868E
[Pamiętnik E 1931 (lipiec-grudzień)]
Oryg.: rkps, Muzeum św. Maksymiliana w Nagasaki. - Fotokop.: AN.
W wydaniu 2007-2008 Pism, w części II, numery 868A do 868U są pod jednym numerem 868, pt. "Pamiętnik 14 I 1930 - 30 IX 1933".
Lipiec
Dnia 11 VII chrzest Amakiego; dostał imię Marian. - Elektryczność otrzymano.
17 Pi - Od ostatniej notatki - egzamin z filozofii - do Tokio w sprawie kleryków: br. Ludwik może skończyć: trudności z braku przygotowania kleryków do studiów jak w Seminarium. - Dziś, choć wczoraj motor założono, jednak drukować nie można, bo walce za miękkie. Trzeba przelewać z żelatyną.
22 Ś - Syn "profesora" odniósł napisane adresy. Br. Zygmunt nakwestował dla muzeum w Niepokalanowie.
Sierpień
1 S - Rekolekcje miesięczne.
5 Ś - Bracia Aleksy i Celestyn [ 98 ] pojechali do Isahai i przywieźli 40 adresów, wśród których i bonzy.
7 Pi - Przyszło 280 dol[arów]. - Około jedenastej wieczór, a maszyna turkocze (br. Seweryn).
20 C - Trzech braci: 1) br. Damian Eberl (kleryk) chory trochę na umyśle, 2) br. Hilary Łysakowski (też chory) i 3) br. Zygmunt Król (chciał wystąpić w Japonii) wyjechali do Polski.
21 Pi - Przyszła erekcja nowicjatu dla kleryków i braci [ 99 ].
23 N - Wizyta trzech niewiast z Urakami - owoce i 6 jenów 50 senów.
24 P - Japończyk przyniósł of[iary] 5,30. - Podróżne Tow[arzystwo] ściągnęło jeszcze 7,67. - Uraoka był na kolacji, sprawa drogi, chodzę po domach. - Bieda groszowa.
30 N - Przed południem przyszło sześciu młodych pogan ze stowarzyszenia. Chętnie słuchali o religii. Obiecali jeszcze przychodzić.
Wrzesień
1 W - Przyszedł rano telegram: "Dziś wyjechali Syberia Florian".
2 S - List od o. Floriana, że przyjeżdżają bracia: Grzegorz i Sergiusz.
3 C - Przyszedł telegram od N. O. Prow[incjała] [ 100 ], że o. Metody wraca do Polski. - Cześć Niepokalanej! Już po zmartwieniu, bo nie wiedziałem, czy mam prawo puścić.
5 S - Sporo listów zamawiających "Rycerza". - Cześć Niepokalanej! - "Kosmos" [ 101 ] przesłał numer z artykułem wstępnym o nas na całą stronę. - Znać, że nowenna do Urodzin N[ajświętszej] Maryi Panny; więc cukierki daje swym dzieciom. - Profesor (z brodą) z synem i wczoraj i dziś pracował.
6 N - Br. Ludwik pojechał do Tokio. - Bracia byli na propagandzie "Rycerza" i zebrali około 50 adresów.
7 P - "Rycerz" wysłany "oficjalny" do Kumamoto [ 102 ].
8 W - Narodzenie N[ajświętszej] Maryi Panny. - Świętowaliśmy. Bracia poszli w trzech, grupach po trzech z "Rycerzami" i przynieśli 93 adresy nowe. - O. Metody był u biskupa [ 103 ] na pożegnaniu; zaproszono go na obiad. - Biskup wzywa mnie jutro przed południem w sprawie profesorstwa.
9 Ś - Biskup powierza dalsze uczenie filozofii i prosi, by wykończyć do kwietnia, bo wtedy klerycy pojadą do Tokio.
10 C - O. Metody wyjechał do Polski. - Dla br. Mariana jeszcze z Osaki "testimoniales" [ 104 ] nie widać, więc jutro nowicjatu nie będzie mógł rozpocząć.
