840

[Rekolekcje doroczne]

Oryg.: rkps AN. Cztery karty dwustr. zapis.

[Kraków, wrzesień-październik 1912] [ 1 ]

Wstępna nauka
Nogi, nie skrzydła masz [ 2 ]

Trzeba przynajmniej raz na rok obejrzeć dom, przez rekolekcje, czy nie ma gdzie szczeliny; choć co dzień zamiatasz celę przez rachunek sumienia, medytację i co tydzień zmywasz przez spowiedź.

Pan Bóg da łask obficie. Ty zaś musisz w milczeniu [ 3 ] i skupieniu pracować, przeżuwać słyszane nauki i czynić postanowienia (nie głowy, ale serca bez bólu głowy żąda Pan od ciebie).

Pod opieką Serca Jezusowego i Niep[okalanie] P[oczętej] N[ajświętszej] P[anny] Maryi, św. Józefa i św. O. Franciszka.

[Pierwszy dzień rekolekcji]

[Patron dnia] Św. O. Franciszek

I
O celu człowieka

1) Człowiek stworzony nie dla bogactw, bo czym więcej posiada, tym więcej pragnie i tym więcej nieszczęśliwy; człowiek stworzony nie dla rozkoszy, nie dla sławy, nauki, bo [to] tylko środek! Co ci pomoże, jeśli duszę stracisz? [por. Łk 9,25; Mt 16,26; Mk 8,36]. Św. Fr[anciszek] Ksawery: żądzę sławy "zamień" na szukanie w[iększej] chwały Bożej. Nie gaś [...] [ 4 ]

Jaki Pan Bóg dobry [ 5 ], że przez śluby: ubóstwa, czystości i posłuszeństwa (wyrwał cię) usunął cię od tych niebezpieczeństw.

Jesteś stworzony dla Boga i nieba.

2) Celem człowieka - chwała Boża;

celem zakonnika - większa chwała Boża;

nagrodą człowieka - niebo;

nagrodą zakonnika - większe szczęście w niebie.

Różnica między człowiekiem cywilnym uczciwym a kapłanem - jak niebo a ziemia. U papieża Piusa X to nie przesada. Większej łaski nad powołanie do zakonu Pan Bóg dać nie może (chyba samego siebie).

3) Co czynić, aby osiągnąć cel?

a) Rozum: poznać Pana Boga przez dobrą medytację, czytanie, najwięcej przez dobrą Komunię św[iętą]. Przygotowanie pół dnia. Dziękczynienie pół dnia. Przygotowaniem i dziękczynieniem: dobre wypełnienie obowiązków. Odwiedziny Prz[enajświętszego] Sakramentu: zwierz się ze wszystkim, dziękuj Panu, proś.

b) Serce: miłować;

c) Wola: wiernie służyć, wypełniać wolę Bożą: 1) przykazania; 2) ustawy zakonne (bronią od przestępowania przykazań); 3) rozkazy przełożonych. Zawsze możesz być pewny (jeśli nawet czegoś przyjemnego używasz), że spełniasz Wolę Bożą [ 6 ] (a świeccy, choćby kapłani?). Przy śmierci [...] [ 7 ] (Jak szczęśliwa śmierć: "Panie, zawszem pełnił Twą Wolę").

Wielu się potępiło dlatego, że nie znali wielkości swych grzechów, a poznać mogli.

Wszystko możesz w Tym, który cię umacnia [por. Flp 4,13].

II
O celu stworzeń

Dla dopomagania sobie do osiągnięcia celu - większej chwały Bożej i większego szczęścia w niebie - używać przez 1) patrzenie (jak św. O. Franciszek), 2) używanie (o ile Wola Boża), 3) abstynencję (to trudniejsze).

Nie to, co się podoba, ale co należy czynić. Źródłem grzechów: chcę, nie chcę; podoba mi się, nie lubię.

