868V
[Pamiętnik Ł 1932 (wrzesień-grudzień)]
Oryg.: ms, Muzeum św. Maksymiliana w Nagasaki. - Fotokop.: AN.
W wydaniu 2007-2008 Pism, w części II, numery 868A do 868U są pod jednym numerem 868, pt. "Pamiętnik 14 I 1930 - 30 IX 1933".
[W Japonii]
Wrzesień
1 C - Pierwszy dzień nowenny do Narodzenia NMP. Telegram: "Pakujemy falcówkę. Florian".
2 Pi - Zaczęcie szkoły.
3 S - Miyahara przychodzi strapiony, że odmówiono "Rycerza" propagandowego. - Przystaje na to, by mu mieszkanie też przygotować.
4 N - Przyszedł Yamashita i został na nowo przyjęty, ale do szkoły nie pójdzie.
10 S - Amaki przyprowadził kolegę szukającego szczęścia; będzie on tu stale przychodził. Chciał u nas pozostać. I uczył się będzie katechizmu. - Rano z br. Grzegorzem u zębiarza.
13 W - Umowa na budowę domu za 2200 jenów.
14 Ś - Pogrzeb księdza z okolicy w Urakami. O. Konstanty z braćmi poszedł.
17 S - Przyszedł Nishiya. - Odwiedzili Marianistów prowincjał, przełożony nowy Kaisei i jeden z księży. - Wymiary na budowę robi Takami.
23 Pi - "Dusze ufające" Schrijversa - bardzo piękna książka [ 143 ].
Październik
4 W - Św. O. Franciszka - klerycy otrzymali tonsurę. - Ks. biskup [ 144 ] u nas na obiedzie i fotografia [ 145 ].
19 Ś - Ks. Ariyasu 50-lecie pierwszej Mszy św.
Listopad
13 N - O drugiej br. Romuald pokazywał dzieciom pogańskim obrazki, po czym zabawa, nabożeństwo i znowu zabawa. Gości sporo: 2 profesorów z dwoma studentami. - Maryja. - Zmęczonym, bom poprzedniej nocy poszedł późno spać. W sprawie drogi przyszedł jeden wykreślić jego "han" [ 146 ].
16 Ś - Przyszedł z p. Miyaharą młodzieniec (23 lat) po uniwersytecie. Może wstąpi.
27 N - Przyszło 18 chłopców a dziewcząt 6, potem fotografia. - Wieczorem zebranie działowych i odtąd sprawozdania tygodniowe w sobotę wieczór zamiast codziennych.
28 P - Odczuwam dużo zmian: porządek raczej rzeczowy spraw niż czasowy. Czas dla obowiązku, a nie odwrotnie. - Amaki z kolegą dopomagają w pisaniu adresów i kolega jego obiecuje przychodzić do pomocy. - Poczta z Europy około południa. - O. Florian przeprasza w liście za niemożliwość przesłania pieniędzy. - List z 3 XI 1932. W nim też 10 fotografii z Niepokalanowa polskiego.
30 Ś - Drugi telegram od br. Zenona bez adresu zwrotnego. - Propozycję założenia MI [wśród] młodzieży Amaki przyjął z zapałem. Na Niepokalane Poczęcie. - Nowenna, a potem rachunek sum[ienia] i pacierze wieczorne.
Grudzień
1 C - [...] [ 147 ]
2 Pi - Zaczęcie rekolekcji. - Br. Zeno z Osaki powrócił.
3 S - Rekolekcje.
5 P - Listy z Niep[okalanowa] z frachtem falcówki i od o. Juliana [ 148 ] i [br.] Eugeniusza [ 149 ] z Rzymu i czek na 330 dol[arów]. - Cześć Niepokalanej.
7 Ś - Przenosiny braci, kleryków i o. Konstantego do "sankaiu" [ 150 ]; późnym wieczorem poświęciłem figurę Niepokalanej na budynku i wszystkie mieszkania. - Spowiedź rekolekcyjna.
8 C - Niepokalane Poczęcie. Koniec rekolekcji. Na obiedzie gwardian Bernardynów, po czym wspólna fotografia. - U groty sprawozdanie doroczne MI i projektowanie na rok przyszły. Każdy z braci powiedział, co mu Niepokalana podyktowała (bo pomodliliśmy się wprzód). - Przepiękne rzeczy. Każdy spisał potem na kartce i dał br. Sewerynowi sekretarzowi, a on sklecił całość. - Wieczorem zebranie działowych. - Cześć Niepokalanej za wszystko. Pokój, zgoda, harmonia.
