523

Maryja!

Drogi Ojcze

Skreślam nieco uwag i kilka punktów zasadniczych wynikających ze stosunku MI do Kodeksu Prawa Kanonicznego. Należałoby jeszcze przyglądnąć się stosunkowi MI do prawa krajowego. A także do stowarzyszeń katolickich, zwłaszcza ogólnie zalecanych, jak Akcja Katolicka, Papieskie Dzieło Rozkrzewienia Wiary itd. Lecz nie mam ich statutów. Trzeba by także zapytać... doświadczenia. A tego nam jeszcze tęgo brakuje. Stosunek do prawa kan[onicznego] podałem tylko w najogólniejszych zarysach. Należałoby jeszcze zastosować szczegółowo kanony, zwłaszcza do MI 1 i SMI. Może coś z tego jeszcze przerobię. Ważnym punktem w tej sprawie będzie stosunek do Ordynariatu.

Na ogół nie ma tu dostatecznych źródeł do gruntowniejszych opracowań. Co do Centrali światowej uważam, że lepiej będzie w tym charakterze, ale nie głosić tego. Nazwa zaś Centrali krajowej może być bez obawy głośno podana. Także nazwa Centrali może być bez dodatków używana, jak na przykład w stosunkach światowych. Jako miejsce Centrali podać Niepokalanów bez dodawania "OO. Franciszkanie", bo to zraża Zakony do współpracy. OO. Jezuici podobnie czynią.

Co tam u Was słychać?

Trzeba dużo pokoju i czujności, byśmy sprawie Niepokalanej dobrze służyć mogli. - Gdyby tam zbywał, to chciałbym mieć statut Akcji Katolickiej.

Czy o. Jerzy proces... ... o. Wenantego? [ 1 ] - Sprawa pilna.

Jakie stosunki inter-ojcowie? [ 2 ]

Polecam się Waszym modlitwom

br. Maksymilian M-a Kolbe

[2 załączniki]

[Załącznik 1]

Uwagi względem projektu "Ustaw zasadniczych" [ 3 ]

[Mugenzai no Sono,] 12 VI 1934

Maryja

W sprawie uwag co do przesłanych "Ustaw [zasadniczych] MI" (projektu) dotąd nie odpowiadałem, bo mimo że wiele poświęciłem czasu tej sprawie, jeszcze i teraz sporo jest niejasności. Pokrótce więc tylko nieco uwag ślę.

Przede wszystkim nawet potwierdzonego tekstu statutów zasadniczych [ 4 ] nie znam dokładnie; prymaria w różnych czasach różne podaje. Napisałem w tej sprawie do Rzymu.

Także nie wiem, czy potwierdzenie jest uważane za potwierdzenie Ordinarii (Vicariatus Romae) [ 5 ], czy Stolicy św.6 I o to zapytałem Rzym.

Stąd też i prymaria w różnych czasach podaje inaczej warunki potrzebne do ważności przyjęcia. I o to też zapytałem.

Gdy fundament taki, to trudno na nim coś zbudować, zanim autentyczne wyjaśnienia nie przyjdą.

Dotąd opierałem się na wyjaśnieniach O. Prokuratora Gen[eralnego] dawniej jeszcze danych; więc źródło autentyczne.

1 - W "projekcie ustaw [zasadniczych]" brak jeszcze jasnego podziału pomiędzy MI 1 i MI 2, a już nie się nawet MI poza prawem kanonicznym, które jednak istniało do czasu erekcji i kodeks takie związki też przewiduje [ 7 ]. Nie są one ani "commendatae" [ 8 ] ani "reprobatae" [ 9 ], lecz "licite" [ 10 ] istnieją [ 11 ]. I ich nie dotyczą przepisy prawne [ 12 ]. Mogą być więc i nadal zakładane, o ile okoliczności tego wymagają.

2 - Tak więc zamilknąwszy już o MI 3, w którym bezgranicznie członkowie używają środków (jak np. przez posłuszeństwo w Niepokalanowie), trzeba by rozróżnić i MI 1 i MI 2 poza prawem, i MI 1, i MI 2 prawne. Z tego zarysowałby się względny podział "[zasadniczego] projektu ustaw" całej MI.

Przystąpmy do uwag:

3 - "Zamierzamy przetłumaczyć" itd. Prawnie statuty muszą być zatwierdzone przez Ordynariusza lub Stolicę Ap[ostolską] [ 13 ], więc nie ma takiej swobody opracowywania. Może też związek (associatio) wydawać normy [ 14 ]. Inaczej w associatio praeter ius [ 15 ].