11 Pi - Cierpiałem tęgo: wrzód. Br. Seweryn telegrafuje z Fusanu dwukrotnie "nai" [ 105 ] co do przyjazdu braci.
12 S - Imieniny Matki Bożej. Z Fusanu telegram kita [ 106 ], list br. Kamila [ 107 ] ze szpitala i ks[ięcia] Druckiego Lubeckiego. 22 dol[ary] ślą "Misje Katolickie" z Krakowa [ 108 ], a jakiś Japończyk 20 jenów, bo to Imieniny.
13 N - Przyjechali bracia Grzegorz i Sergiusz [ 109 ]. Przyszli stowarzyszeni "Sei Vincenzo Kai" i zostawili of[iaryj 7 jenów . O trzeciej błogosławieństwo Najśw[iętszym] Sakramentem, herbatka i zebranie związku; oglądanie terenu.
14 P - Br. Marian zaczął nowicjat. - Paczka z Polski z lampką wiecz[ną] i trybul[arzem].
15 W - Urocz[ystość] Siedmiu Bol[eści] NMP - Kleryk z dwoma poganami obiecali w pięciu przychodzić na katechizm. W sprawie MI młodzieży też rozmowa z przynoszącym mleko.
16 Ś - śluby solemne br. Mieczysława [ 110 ].
18 Pi - Przyszedł poganin z klerykiem. - Rozmowa długa w sprawach religijnych. - Czemu nie ryż w N[ajświętszej] Eucharystii? Odszedł radosny. - Cześć Niepokalanej. Dużo przekonania nabrał.
19 S - Przyszło dwóch pogan, by mówić o religii. Cześć Niepokalanej, dali się przekonać i pojutrze przyjdą na katechizm.
20 N - Z prop[agandy] 37? adresów. Zebr[anie] MI 3.
26 S - Przyszedł telegram: "przyjechał Metody".
27 N - Przechadzka poza góry.
28 P - Japończyk katechumen chce mieć chrzest na Boże Narodzenie.
Październik
6 W - Chce pracować poganin Nishiya, kolega Fuse, by odpokutować za grzechy. - Umarł ks. proboszcz z Akunoury. - Nishiya za drzewem chodzi.
7 Ś - śmierć proboszcza Akunoury ks. Ovsaki. - Nishiya poganin z drugim pracowali.
8 C - Pogrzeb ks. Ovsaki, obiad japoński w Urakami. - Trzech pogan przyszło.
9 Pi - List z Niepokalanowa i 130 dol[arów]. Nishiya przyszedł z czterema. Dwóch pisało adresy. - Wieczorem poszli (2) na propagandę, bo święta pogańskie.
24 S - Przyjechał o. Świętek [ 111 ] i zaczęliśmy rekolekcje.
26 P - Przyszło 300 dol[arów].
29 C - Koniec rekolekcji. - Ks. Świętek wyjeżdża do Oity. Śniadania przygotowane przez Nishiyę - Yoshimura pisze adresy. - Fotografie 2 - od [ks.] Yamaguchi dyrektor (?) dłużej o religii rozmawia.
1 N - Wyjechał ks. Świętek; z nim i br. Zeno do Osaki.
2 P - Dzień Zaduszny. Zyskiwanie odpustów. Wieczorem byliśmy na przedstawieniu [ku czci] 26 Męczenników w Nagasaki. - W łóżku, na wrzód na nodze.
12 C - Pierwsze 3 pocztówki kalendarzowe na 6 egz[emplarzy].
13 Pi - Znowu 6 pocztówek na 8 egz[emplarzy].
Grudzień
1 W - Serdeczne stosunki w Ourze - z ks. Urakawą.
2 Ś - Przyjechał ks. Urakawa, ks. Umeki i ks[iądz] z Rzymu. Oglądali i fotografowali, by zamieścić w "Kyoho" [ 112 ] i w "Katoriku Shinbun" [ 113 ]. - Cześć Niepokalanej. - Po południu przyszedł uczący się katechizmu w Nakamachi, pomagać i - spać tutaj? (W Ourze w [...] [ 114 ] z "Kosmos" o nas).
