556

Do o. Iosif Petru Pala w Rumunii

Oryg.: brak. Kopia kalk. maszynopisu: AN. Dwie karty jednostr. zapis.

Nagasaki, 2 VII 1935

G[esù] M[aria] G[iuseppe] F[rancesco]

Carissimo Padre

Passano già 2 anni dallo ultimo scambio delle lettere e dal tempo, quando la nave non aspettando la Sua venuta mi portò di nuovo all’Estremo Oriente.

Lei mi scriveva che si trattava della causa dell’Immacolata, ma finora non so ancora niente di particolare. E tanto vorrei saperlo, tanto sarei grato per ogni notizia in questa materia. Con gratitudine abbiamo letto nel "Commentarium" e nella Cronaca delle "Notitiae" delle conquiste, che l’Immacolata volle fare sulla terra rumena. Evviva l’Immacolata. - Aspettiamo ancora il primo numero del "Cavaliere dell’Immacolata" nella lingua rumena...

Oggi però vorrei parlare d,un affare particolare, concernente la causa dell’Immacolata nel nostro Ordine.

Le vecchie Costituzioni (Urbane) sulla pagina 264 stendono i decreti del Capitolo Generale dell’anno 1719. - Il "DECRETUM primum" così dice: "Sacra Minorum Conventualium Religio B[eatae] Virginis Conceptionem singularibus devotionis officiis a suis primordiis quovis tempore prosecuta est. Quamobrem Maiorum suorum semitis inhaerendo, decrevit Venerabile Definitorium eandem B[eatam] Virginem sub titulo Immaculatae Conceptionis in Patronam principalem sibi assumere, firmissimam ex eo spem concipiens, futurum, ut in Ordine nostro erga eadem Deiparam, eiusque Immaculatae Conceptionis Mysterium, pietas, et religio in dies fervescat, et augeatur".

Ormai passarono già più di 200 anni. Se dunque le parole "in dies fervescat et augeatur" non sono soltanto un suono senza nessun significato, non possiamo adesso contentarsi dello stato giuridico della causa dell’Immacolata nell’Ordine di 200 anni fa. Così almeno mi pare. - Che ne pensa Lei?...

Ho scritto dunque il 16 IV [anno] c[orrente] al Reverendissimo Padre Generale: "Pregherei umilmente, che in prossimo Capitolo Generale venga decretato: 1. - Ordo noster se consecrat BMV Immaculatae. Quotannis Festo Immaculatae consecratio haec in singulis conventibus in communi renovetur. 2. - Ordo proponit propagare cultum Immaculatae secundum possibilitatem".

Ed ho aggiunto: "Mi pare che decretati i suddetti punti l’Immacolata non mancherà di rispondere colle speciali grazie della rinnovazione dell’Ordine".

Il Reverendissimo Padre Segretario Generale domandato in questione, così rispose: "La idea della consacrazione alla Vergine Immacolata è bellissima e ottima. Certo la cosa principale è la preparazione. Questa deve consistere nel pregare molto. Poi la cosa potrebbe andare se Lei sapesse conquistare per questa idea il suo P. Provinciale Anselmo ed il P. Custode dei Custodi. Quest’ultimo deve fare una relazione della Provincia e certo non potrà tacere l’opera grandiosa realizzata in Provincia per il culto speciale reso all’Immacolata. Da ciò potrebbe emettere il voto che tutto l’Ordine si metesse sotto il Patrocinio della Madonna o piuttosto si ricordi che, se voliamo che Essa ci sia Patrona e promuova l’Ordine anche in altre Provincie che allora anche noi dobbiamo essere fedeli ad Essa e cercare di promuovere più il Suo culto. Oltre questa relazione e questo voto accluso alla fine della relazione, si dovrebbe preparare un voto a parte, in cui poi si parlasse del culto dell’Immacolata nell’Ordine ab antiquo e recentemente e in cui si formuli il voto o dessiderio, che tutto l’Ordine si consacri alla Madonna Immacolata. Però questo voto non deve provenire da un singolo, ma possibilmente dalla Provincia, cioè dal Definitorio. Se sarà firmato per esempio da tutto il Definitorio della sua Provincia e se forse uno o altro Provinciale accede alla raccomandazione, la cosa sarebbe, secondo il mio parere, fattibile. Parché, se i relatores causarum la cosa riferiscono ed il P. Provinciale la raccomanda, e se la petizione è ben fondata, non credo che i giuristi la metteranno a parte. Secondo il mio parere dunque sarebbe tutto di guadagnare il P. Provinciale ed il P. Custode per questa idea. Lei ne può tutto preparare, ma loro debbono prendere la cosa in mano. Intanto dobbiamo pregare molto e fare pregare che, se al Signore piace, faccia Egli che si riesca".