Quantum, tantum [ 8 ]: we wszystkim miara w pracy. Debeo esse indifferens [ 9 ]. Zdanie się zupełne na Wolę Bożą.

III
Możesz jeszcze zgrzeszyć ciężko i być w piekle

Jaki Pan Bóg dobry, że cię pomimo tylu grzechów wyrwał z gorejącej Sodomy świata i dał łaskę, jaką tylko mógł dać największą.

Może Pan Bóg żałuje patrząc na twoje postępowanie w zakonie, że dał ci łaskę powołania.

Może twoje powszednie grzechy w zakonie odwracają błogosławieństwo Boże nie tylko od Ciebie, ale od całego zakonu. Może wskutek twych grzechów mało powołań? Ile już może razy św. O. Franciszek wyprosił ci łaskę, aby Pan Bóg ciebie, jak bezowocne drzewko nie ściął. Te rekolekcje może ostatnim terminem.

Zwykłe grzechy w zakonie: nieposłuszeństwo, brak miłości braterskiej i uprzejmość i, brak poczucia obowiązku [ 10 ] itd.

Kochaj zakon, regułę, przełożonych, księży, braci, wszystkich i módl się za zakon itd.

Drugi dzień rekolekcji

I

Znaki, czy dobry duch w zakonie:

1) zachowanie klauzury, rozmównicy;

2) milczenie (podczas rekr[eacji] trzeba mówić);

3) porządek na korytarzu, w celi itd., pod łóżkami, szafą itd.;

4) wesołość [ 11 ]. Niewesoły okazuje jakby żałował Panu Bogu swej ofiary. Hilarem datorem diligit Deus [ 12 ] [2 Kor 9,7].

Znaki, że się [coś] psuje w zakonie:

1) brak życia wspólnego. Największym umartwieniem bł. Hofbauera życie wspólne;

2) brak fundamentu w nowicjacie [ 13 ]. Przez rekolekcje naprawiać ten fundament. Pycha, lenistwo itd.;

3) wylewanie się na zewnątrz.

II
Dlaczego w te same błędy wpadamy?

Wymówki:

1) nie mogę = nie chcę [ 14 ]; lenistwo - (módl się);

2) nie umiem: toś się powinien nauczyć. Po jednej gałązce łam. Po spowiedzi z jednego szczególnie postanów poprawę. Nie zniechęcaj się i licz, ile razy upadłeś. Jak mniej - "chwała Bogu"; jak więcej - "cum timore et tremore" [ 15 ] [Flp 2,12] - (ślub);

3) dobrze z grzechem; a w czyśćcu, w piekle będzie dobrze?

4) nie chcę przezwyciężać się - lenistwo [ 16 ];

5) nieużywanie środków [ 17 ] główną przyczyną bezowocności rekolekcji i dobrych postanowień.

Wola stała: bez względu na przeciwności, cierpienia, wykonuj postanowienia; stałość, męstwo.

III
"Pójdź za mną" [Mt 19,21]

Od początku życia woła cię tak miłośnie Pan Jezus. "Kto chce iść za mną, niech się zaprze siebie, weźmie krzyż i naśladuje mnie" [por. Łk 9,23] = konieczny warunek.

Zaparcie:

1) zmysłów (oczu, dotyku);

2) ciała;

3) świata; żądza bogactw i sławy [ 18 ].

Odznacz się w pójściu za Panem Jezusem w stałym, ciągłym zapieraniu się siebie.

[Trzeci dzień rekolekcji]

[Patron dnia] św. Antoni

I
Poznać, ukochać i naśladować Pana Jezusa

Życie ukryte: "Jezus pomnażał się w mądrości i w lasce u Boga i ludzi" [por. Łk 2,52]. "I był im posłuszny" [Łk 2,51]. Ucz się rzeczy Bożych (katechizmu) i świeckich.

"W łasce u Boga i u ludzi" [Łk 2,52]. "Uczcie się ode mnie, żem jest cichy i pokornego serca" [Mt 11,29].

