka zaradza wszystkiemu. Wydatków nie może pokrywać oczywiście konwent, ponieważ czasy są u nas ciężkie, ale Matka Najświętsza daje natchnienie tym, którzy się wpisują do Rycerstwa, by składali dobrowolne datki, gdyż niczego nie sprzedajemy, ani dyplomików wpisowych, ani książeczek: wszystko gratisowo, więc również Opatrzność myśli o nas gratisowo.

Poprosiłbym (o ile możliwe) więcej źródeł do biografii o. Antoniego i br. Antoniego [ 19 ].

Teraz przygotowuję do chrztu pewnego żołnierza-żyda [ 20 ]; przedwczoraj zakończyłem z innym żydem, słuchaczem prawa na uniwersytecie [ 21 ], rekolekcje przed chrztem. Opiekowałem się nim również w tych dniach. Jest on także bardzo dobrym kandydatem do MI, lecz najpierw pozwólmy mu zostać chrześcijaninem. Zostanie ochrzczony prawdopodobnie na Wielkanoc. Oto moje pociechy.

Teraz mamy u siebie dużo pracy ze spowiedzią.

Kończę prosząc o modlitwę [ 22 ] do naszej wspólnej Mamusi i Wodza - Niepokalanej. Wy przygotowujecie się teraz do przyszłej pracy; ja mam już walczyć, zbawiać. Pomagajmy więc sobie przed Najświętszym Sakramentem i u stóp naszej Królowej.

W św. Ojcu Franciszku współbrat a w Niepokalanej współrycerz

br. Maksymilian M. Kolbe MI

[PS] (Jest to nasz papier listowy MI; dlatego jest na początku oznaczony stemplem: Milicja Niepokalanej w Polsce).

Kraków, 1 IV 1920

Wreszcie kończę list. Zajęcie nie pozwoliło mi pisać do Was bez przerwy. Otóż ilość członków MI wynosi 985 (są jeszcze nowi, lecz nie są jeszcze wpisani do księgi, gdyż byłem poza domem, kiedy ktoś przyniósł mi listę).

Do biblioteki [ 23 ] doszło około 40 dalszych książek, ostatnio kupionych; wszystkie odpowiednio dobrane, o charakterze przeważnie religijno-apologetycznym. Jedenaście spośród przedtem nabytych wyszło z introligatorni w celu zabezpieczenia ich przed potem rąk czytelników i przed niszczącym czasem.

Oczekujemy nowych wieści z Rzymu.

Módlcie się za mnie biednego, abym rozpoznał i pokochał z całego serca moje prawdziwe [ 24 ] nic oraz wszystko [ 25 ] dobrego Boga przez Niepokalaną.

Wasz szczery w św. Ojcu Franciszku współbrat, a w Niepokalanej współrycerz

br. Maksymilian MI

[ 1 ] W Kaliszu działał o. Bronisław Stryczny, należący już do MI (zapisał się jako pierwszy w ogóle w Polsce).

[ 2 ] Dnia 3 II 1920 zapisał się do MI kleryk Zgromadzenia Michaelitów Wawrzyniec Karch i wziął 300 dyplomików MI oraz odpowiednią liczbę Cudownych Medalików - stąd te nadzieje. Zob. o. A. Kolbe, Notatki o MI, 37; Księga wpisowa członków MI 1919-1922, 11.

[ 3 ] [Wersja polska] "Z serca błogosławimy członkom Milicji Niepokalanej: walcząc pod sztandarem Matki Boskiej, niech świat cały do stóp Jezusa prowadzić Kościołowi pomaga" - zob. o. A. Kolbe, Notatki o MI, 34.

[ 4 ] Zob. Pisma, 26c przyp. 6.

[ 5 ] Na początek sam św. Maksymilian podjął się roli obrońcy tych kierunków, inni stawiali zarzuty - zob. o. A. Kolbe, Notatki o MI, 40 i 42-43.

[ 6 ] Odczyt "O masonerii" wygłosił o. Czesław Kellar, natomiast odczyt "Czy wiara może sprzeciwiać się rozumowi?" - br. Alfons Kolbe, o czym świadczą jego Notatki o MI, 31 i 35, oraz Księga sprawozdań MI Profesatu Krakowskiego z lat 1919-1923.

[ 7 ] Zob. Pisma, 29 przyp. 11.

[ 8 ] Tj. do br. kleryka Bonawentury Podhorodeckiego.

[ 9 ] Bracia klerycy-nowicjusze: Justyn Nazim, Krzysztof Górecki, Eugeniusz Siemiński, Seweryn Jagieiski, Hilary Pracz, Witalis Jaśkiewicz, Apolinary Uchman, Salwator Rouba - zob. Księga wpisowa członków MI 1919-1922, 11.

[ 10 ] Por. zachowany w Krakowie Statut Milicji Niepokalanej zorganizowanej wśród kapłanów Zakonu OO. Franciszkanów, liczący 40 punktów i traktujący o celu, zarządzie, członkach, znaku i pieczęci (zob. Pisma, 886a).

[ 11 ] O. Wenanty Katarzyniec.

[ 12 ] O. Czesław Kellar.

[ 13 ] O. Bernard Kalisz.

[ 14 ] O. Henryk Górczany. Oprócz wymienionych (poza św. Maksymilianem) do koła MI kapłanów franciszkańskich w Krakowie należał jeszcze o. Jacek Wanatowicz i jako siódmy ktoś z zapisanych do MI 1 w tym czasie (może o. Bronisław Stryczny z Kalisza, o. Stanisław Jędrychowski lub o. Adam Szot - obaj z Krakowa, lub o. Leonard Długopolski ze Lwowa).

[ 15 ] Nie wiadomo, kto należał do koła MI uczniów szkół średnich w Krakowie, ani kto należał do zarządu koła. W Księdze wpisowej członków MI 1919-1922 figurują wśród pierwszych zapisanych Jan Chodacki, uczeń III klasy gimnazjalnej z Krakowa, późniejszy o. Jeremi; Antoni Kapcia, uczeń II klasy gimnazjalnej z Krakowa, późniejszy o. Albin Pawicki; Józef Pelc, uczeń III klasy gimnazjalnej z Krakowa, późniejszy o. Wenanty, i inni.

[ 16 ] Jest to owalna pieczęć z napisem jw.

[ 17 ] O. Antoniego Głowińskiego.

[ 18 ] Nie udało się ustalić nazwy miesięcznika.

[ 19 ] O. Antoniego Głowińskiego i br. Antonio Mansiego.

[ 20 ] Samuela Katza - zob. Pisma, 865, H, notatka z 26 III 1920.

[ 21 ] Nazwisko nie znane.

[ 23 ] Św. Maksymilian przykładał dużą wagę do działalności biblioteki religijnej jako narzędzia pracy apostolskiej.

[ 24 ] Wyraz podkreślony dwukrotnie.

[ 25 ] Wyraz podkreślony trzykrotnie.