Il nostro P. Provinciale venuto in cognizione di tutto questo affare rispose favorabilmente ed fra gli altri scrisse: "Fra gli altri Provinciali - sarebbe bene - scrivere al P. Pal in Rumenia, il quale è da lei più conosciuto ed è molto addato all’Idea della Milizia". - Come vede dunque scrivo anche per eseguire l’ubbidienza.

Credo che sarebbe bene, se Lei si metesse in contatto immediato col nostro Provinciale in questa causa, per prepararla meglio communibus consiliis.

Il Reverendissimo P. Exgenerale scrisse: "Studierò con molta diligenza il tuo progetto e farò tutto il possibile perché venga attuato... Ti ringrazio di darmi una bella occasione per servire Maria Immacolata".

Intanto finisco perché sono adesso ancora molto occupato. Forse una volta avendo qualche momento del tempo di più scriverò qualche cosa del nostro lavoro di qui.

Non ha dimendicato il mutuo memento?

Tanti saluti a tutti, che conosco e non conosco, ma però ci amiamo nell’Immacolata.

Per una risposta un poco sbrigata che ne pensa Lei di quest’affare sarei molto grato.

Tuo nel S. P. Francesco confratello e nell’Immacolata commiles

fr. Massimiliano M-a Kolbe

[Adres] Molto Reverendo P. Provinciale | P. M[aestro] Giuseppe Pietro Pal | Liuzzi Calugara | Romania | via Siberia | Europe

[Przekład polski]

Jezus Maryja Józef Franciszek

Najdroższy Ojcze!

Jezus Maryja Józef Franciszek

Najdroższy Ojcze

Upływają już dwa lata od ostatniej wymiany listów [ 1 ] i od czasu gdy statek, nie czekając na przybycie Ojca, zawiózł mnie znowu na Daleki Wschód.

Ojciec mi pisał, że chodziło o sprawę Niepokalanej, ale do tej jednak pory nie znam żadnych szczegółów. A tak bardzo chciałbym coś o nich wiedzieć, tak bardzo byłbym wdzięczny za każdą wiadomość na ten temat. Z wdzięcznością przeczytaliśmy w "Commentarium" i w kronice "Notitiae" o zdobyczach, których Niepokalana zechciała dokonać na ziemi rumuńskiej [ 2 ]. Niech żyje Niepokalana! Oczekujemy jeszcze na pierwszy numer "Rycerza Niepokalanej" w języku rumuńskim [ 3 ]...

Dziś jednak chciałbym pomówić o pewnym szczególnym zagadnieniu dotyczącym sprawy Niepokalanej w naszym Zakonie.

Stare Konstytucje (Urbańskie) na str. 264 podają dekrety Kapituły Generalnej z r. 1719. - "DEKRET pierwszy" mówi tak: "Zakon Braci Mniejszych Konwentualnych od swego zarania nieprzerwanie oddawał szczególną cześć Poczęciu Najświętszej Dziewicy. Dlatego Czcigodne Definitorium, idąc śladami Przodków, postanowiło tęż Najświętszą Dziewicę pod wezwaniem Niepokalanego Poczęcia wziąć sobie za główną Patronkę, żywiąc stąd jak najsilniejszą nadzieję, iż w przyszłości nabożeństwo i cześć względem tejże Bogarodzicy i tajemnicy Jej Niepokalanego Poczęcia w Zakonie naszym co dzień bardziej się będzie rozpalać i rozwijać".

Odtąd minęło już z górą 200 lat. Jeżeli więc słowa "co dzień bardziej się będzie rozpalać i rozwijać" nie są tylko dźwiękiem bez żadnego znaczenia, nie możemy teraz zadowolić się stanem prawnym sprawy Niepokalanej w Zakonie sprzed 200 lat. Tak mi się przynajmniej wydaje. A Ojciec co o tym sądzi?

Napisałem więc 16 IV br. do Najprzewielebniejszego Ojca Generała [ 4 ]: "Prosiłbym pokornie, aby na najbliższej Kapitule Generalnej zostało uchwalone: 1) Nasz Zakon poświęca się NMP Niepokalanej. Corocznie w święto Niepokalanej to poświęcenie ma być wspólnie odnawiane w poszczególnych klasztorach. 2) Zakon przyrzeka rozszerzać cześć Niepokalanej według możliwości".

I dodałem: "Wydaje mi się, że na uchwalenie wyżej podanych punktów Niepokalana nie omieszka odpowiedzieć specjalnymi łaskami dla odnowienia Zakonu".

