868B

Kwiecień

1 W - Przyjazd o piątej do Sajgonu. - Rekin, kolorowe pola - rzeką 4 godziny - do kościoła o jednej wieży - zakonnice Annamitki, wodę ciepłą i z lodem; śpiewne mówienie - książki A, B, C [ 42 ]. - Proboszcz i 2 gości, jutro Msza św.

2 Ś - Mażą św. w kościele Chrystusa Króla, śniadanie, fotografia - u biskupa [ 43 ] (można przy .jechać) - w drukarni - po obiedzie u proboszcza katedry [ 44 ].

3 C - Msza św. w katedrze, śniadanie w prokurze?!... - ogród botaniczny - po południu w kościele [rue] Paul Blanchy 289, Saigon - wieczorem auto po nas przy drukarni.

4 Pi - Autem o piątej do kościoła - ładne nabożeństwo - "bracia więksi" czyli Bernardyni, życzenia biskupowi - do domu. Po południu bracia Hilary i Zeno zanieśli 300 medalików dla dzieci w parafii "naszej" (rue Paul Blanchy 289), a ja z Chińczykami braćmi Sewerynem i Zygmuntem do parafii Chrystusa Króla po fotografie i dać medale św. Franciszka. - Rozmowa na molo o zakonności.

5 S - Msza św. na pokładzie, rozmyślałem o celu., przeszkodach i środkach (bo dzień przygotowania na śmierci pierwsza sobota miesiąca) - o siódmej okręt ruszył i przez dżungle z obu stron rzeki Sajgonu i na morze.

6 N - [...] [ 45 ].

8 W - Do Hongkongu mgła. Msza św. w kościele św. Józefa - (śniadanie) - do miasta przez cieśninę (na wyspę) - u Polaków Salezjanów: ks. Siara. - Głodni do okrętu - polska kiełbasa, pomarańcze. - Dalej (armaty, wyspy, morze).

[W Japonii]

[Maj]

7 Ś - Część "Rycerza Niepokalanej" po japońsku do drukarni. U OO. Marianistów. - Przyjął tłumaczenie ojciec. Trudności moc, ale idzie naprzód [ 46 ] - Cześć Niepokalanej.

28 8 - Umowa z drem Amenomori, Shinmachi 4 (Shinmachi 4, Amamori Byoin [ 47 ]) ustna na dzierżawę domu na 9 miesięcy za 405 jenów (po 45 miesięcznie) płatnych z góry. - Przewóz maszyny do domu nowego. - Telegram do Osaki, aby monter przyjechał.

30 Pi - Wpłacenie 405 jenów za mieszkanie. Przyjechał monter do maszyny drukarskiej. - Zawiadomienie, że czcionki z Osaki przyszły. - List z Polski przez Szanghaj z 3 maja.

31 S - Skończony montaż maszyny i wpłata 550 jenów (poprzednio 100 jenów). - Zwiezione czcionki. - Roczniki "Rycerza" z Szanghaju i list.

Czerwiec

2 P - Przenosiny do najętego domu. Kupowanie z br. Zenonem na mieście. - Drogi papier - zimna woda z chlebem i bananami na obiad i kolację.

3 W - Rano gotowane (kawa). - Ten, co podpisał kontrakt na dom, przyniósł nam żywność (szynkę i zupę z mięsem), postarał się o naprawienie światła. - Chłopak od światła interesuje się bardzo - "kodomo" [ 48 ]. Powtórna ofiara.

[Podróż do Polski na kapitułę prowincjalną 1930 r.]

12 C - Egzamin dla filozofów i wyjazd o godz[inie] pierwszej do Szanghaju. Biskup [ 49 ] zwiedził drukarnię, a klerycy: Nakashima i Melchior Iwanaga przyszli pożegnać [ 50 ] w porcie wraz z braćmi Zenonem i Hilarym. Przybył też O. Kataoka wraz z bernardynem (pół serca w Japonii). Biskup polecił, by zaraz załatwić sprawy formalne, więc O. Prow[incjał] napisze do Biskupa. Prokurator odniósł rękopis włoski, bo ks. Yamaguchi boi się odpowiedzialności. Księża w Oura Tenshudo: Carolus Umeki - proboszcz i prokurator, Paulus Yamaguchi - profesor i prefekt, Michael Urakawa - wikary generalny i redaktor tygodnika, Paulus Mataukawa - staruszek z brodą, Kataoka - profesor laponicae linguae [ 51 ].

Chociaż wziąłem bilet III klasy, to jednak dano mi kabinę i stolik, i stołeczek wygodny, że zaraz mogłem wziąć się do tłumaczenia z włoskiego na łacinę na numer lipcowy.

13 Pi - W okręcie "Shanhai Maru". Ponieważ kajuta była do mego wyłącznego użytku, chociaż o czterech łóżkach, więc mogłem swobodnie odbyć rozmyślanie i modlitwy. Szkoda, że ołtarza nie mam ze sobą, ale i ministranta nie ma. W porcie Szanghaju br. Seweryn i br. Zygmunt wyszli po mnie.

14 S - 18 Ś - Załatwianie spraw w Szanghaju. Pocztówka, że Fujiki chce za drukowanie 168 jenów, potem 150 jenów , a przedtem telegram, że mają 630 jenów (telegraficznie z Niepokalanowa polskiego). - Biskup [ 52 ] bardzo grzecznie, ale o Szensi [ 53 ]. - Paszport br. Seweryna za 3 miesiące. - Dwaj profesorzy: chcą pracować - niech Niepokalana pokieruje dowolnie. Kończy się pierwsza część misji. OO. Bernardyni przeprowadzają się do nowej (ładnie zbudowanej) prokury. Msza św. co dzień u Sióstr "Barat" - "The Sacred Heart" [ 54 ]. Minister pełnomocny [ 55 ] dobry człowiek. - Dziś (18) o dziewiątej rano na okręcie japońskim "Hupen Maru" wyjechałem do Dairenu, by tam wyrobić sobie wizę sowiecką przez Syberię. Bracia Seweryn i Zygmunt odprowadzili (autem, pakunki). Br. Zygmunt prosi br. Wita o modlitwy [ 56 ]. Żywność na okręcie japońskim niemożliwa, choć wielu Europejczyków chętnie je.

19 C - "Boże Ciało", a ja bez Mszy św., bo na okręcie. Gdybym wiedział, że staniemy w Tsingtao, to może bym, choć po dwunastej, ale przed pierwszą, Mszę św. odprawił. Ojcowie [ze] Steyl [ 57 ] przyjęli życzliwie (obiad, oglądanie kaplicy i kapliczki). Siostry (polska), drukarnia. - Dwaj biskupi. - "Sehr gut". - Konwentualni w Wiedniu z manszetami? - O. Max Seidel, prokurator, odprowadził do okrętu i czekał do odjazdu - chleb kupiony - obiecałem napisać. Spanie na ławach (poczciwy żyd).

20 Pi - Do Dairenu. Znalazłem państwa Arakałow, a pani Polka poprowadziła mnie do kościoła, gdzie mogłem jeszcze (przed samą pierwszą) odprawić Mszę św. wedle intencji Niepokalanej. - Potem do konsulatu, ale było za późno. - Wieczorem wyjechałem o [godzinie] 9.30 z Dairenu, odprowadzony przez wyjeżdżającego p. Ter Arakałowa i jego żonę i ksiądz był na stacji (Tenshudo Dairen).

21 S - Po przespaniu wygodnym w wagonie III [klasy] sypialnej do Changchun.