48
Do O. Alojzego Karwackiego
Oryg.; rkeps AN. Pięć kart dwustr. zapis.
P[ochwalony] J[ezus] Ch[rystus]
Najprzewielebniejszy Ojcze Prowincjale
W myśl listu N[ajprzewielebniejszego] O. Prowincjała z 12 VII byłem w Toruniu w sprawie Sługi Bożego Jana Łobdowczyka i przekonałem się, iż jest on tam tak zapomniany, że ani proboszcz pofranciszkańskiego kościoła, ani zakonnice, ani inny proboszcz (naprzeciw zakonnic) nic o nim powiedzieć nie mogli. Ten ostatni radził zwrócić się do sekretarza biblioteki Towarzystwa Naukowego, którego jednak nie zastaliśmy (towarzyszył mi o. Alfons) w domu, a okoliczności nie pozwalały nam na dalsze poszukiwania.
Wróciwszy do klasztoru, znajduję w "Manuale dei Novizi" etc. (L. Caratelli [ 1 ] M[inistro] G[enerale]), w rozdziale "Religiosi morti in fama di santita" w wieku XIII l[iczba] 52:
"B. Giovanni Loberdank di Thorn, prussiano; † 9 ottobre 1264 a Culma, e quivi sepolto nella nostra chiesa, dai luterani poi profanata insieme al corpo del beato (Wadding)" [ 2 ]. - Zapewne to on; wedle Waddinga [ 3 ] więc jest już błogosławionym, a spoczywał w Chełmnie, gdzie protestanci jego ciało wraz z kościołem sprofanowali. Czyżby więc nie było po nim śladu? Kasa konwentu przewidująca restaurację (dach) nie pozwala mi na dalsze badanie sprawy w Chełmnie.
Z okazji prymicji o. Alfonsa w stronach rodzinnych, przy których asystowałem, odwiedziłem też trumnę Czcig[odnego] O. Rafała Chylińskiego [ 4 ] i stwierdziłem, że na miejscu nie robi się nic dla jego sprawy. Z początku mówił o. gwardian [ 5 ], że pracuje dla grzeszników, a nie dla świętych, ale potem okazał szczere zadowolenie, gdym wspomniał, że pomyślę o wydrukowaniu karteczki z biografijką Sługi Bożego. Inni ojcowie i bracia chętnie podchwycili myśl współdziałania w zbieraniu wiadomości o łaskach otrzymanych za pośrednictwem Czcig[odnego] O. Rafała. O. Edwarda [ 6 ] poprosiłem o zbieranie świadectw w tym względzie z podpisami tych, którzy widzieli lub słyszeli powyższe fakty.
Niniejszym załączam biografijkę Cz[cigodnego] O. Rafała pióra o. Alfonsa [ 7 ], którego na to do Nieszawy zwabiłem, z prośbą o pozwolenie wydrukowania w formacie podobnym do kartki Gemmy [ 8 ]. - Może we Lwowie jest ładniejszy obrazek Cz[cigodnego] O. Rafała? Co do nakładu, to w "Księgarni Powszechnej" względnie "Drukarni Diecezjalnej" mówiono mi, że nakład karteczki (jak Gemmy) w 20 000 egz. wypadłby po marce za egzemplarz, w mniejszej ilości drożej. Sądzę, że 20 000 egzemplarzy przy odpowiedniej akcji reklamacyjnej rozeszłoby się prędko, Można by też zapoznać z Cz[cigodnym] O. Rafałem naszych Polaków w Ameryce, w Rumunii, a może i w innych krajach.
Zdaje mi się, że dla sprawności akcji dla rozszerzenia czci naszych Polaków-franciszkanów konieczna by była "Kasa Postulacji", gdyż inaczej stan finansowy konwentu krępuje, opóźnia i paraliżuje działanie; zresztą jeden konwent nie mógłby pokryć kosztów pracy nad wszystkimi naszymi Sługami Bożymi; jest ich bowiem wedle wzmiankowanego "Manuale" do 25 (licząc zbiorowe [pozycje] za jedną [ 9 ]. Źródłem dochodu dla niej byłyby względne publikacje i ofiary wiernych, posłużyłaby ona także do pokrycia kosztów beatyfikacji i kanonizacji. Kasy teraźniejsze (np. w Łagiewnikach) są bezczynne, bo nikt się żywiej tym nie zajmuje.
