522
Do o. Anzelma Kubita
Maryja
Najprzewielebniejszy O[jcze] Prowincjale,
Nie daje mi spokoju myśl o dzienniku naszym w Polsce.
By katolicki "w pełni" dziennik "jak najprędzej zaczął się ukazywać", tego chce i Ojciec św. w ostatnim liście do biskupów polskich [ 1 ].
Jeżeli inny dziennik przed naszym wyjdzie, to o wiele trudniej już będzie nam zacząć nasz.
Dotąd powstające dzienniki katolickie wciskano katolikom raczej drogą nakazu; mniej zaś pociągały one treścią i formą wewnętrzną. Czy teraz będzie inaczej, nie wiemy.
Charakterem naszego byłoby nie tylko to, że byłby on brukowcem, ale i to, że małym i tanim: "Mały Ilustrowany Dziennik" (MID) [ 2 ].
Wyznawał mi redaktor "Dwugroszówki" [ 3 ] (dziennika) w Toruniu: "łatwiej wydawać dziennik jak miesięcznik".
I słusznie, bo agencje aż zasypują wieściami. Tylko ja trzeba przesortować. - Poważne głębokie artykuły nudzą tłum żądny nowości i to świeżych, ciepłych jeszcze.
A jednak odpowiedni dobór materiału urabia umysły i serca.
Od czasu do czasu i coś poważniejszego nie zawadzi.
Na początek Agencja PAT [ 4 ], KAP [ 5 ] i Fides [ 6 ], i prasa zamienna (zwłaszcza obcokrajowa) zupełnie wystarczy.
Potem pomału ustalą się korespondenci w ważniejszych miastach Polski, następnie i zagranicy.
Koroną zaś w tej dziedzinie - do której niestrudzenie dążyć trzeba - to własna agencja prasowa, zaopatrująca tysiące dzienników, by nie - jak dotąd jest - żydzi z [agencji] "Reuter" [ 7 ] "Stefani" [ 8 ], "Wolff" [ 9 ] czy innych agencji mówili poprzez dzienniki nawet katolickie, co i jak im się podoba.
Rotacyjna w Niepokalanowie już od lat czeka.
Dla o. Redaktora jedna godzina dziennie na dziennik zupełnie wystarczy. - Przygotowania materiału w myśl dyrektyw o. red[aktora] mogą dostatecznie wykonać bracia.
Wiem, że sypnęłyby się zaraz zarzuty tysiąca teoretyków, ale gdyby nakład pobił nakłady innych dzienników i wzrósł w setki tysięcy, zarzuty te by osłabły, lecz nie wygasły, bo i wszystko na tym świecie ma swoje "ale", i co głowa to rozum. Zresztą rzeczowa krytyka niejedną wadę odkryć może.
Co myślałem, popisałem, zapakowałem i ślę.
Niech Niepokalana prowadzi sprawę dalej, by jak najprędzej stała się Królową całego świata i każdej duszy z osobna.
Z prośbą o serafickie błogosławieństwo
br. Maksymilian M-a Kolbe
[ 1 ] List papieża Piusa XI do Episkopatu polskiego z 1 IV 1934 zamieścił np. "Miesięcznik Kościelny. Organ Archidiecezji Gnieźnieńskiej i Poznańskiej" 49 (1934) 197-199. List jest odpowiedzią na adres hołdowniczy konferencji Episkopatu Polski. Pius XI pisze m.in.: "Do tych Waszych postanowień chcielibyśmy dodać jeszcze Nasze życzenie, aby jak najprędzej zaczął się ukazywać dziennik w pełni katolicki, jako że w naszych czasach rzecz taka, co wszyscy dobrze rozumieją, wydaje się bardzo potrzebną we wszystkich krajach". Nie było to zagadnienie zupełnie nowe. Już w 1897 r. we Lwowie nakładem "Gazety Kościelnej" ukazała się rozprawa o. H. Jackowskiego TJ pt. O potrzebie, programie i założeniu dziennika katolickiego. Autor proponuje, w celu zebrania funduszu, założenie Towarzystwa Akcyjnego.
[ 2 ] Plany św. Maksymiliana odnośnie do dziennika katolickiego zostały spełnione, gdy od 27 V 1935w Niepokalanowie zaczął się ukazywać "Mały Dziennik". Dziennik wychodził do września 1939 r.
[ 3 ] "Dwugroszówka" - dziennik wydawany w Toruniu. Brak bliższych wiadomości.
[ 4 ] PAT - Polska Agencja Telegraficzna, założona w 1918 r. w Warszawie. Poza serwisem informacyjnym dla prasy krajowej PAT wydawała biuletyn informacyjny dla zagranicy, biuletyn dla prasy polonijnejw USA, biuletyn giełdowy, kronikę filmową i serwis fotograficzny; posiadała również biuro ogłoszeń. Od 1939 r. działała w Paryżu, a potem w Londynie jako oficjalna agencja Rządu RP na Uchodźstwie. W 1991 r. połączyła się z Polską Agencją Prasową.
[ 5 ] KAP - Katolicka Agencja Prasowa, założona przez polski Episkopat w 1930 r.; istniała do 1939 r. (dyrektor ks. Zygmunt Kaczyński).
[ 6 ] "Fides" - międzynarodowa agencja informacyjna założona w 1927 r. w celu zbierania, opracowania i podawania prasie wiadomości ze wszystkich misji katolickich. Od 1928 r. Agencja wydaje tygodnik "Informazioni" i od 1947 ukazujące się nieregularnie "Documentazioni" - zob. Enc. Cat. Vatic. I 447.
[ 7 ] "Reuter" - międzynarodowa agencja informacyjna założona w 1849 r. przez Paula Juliusa Reutera.
[ 8 ] "Agenzia Stefani" - włoska agencja telegraficzna w Rzymie, założona w 1854 r. w Turynie przez V. Stefaniego.
[ 9 ] "Wolffs-Telegraphisches Bureau" (WTB) - najstarsza niemiecka półurzędowa agencja informacyjna założona w 1849 r. przez Bernharda Wolffa; w 1865 r. przekształcona w "Continental-Telegraphen Companie" (Conti-Büro), od 1875 r. znana pod nazwą "A. G.", a w 1933 r. połączona z agencją "TelegraphenUnion" pod wspólną nazwą "Deutsches-Nachrichten Büro" z siedzibą w Berlinie.