Najprzewielebniejszy Ojciec Sekretarz Generalny, zapytany w tej sprawie, odpowiedział: "Myśl poświęcenia się Dziewicy Niepokalanej jest jak najpiękniejsza i najlepsza. Oczywiście najważniejszą rzeczą jest przygotowanie. Powinno ono polegać na intensywnej modlitwie. Poza tym byłoby korzystne, gdyby Ojciec dla tej idei potrafił pozyskać swego Ojca Prowincjała Anzelma i Ojca Kustosza Kustoszów. Ten ostatni musi przedłożyć sprawozdanie z Prowincji i oczywiście nie będzie mógł zamilczeć o wielkim dziele powstałym w Prowincji dla szczególnego kultu Niepokalanej. Wychodząc z tego mógłby sformułować wniosek, aby cały Zakon oddał się pod opiekę Matki Najświętszej, albo raczej niech pamięta, że jeżeli chcemy, aby Ona była nam Opiekunką i Patronką i aby opiekowała się Zakonem także i w innych prowincjach, to i my musimy być Jej wierni i starać się jak najbardziej rozszerzać Jej cześć. Oprócz tego sprawozdania i wniosku umieszczonego w zakończeniu, należałoby przygotować oddzielny wniosek mówiący o czci Niepokalanej w naszym Zakonie od najdawniejszych czasów i obecnie,w którym potem wyrazi się życzenie czy pragnienie, aby cały Zakon poświęcił się Matce Bożej Niepokalanej. Jednak ten wniosek nie powinien pochodzić od jednostki, ale o ile możności od Prowincji, tj. od Definitorim. Jeżeli wniosek na przykład zostanie podpisany przez całe Definitorium Prowincji Ojca, i jeżeli może ten czy ów Prowincjał dołączy się do tego, według mnie można by to przeprowadzić. Jeżeli bowiem «relatores causarum » przedstawią sprawę i O. Prowincjał ją poprze i jeżeli prośba będzie dobrze umotywowana, nie sądzę, aby prawnicy ją odrzucili. Zatem według mnie chodziłoby o pozyskanie dla tej idei O. Prowincjała i O. Kustosza. Ojciec może wszystko przygotować, ale oni muszą wziąć sprawę w swoje ręce. Tymczasem musimy modlić się dużo i zalecać innym modlitwę, aby Bóg sprawił, jeśli zechce, żeby się to udało" [ 5 ].

Nasz O. Prowincjał [ 6 ], dowiedziawszy się o tej całej sprawie, odpowiedział przychylnie i między innymi napisał: "Spośród innych prowincjałów byłoby dobrze napisać do O. Pala w Rumunii, którego Ojciec najlepiej zna i który jest bardzo oddany idei Rycerstwa".

Otóż - jak Ojciec widzi - piszę również z posłuszeństwa.

Myślę, że byłoby dobrze, gdyby Ojciec porozumiał się bezpośrednio z naszym Prowincjałemw tej sprawie, aby przygotować ją lepiej przez wspólne naradzanie się.

Najczcigodniejszy O. Eks-generał [ 7 ] napisał: "Przestudiuję z wielką uwagą Twój projekt i uczynię wszystko, co będzie możliwe, aby został zrealizowany. Dziękuję Ci, że dałeś mi piękną okazję przysłużenia się Maryi Niepokalanej".

Tymczasem kończę, gdyż jestem jeszcze teraz bardzo zajęty. Może innym razem, gdy będę miał chwilę czasu, napiszę coś więcej o naszej tutejszej pracy.

Czy Ojciec nie zapomniał o wzajemnym memento?

Serdeczne pozdrowienia dla wszystkich, których znam i których nie znam, bo kochamy się w Niepokalanej.

Byłbym bardzo wdzięczny z szybką odpowiedź, co Ojciec sądzi o tej sprawie.

Twój w św. O. Franciszkn współbrat i w Niepokalanej współrycerz

br. Maksymilian M-a Kolbe [ 8 ]

[ 1 ] Listy św. Maksymiliana do o. Pala z 1933 r. się nie zachowały. Z kontekstu wynika, że o. Pal chciał się spotkać ze Świętym w Wenecji w czasie od 3 do 8 IX 1933.

[ 2 ] "Comm. Ord." 32 (1935) 95-96, w dziale "Acta Ordinis Nostri", zamieszcza sprawozdanie z działalności OO. Franciszkanów prowincji rumuńskiej; m.in. omawia list okólny prowincjała o. Iosifa Petru Pala z 8 XII 1934 i wydawane w formie rocznika wiadomości z prowincji rumuńskiej, ukazujące się wówczas od trzech lat, pt. "Notitiae Almae Provinciae S. Joseph S[ponsi] B.M.V. Fratrum Minorum Conventualium in Moldavia (Romania)".

[ 3 ] Zob. Pisma, 501, oraz 504, przyp. 3.

[ 4 ] Zob. Pisma, 554.

[ 5 ] Wypowiedź przytoczona także w liście z 29 IV 1935 (Pisma, 555).

[ 6 ] O. Anzelm Kubit.

[ 7 ] O. Alfonso Orlich (Orlini).

[ 8 ] Podpis własnoręczny.