Najlepiej zaś może by było, żeby w naszej prowincji był jeden ze starszych, doświadczonych a energicznych ojców wyznaczony na formalnego "postulatora prowincjalnego". Obowiązkiem jego byłoby zająć się szczerze wszystkimi naszymi Sługami Bożymi, stan wszystkich spraw dokładnie zbadać, trudności poznać i usuwać, całą akcję planowo, systematycznie, umiejętnie, a energicznie prowadzić, ewentualnie przeprowadzić proces diecezjalny (kan. 2038 - 2064), postulatorowi naszemu w Rzymie przygotować materiał krytyczny i uporządkowany, a nawet żywym informowaniem się o stanie i przebiegu sprawy pobudzać go do "nieodkładania spraw naszych" [por. Syr 5, 7]. Oczywiście, że Włosi mogą się obyć bez prowincjalnego postulatu, gdyż postulator gen[eralny] (obecnie arc[biskup] Jaquet [ 10 ]) i wicepostulator (o. mag[ister] Laner) [ 11 ] sam zjeżdża na miejsce, bada świadków, przygotowuje biografie itd.; do nas jednak żaden z nich nie przyjedzie, bo droga daleka i kosztowna. Tym można by także wytłumaczyć fakt, że obecnie przeprowadzono "confirmatio cultus" [ 12 ] Włocha, (tercjarza z czasów św. Franciszka) [ 13 ]; sprawa O. M[magistra] Bonawentury Fasaniego [ 14 ] stoi (jak mi mówił wicepostulator) dobrze; jakiejś zakonnicy [ 15 ] (zdaje się Włoszka), której biografię o. Wicepostulator napisał, rokuje dobre (o ile pamiętam) nadzieje itd., a nasze sprawy czekają zmiłowania.
Słyszałem czasem, że nie ma cudów, ale tylko może my niewiele o nich wiemy; mówiono mi bowiem, że np. w Łagiewnikach księża (zapewne świeccy) zignorowali niewiastę, która przyszła donieść o łasce otrzymanej za przyczyną Cz[cigodnego] O. Rafała. Po takiej próbie inni ograniczą się na prywatnym podziękowaniu Bogu i Słudze Bożemu. Nasi zresztą są niewiele znani, więc też i mało kto ich wzywa.
Oczywiście, że taki postulator musiałby prowadzić żywą korespondencję tak z miejscami, gdzie znajdują się groby naszych Sług Bożych, jak też i z postulatorem naszym w Rzymie, a i nieraz osobiście się przejechać, co pociągnęłoby niemałe wydatki, na pokrycie których konieczna by była odrębna Kasa postulacji, z obrotu której jak i z całej swej działalności składałby on corocznie przed każdorazowym N. O. Prowincjałem lub co półtora roku przed kapitułą względnie kongregacją (albo co 3 lata) sprawozdanie (zależnie od czasu urzędowania). - Końcowe słowa biografijki umieszczone w nawiasie przewidują ewentualne ustanowienie prowincjalnego postulatu ze stałą siedzibą.
Może są to utopie młodej fantazji, ale mi się zdaje, że w ten sposób sprawy naszych Sług Bożych posuwałyby się szybko naprzód (o ile to będzie Bożą Wolą), a kto wie, ile szczerych powołań rozbudziłby rozgłos ich cnót i czci wśród polskiej młodzieży. - A może by N. O. Prowincjał, jeżeli to uważa za stosowne, wspomniał o tym na kapitule?
Z prośbą o serafickie błogosławieństwo
br. Maksymilian M-a Kolbe
[Adres na kopercie] Najprzewielebniejszy | Ojciec Prowincjał | Ks. Alojzy Karwacki |w klasztorze OO. Franciszkanów | we Lwowie
[Stempel pocztowy] Nieszawa 16 VIII 21; R Nieszawa nr 172
[Nadawca] O. Maksymilian M-a Kolbe | OO. Franciszkanie | Nieszawa | (Z[iemia] Warszawska)
[ 1 ] L. Caratelli, Manuale dei Novizi e Professi Chierici e Laici Minori Conventuali sopra la Regola, le Costituzioni, le Memorie e le funzioni dell’Ordine coll’agiunta dell Catechismo di Roma e d’alcune preghiere, Roma 1897, 203-223.
[ 2 ] [Przekład polski] "Bł. Jan Łobdowczyk z Torunia, Prusak; zmarł 9 października 1264 w Chełmnie i tam pochowany w naszym kościele, później sprofanowanym wraz z ciałem błogosławionego przez luteranów".
[ 3 ] Luke (Lucas) Wadding (1588-1657), autor monumentalnej historii zakonów franciszkańskich: Annales Minorum.
[ 4 ] Bł. Rafał Chyliński (1694-1741), franciszkanin, beatyfikowany przez Jana Pawła II w Warszawie 9 VI 1991.
[ 5 ] O. Ferdynand Świerczyński.