4 - "Związaliśmy z Zakonem" - prawo poddaje wszelkie związki (associationes) jurysdykcji biskupa [ 16 ]. - Tylko associationes praeter ius są wyjęte spod prawa.

A teraz odpowiedzi na pytania:

5 - [Pytanie] pierwsze: "Poddział" - Czytam nadpis: "Organizacja podstawowa MI", ale czego jest on poddziałem?

6 - [Pytanie] drugie: Czy wyczerpujący poddział? Tak (im krótsze ustawy, tym lepsze).

7 - [Pytanie] trzecie: Zgodność z kanonami. - [Art.] VIII-XIII patrz uwagi 3 i 4.

8 - [Pytanie] czwarte i piąte: Art. I tłumaczy pia unio przez pobożny związek. Art. X bardziej rozwinięty związek nazywa stowarzyszeniem. Art. XI nazywa zorganizowane MI kołem i przewiduje statuty już dla wspomnianych [kół MI] w art. X. - Może lepiej w myśl prawa [ 17 ] rozróżnić pobożny związek (pia unio) bez organizacji ad modum corporis organici sicut essentiale sibi [ 18 ] i stowarzyszenie (sodalitas) z taką organizacją MI, SMI. (Stowarzyszenie może się rozpadać na najrozmaitsze koła).

9 - [Pytanie] szóste: Dzieci do lat 7 należeć też mogą, ale bez zobowiązań prawnych.

10 - [Pytanie] siódme: Może by dla Centrali utworzyć całość prawnego i pozaprawnego MI, a dla członków czerpać z tego, ile potrzeba. (Próbkę ślę) [ 19 ].

11 - Starajmy się, owszem, kierować (dyrekcje), byle nie z opóźnieniem dla sprawy.

12 - W centrali muszą być fachowcy praktyczni dla projektowania ustaw, ale ustanawianie musi być w myśl prawa.

13 - Zgodność z kodeksem art. XII - 1) Kodeks nie mówi wyraźnie o moderatorze krajowym [ 20 ] ale co zrobić, gdy w kraju więcej prowincji? - 2) I art. VII, 1 ogłaszać nie warto, bo inne zakony się zrażą do współpracy. - 3) Ordynariusz zatwierdza wedle prawa. Będzie rzeczą taktu prowadzić tak, by ordynariusz znał kierunek.

14 - Art. XIII - może przedwczesny dla wiadomości ogółu.

Tyle co do pobieżnych uwag. Wiele tu jeszcze niejasności, i brak doświadczenia "a posteriori".

[Załącznik 2]

Maryja

Punkty ogólne dla Centrali MI - nie dla ogółu

1 - Duch MI wyrażony jest w "Programie" [ 21 ], a jego istota w akcie poświęcenia.

2 - Forma może być rozmaita [ 22 ]: in associatione (M.I. sensu stricto) vel extra (M.I. sensu lato); associatio M.I. secundum ius (subiectum Iuris Canonici) vel praeter hoc ius [ 23 ]. In utroque autem casu: M.I. 1, si non ad modum corporis organici; M.I. 2, si ad modum talis corporis [ 24 ] et M.I. 3, si illimitate.

3 - In M.I. secundum ius applicandi sunt canones de associatione in genere [ 25 ] et secundum diversum M.I. (M.I. 1, M.I. 2, M.I. 3) etiam in specie [ 26 ].

4 - In M.I. praeter ius, Ius Can[onicum] non obligat [ 27 ]. (Consuli potest prudens appropinquatio iuri).

5 - In M.I. mixtis Ius Can[onicum] obligat in tantum in quantum est M.I. sec[undum] ius. Ex. gr. potest esse M.I. qua M.I. 1 sec[undum] ius, qua M.I. 2 praeter ius cum forma externa M.I. 2 [ 28 ].

6 - Ad valorem actuum M.I. 2 qua talis, sive secundum sive praeter ius, requiritur approbatio assistentis ecclesiastici (quomodocumque nominetur) [ 29 ].

7 - Indulgentias (et privilegia) acquirit M.I. qua pia unio (M.I. 1 sec[undum] ius) per aggregationem ad primariam [ 30 ].

8 - Organisatio M.I. distingui potest: ratione loci, personarum, et mediorum.