9 Ś - Nishiya przyszedł - wynurzenia.
10 C - Nishiya był u ks. Yamaguchi w Nakamachi i będzie co dzień chodził na katechizm. - Br. Marian wyraźnie nie posłuchał, by przyjść zaraz.
11 Pi - Br. Marian wystąpił, ale wkrótce powrócił. Został na powrót przyjęty. - Pierwsza spowiedź po japońsku.
12 S - Odwiedził prof[esor] Ozawa (profesor prawa) nawrócony z protestantyzmu [ 115 ].
17 C - Bracia Zenon i Seweryn złożyli śluby wieczne.
19 S - Egzaminy.
20 N - Propaganda rowerowa i piesza.
22 W - Wiadomość, że wczoraj umarł kleryk Hirayama Harumi, mój uczeń.
24 C - Wigilia Bożego Narodzenia. Chrzest Nishii (Paweł) i Yoshidy (Antoni) - chorowałem na wrzody - opłatek.
25 Pi - Pasterka o północy z Komunią św. - Obiad świąteczny - zaproszeni: ojciec Nishii, krewny Yoshidy; ich ojcowie chrzestni: Uraoka (nie przyszedł, bo przeziębiony), prof[esor] Narita (przyniósł owoce) i Miyahara. - Przez nieporozumienie przyjechało 10 osób z "Sei Vincenzo Kai". - Po obiedzie fotografia (ja w łóżku) i po piątej przyjęcie dzieci. Miyahara wyświetla i objaśnia obrazy. Dzieci po otrzymaniu cukierków i łakoci, uradowane w kaplicy uklęknąwszy, powiedziały arigato gozaimashita [ 116 ] i pobiegły do oczekujących na nie rodziców. - Cześć Niepokalanej.
27 N - Przyszedł człowiek z listem i zaraz poszedł: wewnątrz 10 jenów . - Cześć Niepokalanej. - Br[acia] Zeno i Paweł [ 117 ] pojechali rano o dziewiątej do Omury na propagandę, zabierając ponad 3000 "Rycerza". - Wrzód pękł.
[ 98 ] Br. Celestyn Moszyński.
[ 99 ] Dla prawnego założenia nowicjatu potrzebne było pozwolenie Stolicy Apostolskiej. Zwykle dekret ustanawiający nowicjat wydaje najwyższy przełożony zakonu.
[ 100 ] O. Kornela Czupryka.
[ 101 ] "Kosmos" - zob. Pisma, 321, przyp. 9.
[ 102 ] Kumamoto - parafia w diecezji Fukuoka. Pracują tam Maryści.
[ 103 ] Bpa Yanuario Hayasaki.
[ 104 ] Zob. Pisma, 170, przyp. 1.
[ 105 ] Tzn. nie przyjechali jeszcze.
[ 106 ] Po jap.: oczekuję.
[ 107 ] Br. Kamila Banaszka.
[ 108 ] "Misje Katolickie" - zob. Pisma, 1073.
[ 109 ] Bracia Grzegorz Siry i Sergiusz Pęsiek.
[ 110 ] Br. Mieczysława Mirochny.
[ 111 ] O. Józef Świętek, werbista - zob. Pisma, 317, przyp. 24, a także 328 oraz 329.
[ 112 ] "Kyoho" - katolickie czasopismo japońskie, wydawane w Nagasaki.
[ 113 ] "Nippon Katoriku Shinbun" - katolicki tygodnik wydawany w Tokio od 1931 r., obecnie wychodzi co 10 dni - zob. Pisma, 1103.
[ 114 ] Dwa (lub jeden) wyrazy nieczytelne.
[ 115 ] Obok znakami japońskimi kanji: Ozawa Akira.
[ 116 ] Bardzo dziękujemy.
[ 117 ] Br. Zeno Żebrowski i br. Paweł Nishiya.