13 W - 18 N - Byłem w Osace po maszynę drukarską z br. Zenonem i w Mijadzaki zbadać ich [ 151 ] dzieła i zobaczyć aspiranta.
MI Maryja
14 Ś - Przyjazd do Osaki - biskup [ 152 ] przychylnie przyjmuje. - Msza św. - Służy Japończyk. - Śniadanie obfite. - Po maszynę do miasta - za 720 jenów z przewozem, montażem i uruchomieniem.
- Rozdawanie "Rycerza" przed stacją. - Uprzejme zaproszenie robotnika, urzędnika, do rozgrzania. - Makaron (budo) japoński, pieprzu za dużo - jakiś jegomość ma w Nagasaki córkę w Kencho [ 153 ] - pocztówki - przestraszony fotograf - po materiał czcionkowy.
- Taksówką z powrotem - kolacja i żartobliwa rozmowa biskupa - rekreacja przy piecu - każdy do swej ubikacji. - Światło na zewnątrz - Maryja.
Osaka - Kupno maszyny za 720 [jenów]. - Kifu shite kudasai "Seibo no Kishi" tameno [ 154 ], rozdawanie RN - przed stacją kolejową - chętnie biorą. Poczciarz prosił, by przyjść się zagrzać na górę; odmówiliśmy, by rozpocząć rozdawanie "Rycerza" - gdym stał i przypatrywał się z daleka robocie, przychodzi znowu urzędnik kolejowy zapraszając do innego lokalu, by "watatte kudasai" [ 155 ] - i znalazłem przygotowane krzesło przy piecyku z węgli drzewnych, bez komina wedle tutejszego zwyczaju - siadłem i piszę te słowa, bo i może przeszkadzałbym im w pracy, gdybym pozwolił się bawić przez nich rozmową. - Cześć Niepokalanej za wszystko. Niech im Ona wynagrodzi.
W Tamatsukuri [ 156 ] u proboszcza biskup. Dał adres książki o buddyzmie. - Ks. Furuya [ 157 ] bardzo zajęty, nie może pojechać razem do Kioto, by pogadać z profesorami ich uniwersytetu. Biskup: Kioto to buddyjski Rzym - jest wiele sekt. - Propaganda idzie tęgo. - Maryja.
Zjedliśmy budo, tj. makaronu; br. Zeno 2, ja 1 niecałe; razem 18 sen[ów] tylko.
15 C - Rozmyślanie u mnie - Msza św. u bocz[nego] ołtarza - biskup długo się modli - śniadanie - wyjazd (taksówka 50 sen[ów]), bilet [do] Mijadzaki - pewna niewiasta wysłuchuje o religii i daje adres - młodzieniec z podłym pismem, o grzechu nie rozumie, siada gdzie indziej, obiecuje pisać, ale "Rycerza" "zapomina" - niech go Niepokalana ma w swojej opiece. Adres od "kogoś, kolejarza?" Kolejarze boją się, przesiadka w Simonoseki, Modzi i do Mijadzaki.
Rozdawanie "Rycerza": auto przystaje, szofer po "Ryc[erza]" wychodzi, bo kiwania nie poznał; rower staje; ludzie stają, piszą adresy, odchodzą z niebieskim [numerem] w ręku i czytają ciekawie.
16 Pi - Do Mijadzaki - Msza św. - wypoczynek - zabawy - obiad - kawa - most, budynki, asylum [ 158 ] - gra organkowa - ks. Cavoli [ 159 ] - czarna kawa - nowy zakład [ 160 ] - plac pod seminarium - przejeżdżający żołnierze - 24 tys. - kolacja, a na niej dyrektor szkoły powszechnej, rozmowa o religii.
Zabawy [...] [ 161 ]
Kupić zabawy "Piccola enciclopedia di giochi e passatempi" Ulrico Hoepli, Milano.
Wieczorem: dokumenty OO. Salezjanów 8 dicembre - statua w Torino Niepokalanej na kościele - Don Bosco o Niepokalanej. - Recenzje książek OO. Salezjanów zrobić. -
Zaczątek Zakonu w dzień Niepokalanej.