[ 6 ] O. Edward Kustroń.
[ 7 ] Biografijka, a raczej ulotka o bł. Rafale Chylińskim z Łagiewnik k. Łodzi - o ile była wydrukowana - nie zachowała się.
[ 8 ] Św. Gemma Galgani, beatyfikowana w 1933 r., kanonizowana w 1940. Św. Maksymilian miał wielkie nabożeństwo do tej świętej - por. Pisma, 37, przyp. 12.
[ 9 ] Ponieważ książka L. Caratellego jest trudno dostępna, przytaczamy w oparciu o nią polskich kandydatów do beatyfikacji lub kanonizacji z zakonu OO. Franciszkanów (OFMConv):
wiek XIII, pozycja 52: bł. Jan Łobdowczyk z Torunia, lektor chełmiński, zmarł 1264;
XIII, poz. 113: bł. Bogusław, prowincjał czesko-polski, zm. 1298;
XIV, poz. 38 i 39: bł. bł. Łukasz i Walenty, męczennicy w Inflantach, zm. 1326;
XIV, poz. 45-81: bł. bł. Piotr Gasztołd, biskup wileński i 36 współbraci męczenników w Wilnie, zm. 1341;
XIV, poz. 83: bł. Wisław, męczennik w Malborku, zm. 1342;
XIV, poz. 104: bł. Szymon z Torunia, zm. w Chełmnie 1363, tamże pochowany w kościele franciszkańskim, relikwie spalili protestanci 16 II 1527;
XIV, poz. 108-112: bł. bł. Hieronim, gwardian, i towarzysze jego: Błażej, Ścisław, Wisław i Wincenty, męczennicy w Inflantach, zm. 1370;
XVI, poz. 10: bł. Aleksy z Bytomia na Śląsku, zm. 1528;
XVII, poz. 18: o. Łukasz Kratigin, zm. 1641 w Chełmnie;
XVII, poz. 34: o. Franciszek Mielżyński z Kalisza, zm. 1675;
XVII, poz. 41: o. Franciszek Grabia, proboszcz i męczennik, zm. 1690;
XVII, poz. 45-57: tu m.in. Antoni Węsierski, męczennik, i Kazimierz Bogdański, brat zakonny, męczennik od kozaków w Zawichoście, zm. 1657;
XVIII, poz. 3: o. Benedykt Fibikiewicz, magister nowicjuszy przez 15 lat, zm. 1704 w Krakowie;
XVIII, poz. 4: o. Łukasz Raczkowski z Pyzdr, zm. 1707;
XVIII, poz. 5: br. Tomasz Maria Dybowski, męczennik, zm. 1708 w Poznaniu, wielki czciciel i apostoł Matki Bożej w Cudy Wielmożnej;
XVIII, poz. 12: o. Franciszek Madziejowski z Pyzdr, zm. 1719;
XVIII, poz. 30: bł. Rafał Chyliński z Wysoczki k. Poznania, zm. 2 XII 1741 w Łagiewnikach k. Łodzi (obecnie Łódź), beatyfikowany w 1991 r. przez Ojca św. Jana Pawła II;
XVIII, poz. 47-74: tu m.in. o. Adrian Piądzikowski z Warszawy, zm. 1702; o. Bazyli Rychlewicz z Krakowa, prowincjał, zm. 1710; o. Franciszek z Pyzdr; o. Rafał Grabia, gwardian poznański i warszawski, kustosz krakowski; wszędzie rozwijał ożywioną działalność budowlaną i duszpasterską; Jan III Sobieski mianował go swoim teologiem, zm. 1715;
XIX, poz. 9: o. Stefan Miron Bodnareskul, profesor teologii moralnej w międzyzakonnym Studium Teologicznym we Lwowie, zm. 1885.
[ 10 ] Abp Dominique Jaquet.
[ 11 ] O. Francesco Laner.
[ 12 ] Potwierdzenie kultu.
[ 13 ] Może chodzi o bł. Lucjusza - Lucchesio da Poggibonsi - pierwszego tercjarza franciszkańskiego - zob. Enc. Cat. Vatic. VII 1613-1614.
[ 14 ] Św. Franciszek Antoni Fasani, kapłan z zakonu OO. Franciszkanów (OFMConv), beatyfikowany 15 IV 1951, kanonizowany 13 IV 1986. Imię Bonawentura jest pomyłką.
[ 15 ] Bł. Maria Satellici, klaryska z XVIII w., której krótką, popularną biografię pt. La Venerabile Serva di Dio Maria Crocifissa Satellico monaca Clarissa, Roma 1918, napisał o. Francesco Laner; beatyfikowana 10 X 1993.