Bądź mężem modlitwy i pokory [ 19 ], a zbierzesz najobfitsze owoce w pracy.

Posłuszeństwo [ 20 ] (rozumu i woli) najtrudniejszy do wypełnienia ze ślubów; czystość i ubóstwo z nim przyjdą. Pomocą: widzieć w przełożonym rozkazującego Boga i człowiek nic lepszego robić nie może nad rozkaz przełożonego.

Cichość i pokora da posłuszeństwo.

Kochać przełożonego, modlić się za niego i tak dopomagać w rządach.

Co chwila bądź lepszym! [ 21 ]

Pod grzechem ciężkim musisz dążyć do doskonał[ości].

II
Modlitwa i praca

Medytacja i rachunek sumienia [ 22 ] podstawą życia zakonnego (wolał całą naukę utracić niż jedną godz[inę] medytacji). Niełatwo, ale się naucz!

Przyczyną wystąpienia: niedbalstwa, skracanie, opuszczanie medytacji i rachunku sumienia.

Praca: człowiek stworzony do pracy tak, jak kazano [ 23 ] [por. Rdz 3,19; Hi 5,7], choćby w tym były braki.

[Zasady:]

1) wiernie, ani minuty nie stracić i nie byle jak, ale dobrze [ 24 ];

2) roztropnie, żeby nie szkodzić ciału i duszy;

3) pożyczać się w pracy [ 25 ], umysł, ręce przy pracy, a serce z Bogiem [por. Syr 18,22];

4) dla Boga, nie dla wdzięczności ludz[kiej];

5) dopomagaj słabszym, albo współczuj z nimi.

Bądź dogodnym narzędziem w rękach zakonu [ 26 ].

To tylko będziesz miał, co sobie wyprosisz [ 27 ] (czy powodzenie w nauce itd.).

Jak nie widzisz owocu, nie martw się, bo to jak ziarno. Nie martw się brakiem zdolności, bo to Wola Boża, a nieraz tacy zawstydzali uczonych niepokornych.

Módl się za grzeszników, za umierających, za dusze w czyśćcu.

III
Przygotowanie Pana Jezusa do nauczania

Ty się masz teraz przygotowywać do nauczania:

1) pokora;

2) modlitwa (od niej zależy plon);

3) pokuta: umartwianie wewn[ętrzne], zaparcie się, posłuszeństwo, dobre wypełnianie obowiązków zewn[ętrznych], co w zakonie (umiłuj). Sam nie zadawaj sobie żadnego umartwienia (z posł[uszeństwa] lepsze 1/2 niż 720).

Pan Bóg chce serca, a nie głowy, kolan itd.

Nie przyszedłeś chorować, ale pracować [ 28 ] w zakonie.

Pokusy:

1) Nie bać się, spokojnie odpychać. Pokusa nie [jest] grzechem, gdy nie zauważę; dopiero dobrowolne upodobanie - grze[chem].

Czystość. "Maryjo, Matko moja, ratuj" (na pewno nie ma grzechu, jeżeli to powiesz) i odwróć myśl gdzie indziej itd., potem spokojnie czyń, co masz czynić {niech pies szczeka).

Zemsta. "Zdrowaś Maryja" za tę osobę.

Sądzenie drugich. "Nie sądź, człowiecze, a nie będziesz sądzony" [por. Mt 7,1].

Niewiara. Wierzę, Panie itd.

2) Bądź otwarty przed przełożonym i wyjawiaj pokusy, jak nie możesz dać rady. "Jeszcze nie doszedł, a szatan uciekł" [por. Jk 4,7] bo się boi otwartości.

Gdy szatan pokusą bogactwa, rozkoszy lub pychy pociągnie, już ma.

[Czwarty dzień rekolekcji]

[Patron dnia] N[ajświętsze] Serce P. Jezusa

I
Życie publiczne P. Jezusa

Kochać, szanować, nie bać się, [nie] stronić, szczerym być względem wszystkich przełożonych, braci. Wszyscy Franciszkanie, to twoi bracia.