O. Cavoli po modlitwach wieczornych podkreśla życzliwość OO. Salezjanów dla "Rycerza", naszego dzieła - cześć Niepokalanej.
W celi o. Cimatti śpię.
O. Cecchetti Albano u mnie był i obiecał pisać, Takanabe cho Omaru dori [ 162 ].
Różne:
Karta porównawcza religii chrześcijańskich
Wycieczka tygodniowa dla tych, co 250 razy w ciągu roku przyszli. - Wycieczka w miesiącu dla uczęszczających. - Książeczka z ewidencją. Stawia się "han" za każdym razem. Za obecność w dzień zwyczajny 1 punkt, w niedzielę 5 punktów i przybory szkolne za te punkty (1 sen 20 punktów).
Dyrektor szkoły: Mijadzaki-shi [ 163 ], [...] [ 164 ], Dairoku shogakko kocho sensei [ 165 ].
Libro [...] [ 166 ] recenzję.
Chłopiec poganin, czytelnik "Rycerza Niepokalanej" dostał Medalik Cud[owny] z Niepokalanowa i chce do klasztoru. - Cześć [Niepokalanej].
17 S - Don Vincenzo [ 167 ]. - Chłopiec kandydat do Zakonu. - Z Tokio tercjarz, co znał Patka i uczył się po polsku. - Wyjeżdżam, bo nie czuję się dobrze. - Don Cavoli daje kopertę z [...] [ 168 ]. Auto płacą. - Cześć Niepokalanej.
20 W - Przyjechał aspirant Hosoya Kasuo, poganin jeszcze.
25 N - Boże Narodzenie. - Czterdzieści i coś dzieci. P. Miyahara wyświetla.
[ 143 ] Mowa o książce ks. Józefa Sohrijverea Dusze ufające, Kraków 1931.
Poniżej wklejona fotografia, przedstawiająca wnętrze drukarni japońskiego "Rycerza Niepokalanej".
[ 144 ] Bp Yanuario Hayasaka.
[ 145 ] Poniżej wklejona fotografia, przedstawiająca grupę misjonarzy franciszkańskich wraz z gośćmi, m.in. z bpem Hayasaka i gwardianem OO. Bernardynów w Nagasaki.
[ 146 ] "Han" - pieczęć osobista Japończyka, zastępująca podpis.
[ 147 ] Nie wypełnione.
[ 148 ] O. Juliana Mirochny.
[ 149 ] Br. Eugeniusza Gielarka.
[ 150 ] Tj. do nowo zbudowanego piętrowego budynku.
[ 151 ] Tj. OO. Salezjanów, którzy kierowali powierzoną sobie 29 III 1928 niezależną misją w Mijadzaki, erygowaną jako prefektura apostolska 28 I 1935 - zob. L’Eglise Catholique dans L’Empire Japonais 1935, 87. Obszerniejszą relację z tej podróży, spisaną na luźnych kartkach, włączono do pamiętnika ze względu na dopisek św. Maksymilian na kartkach: "Kronika".
[ 152 ] Bp Jean Baptiste Castanier z Paryskich Misji Zagranicznych.
[ 153 ] Tj. w policji.
[ 154 ] Prosimy o ofiary na "Seibo no Kishi".
[ 155 ] Proszę przejść.
[ 156 ] Jedna z parafii w Osace.
[ 157 ] Ks. Paul Furuya, późniejszy pierwszy biskup diecezji Kioto (od 1951 r.) - zob. Japan Catholic Directory 1969-1970, 176.
[ 158 ] Zob. przyp. 10.
[ 159 ] Ks. Antonio Cavoli.
[ 160 ] Obok wyrazu znajduje się maleńki szkic zakładu, a na marginesie tekstu szkic (przekrój poziomy) nieco większy.
[ 161 ] Szkic rysunkowy przyrządu lub przyrządów do zabawy.
[ 162 ] Aleja Omaru, ulica Takanabe.
[ 163 ] Mijadzaki miasto.
[ 164 ] Imię i nazwisko dyrektora szkoły nieczytelne.
[ 165 ] Dyrektor szóstej szkoły podstawowej.
[ 166 ] Tytuł książki nieczytelny.
[ 167 ] Ks. Vincenzo Cimatti.
[ 168 ] Zdanie nie dokończone. Może książki do recenzji lub materiały prasowe.