9 - Ratione loci distingui potest M.I. mundiale, krajowe et locale. (Hoc ultimum potest subdistingui secundum necessitatem ratione amplitudinis in dioecesanum, decanale, parochiale etc.). - Praeerunt eis respectiva centra (directiones): generale (mundiale), krajowa, locale.

10 - Ratione personarum dist[inguitur] M.I. 2 (S.M.I.) in circulos (koła): 1) infantium (- 7 annos), 2) puerorum (7-14 an[norum]), 3) puellarum (7-14), 4) iuvenum (14-22), 5) iuvenum fem. (14-22), 6) virorum (22- ), 7) milierum (22- ) [ 31 ].

11 - Ratione mediorum dist[inguitur] M.I. 2 (S.M.I.) in circulos (koła), vel sectiones circulorum (sub [num.] 10) diversissime, ex gr. orationis, passionis (sicut inter aegrotos), operationis diversae: scriptorum, artistarum (teatru, pędzla, dłuta itd.), nauczycieli, robotników, kupców itd.

12 - Centrum M.I. (n[um]. 9) habet curam de toto M.I. in proprio territorio (praeter vel iuxta ius): M.I. 1, M.I. 2, M.I. 3.

[Przekład polski]

Maryja

Punkty ogólne dla Centrali MI - nie dla ogółu

1 - Duch MI wyrażony jest w "Programie" [ 32 ], a jego istota w akcie poświęcenia.

2 - Forma może być rozmaita [ 33 ]: w stowarzyszeniu (MI w znaczeniu ścisłym) lub poza (MI w znaczeniu szerszym); stowarzyszenie MI według prawa (podmiot prawa kanonicznego) lub poza prawem [ 34 ]. W obydwu zaś wypadkach: MI 1, jeżeli nie na sposób ciała organicznego; MI 2, jeżeli na sposób takiego ciała [ 35 ], i MI 3, jeżeli bez ograniczenia.

3 - W MI 1 według prawa należy stosować przepisy o stowarzyszeniu w ogólności [ 36 ] i stosownie do różnych MI (MI 1, MI 2, MI 3) także w szczególności [ 37 ].

4 - W MI poza prawem, prawo kanoniczne nie obowiązuje [ 38 ] (można doradzać roztropne przybliżenie się do prawa).

5 - W MI mieszanych prawo kanoniczne obowiązuje o tyle, o ile MI jest według prawa. Np. może być MI jako MI 1 według prawa, jako MI 2 poza prawem z formą zewnętrzną MI 2 [ 39 ].

6 - Do ważności aktów MI 2 jako takiej, czy to według prawa czy poza prawem, wymagane jest zatwierdzenie asystenta kościelnego (jakkolwiek by się nazywał) [ 40 ].

7 - Odpusty (i przywileje) zyskuje MI jako związek pobożny (MI 1 według prawa) przez agregację do prymarii [ 41 ].

8 - Organizację MI można rozróżnić: ze względu na miejsce, osoby i środki.

9 - Ze względu na miejsce można rozróżnić MI światową, krajową i miejscową (ta ostatnia w razie potrzeby może się dzielić na diecezjalną, dekanalną, parafialną itd.). Na ich czele będą stać centrale, czyli dyrekcje generalne (światowe), krajowe, miejscowe.

10 - Ze względu na osoby dzieli się MI 2 (SMI) na koła: 1) dzieci (do lat 7), 2) chłopców (od lat 7 do 14), 3) dziewcząt (od lat 7 do 14), 4) młodzieńców (od lat 14 do 22), 5) panien (od lat 14 do 22), 6) mężczyzn (od lat 22) i 7) niewiast (od lat 22) [ 42 ].

11 - Ze względu na środki dzieli się MI 2 (SMI) na koła lub sekcje kół (pod [numerem] 10) w przeróżny sposób, np. modlitwy, cierpienia (jak wśród chorych), różnych zawodów: pisarzy, artystów (teatru, pędzla, dłuta itd.), nauczycieli, robotników, kupców itd.

12 - Centrala MI (nr 9) ma troskę o całą MI na własnym terenie (poza prawem lub według prawa): MI 1, MI 2, MI 3.

PS [ 43 ] - Niezadługo może prześlę coś więcej, bo zaczynają się wakacje szkolne, może będę miał nieco więcej czasu. Zagubiłem kopię poprzednich uwag. Poprosiłbym o kopię, bym sam sobie nie sprzeciwiał się w projektowaniu.