Wesołość [ 29 ]: poza rekreacją milczenie (co trzeba: nie) i szczera modlitwa, i praca razem [...] [ 30 ], na rekreacji z powagą zakonną rozmawiać wesoło, bez przesady [ 31 ], bez kwasu. Jeżeli będziesz umiał obcować na rekreacji, [to] i z ludźmi świeckimi dobrze pójdzie.

Rekreacja to szkoła przyszłego obcowania z ludźmi w życiu apostolskim.

Lepiej czasem modlitwę opuścić, niż rekreację.

Sam nigdy się nie zwalniaj. Jeżeli masz ważny powód idź, przedstaw to O. Magistrowi.

Ukochaj dzieci, biednych, chorych itd. Chory błogosławieństwem konwentu, bo maże winy braci. Odwiedzaj chorych.

Nabożeństwo do Serca Pana Jezusa:

Kapłani zmiękczą największych grzeszników (obietnice) Maksiu [...] [ 32 ].

Ranna modlitwa, adoracja, Komunia św.

Serce z Sercem przy pracy, nauce. [ 33 ]

II
(Życie [we]wnętrzne), Duch, Serce P. Jezusa

Mowa pożegnalna, modlitwa arcykapłańska.

Czy Panu Jezusowi dobrze, że mieszka z tobą, dla ciebie, pod jednym dachem? Odwiedzaj proś.

Modlitwą wszystko można otrzymać. "O cokolwiek prosić będziecie Ojca mego w imię moje, da wam" [por. J 14,13]. Pan Jezus sam ci się oddał i dał ci Matkę, Prz[enajświętszą] Maryję Pan[nę].

Obiecuje cierpienia, prześladowania, bo kocha.

Prosi: 1) o miłość ku sobie, bo On tak umiłował cię, jak Ojciec Go ukochał, a to miłość polega na pełnieniu Jego Woli [por. J 15,9-10]: 2) abyś kochał bliźnich, jak On cię ukochał.

III
Burza

Burze z zewnątrz, wewnątrz i Pan Bóg zsyła cierpienia, bo kocha. Kogo Pan Jezus Bóg więcej miłuje [i] kto więcej Pana Jezusa miłuje, ten więcej ma cierpień.

Gdybyśmy mogli czegoś pragnąć w niebie, to aby Pan Bóg więcej cierpień na ziemi nam zsyłał.

Dla chwały swojej: łaska Boża czyni, że słaby człowiek cierpi z miłości; to potęga dla pożytku naszego: za grzechy kara dla upamiętnienia, dla zgładzenia czyśćca (kara jak w piekle), dla doświadczenia dla bliźnich; skrupuły, pokusy [przedstawić] spowiednikom.

W utrapieniu nie skarż się przed ludźmi, ale idź do Pana Jezusa i powiedz choćby: "Panie, ratuj, bo ginę" [por. Mt 8,25], a Pan Bóg może nie zdejmie krzyża, ale da siłę.

Po Komunii św. powiedzieć, co boli, poradzić się; to dziękcz[ynienie].

Przed Komunią św. (medytacja).

[Piąty dzień rekolekcji]

I

Krzyżyk zakonny księgą mądrości, tylko sztuka umieć czytać.

Gdy nie masz czasu iść do Pana Jezusa, a pokusy biją, nie wiesz, co z sobą robić, przyciśnij krzyżyk do piersi, pocałuj Rany Prz[enajświętsze], a On cię wesprze.

W piątek rozważaj modlitwę w Ogrójcu i odnów postanowienia; różan[iec], koronka.

Dusza bez grzechu piękniejsza nieskończenie niż wszystkie piękności świata razem. Dusza w grzechu brzydsza niż wszystkie brzydkie rzeczy świata razem. Ani minuty nie trwaj w grzechu, ale przeproś Pana Boga. Grzechy w zakonie są grzechami o wiele cięższymi niż na świecie, bo tu wiesz, co to znaczy grzech, skutki itd., a przynajmniej powinieneś wiedzieć, stosownie do łask.

Amantem redama [ 34 ]. Pieczęć postanowień: cierp, zapieraj się siebie, nieś krzyż.

Smutek, odczuwanie boleści nie jest grzechem, bo Pan Jezus odczuwał, ale "bądź Wola Twoja" [por. Mt 26,42].

II
Zmartwychwstanie

Pan Jezus gotuje ci miejsce w niebie. Niech Pan Bóg, Najświętsza Niepokalana Panienka, św. O. Franciszek, Święci i Błogosławieni naszego Zakonu i całe niebo, Zakon, przełożeni, bracia i świeccy widzą, żeś zmartwychwstał prawdziwie.

Praca ciężka, ale przy Bożej pomocy wszystko możesz. Za wytrwanie nagroda.

[O. Maksymilian M-a Kolbe]

[ 1 ] Były to pierwsze rekolekcje św. Maksymiliana, prawdopodobnie w Krakowie, dokąd przybył we wrześniu 1912 r., aby rozpocząć studia w zakonnym Seminarium. Decyzja o jego wyjeździe na studia do Rzymu zapadła nieco później (zob. Pisma, 1). Podobne rekolekcje odbywały się zwykle przed rozpoczęciem roku szkolnego. Do Rzymu św. Maksymilian wyjechał 30 X 1912.

[ 2 ] Wyraz nieczytelny.

[ 3 ] W oryginale wyraz podkreślony dwukrotnie.

[ 4 ] Zdanie nie dokończone.

[ 5 ] Wyrazy podkreślone dwukrotnie.

[ 6 ] Wyrazy podkreślone dwukrotnie.

[ 7 ] Zdanie nie dokończone.

[ 8 ] O ile, o tyle.

[ 9 ] Powinienem być obojętny.

[ 10 ] Wyrazy "braku poczucia obowiązku" podkreślone dwukrotnie.

[ 11 ] Wyraz podkreślony dwukrotnie.

[ 12 ] Radosnego dawcę Bóg miłuje.

[ 13 ] Wyrazy podkreślone dwukrotnie.

[ 14 ] Wyrazy podkreślone dwukrotnie.

[ 15 ] Z bojaźnią i drżeniem (domyślnie: zbawienie wasze sprawujcie).

[ 16 ] Wyraz "lenistwo" podkreślony dwukrotnie.

[ 17 ] Wyrazy podkreślone dwukrotnie.

[ 18 ] Wyrazy podkreślone dwukrotnie.

[ 19 ] Wyrazy podkreślone dwukrotnie.

[ 20 ] Wyrazy podkreślone dwukrotnie.

[ 21 ] Wyrazy podkreślone dwukrotnie.

[ 22 ] Wyrazy podkreślone dwukrotnie.

[ 23 ] Wyrazy podkreślone dwukrotnie.

[ 24 ] Wyrazy podkreślone dwukrotnie.

[ 25 ] Tzn. nie gasić ducha modlitwy, która winna trwać ustawicznie – por. też 1 Tes 5,17; Ps 18,15; Łk 18,1. W oryginale wyrazy podkreślone dwukrotnie.

[ 26 ] Wyrazy podkreślone dwukrotnie.

[ 27 ] Wyrazy podkreślone dwukrotnie.

[ 28 ] Wyrazy podkreślone dwukrotnie.

[ 29 ] Wyrazy podkreślone dwukrotnie.

[ 30 ] Wyraz nieczytelny.

[ 31 ] Wyraz nieczytelny.

[ 32 ] Zdanie nie dokończone.

[ 33 ] Wyrazy podkreślone dwukrotnie.

[ 34 ] Miłującego miłuj wzajemnie; w oryginale wyrazy podkreślone dwukrotnie.